(дар ҳошияи филми ҳуҷҷатии «Бозгашт аз ҷаҳаннам»)
Таърих собитгари он аст, ки миллати тоҷик дар паҳнои арзи ҳастии худ борҳо дучори фитнагарону носипосон гардидааст. Аз ғасби истилогарони Араб то Искандри Мақдуниву Чингизи хунхор давлати мо ба шикаст рӯ ба рӯ гардид. Дар ин набардҳои хунин дар баробари родмардон ҳамзамон буданд нафароне, ки ба хотири ҳифзи ҷон, молу колои худ зуд таслими душман шуданд ва дигаронро низ аз ақиби худ бурданд. Маҳз хиёнат ба миллату Ватан буд, ки мо ба шикаст андар шикаст рӯ ба рӯ гардидем.
Ҳодисаҳои солҳои навадуми асри гузашта низ ҳамон гуна бо дасти худӣ рух дода, дар натиҷа миллат қариб буд, ки ба ҳадди нестӣ мерасид.
Дар он солҳои наҳс ифротгароёни диннӣ, ки аслан фурӯхташудагони дастгоҳҳои ҷосусии кишварҳои абарқудрат буданд, мардумро бо шиорҳои муқаддаси озодӣ, демократия, бозгашт ба дингароии сарсарӣ, бунёди Тоҷикистони озоду обод фиребида, талош варзиданд конунеро, ки ҳадафи асосиаш ҷорӣ кардани шариат ва ба ҷазо гирифтор кардани дигарандешон буд, дар либоси Ҳизби наҳзатии ислом, ба расмият дароваранд.
Бино ба нақли Аёмиддин Сатторов ҳодисаҳои солҳои навадуми асри гузашта аз рӯи сенарияи хоҷагони эронӣ тарҳрезӣ гардида буд. Онҳо мехостанд, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон чун давлати соф исломӣ аз рӯи мазҳаби шиапарастӣ бунёд шаваду давлатдориву фармонфармоиро Эрон бар дӯш гиранд. Ба ин кори онҳо фарзандони шуҷою далер монеа гузоштанд. Наҳзатиён ҳаргиз гумон надоштанд, ки бо чунин сади сангин дучор мегарданд. Агар барои пахши ҷанги шаҳрвандӣ пеш аз ҳама руҳи миллӣ, нерӯи хирад, сарҷамъӣ дар атрофии Сарвари давлат асос шуда бошад, пас дар ин ҷода хизматҳои аҳли маънавиёт, зиёиён низ хеле калон буд. Хоҷагони эронӣ ва наҳзатиён дар ҷодаи пиёд кардани ҳадафҳои худ хатои маҳз карданд ва барои ислоҳи вазъӣ ба хотири барангехтани кинаву адоват байни маҳаллҳо ба куштори шахсиятҳои маъруф аз қабили Сафаралӣ Кенҷаев, Минҳоҷ Ғуломов, Муҳаммад Осимӣ, Исҳоқӣ шурӯъ карданд. Ба ин «амали хайр»-и худ ҷавонони гумроҳи тоҷикро, ки дар лаегрҳои террористомодакунии Эрон дар шаҳрҳи Қуму Мозандарон машқу тамрин намуда буданд, ҷалб намуданд. Дар натиҷа ҳисси нобоварии мардум нисбати якдигар зиёд шуд. Аммо роҳбарии оқилонаву дурандешонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сабаб шуд, ки миллат аз вартаи нобудӣ раҳо ёбад.
Муборизаи наҳзатиён дар солҳои минбаъда дар ҷомаи қонунӣ фаъолият кардан идома ёфт. Онҳо ошкорову ниҳон талаботҳои худро дар ҷомеа пиёда карданӣ мешуданд. Масалан ифротгароёни исломӣ талош варзидаанд либоси сатри занонро, ки хоси арабони биёбонгард аст, расми либоспӯшии тоҷикон гардонанд. Мардонро даъват мекарданд, ки шимҳои кӯтоҳ пӯшанду ришак сабзонанд. Ва онҳое, ки шомили ҳизб намешуданд, ба бединию худобадбинӣ муттаҳам мекарданд. Яъне, исломро ба тафриқа ҷудо менамуданд. Дар сӯҳбати як нафар шахсе, ки воқен ҳам дониши диниаш баланд аст, будам. Ӯ аз диндороне, ки ба ҳизби наҳзати ислом аъзо шуданд, шадидан интиқод кард. Қайд намуд, ки ислом ба ҳизб равия ва ахиран ба таблиғ ниёз надорад. Зеро бунёди дини мубинис ислом таблиғи покизагиву одамдӯстӣ аст. Мутаассифона, имрӯз маҳз ҳамин душманони ислом ҳастанд, ки онро ба фирқаю гурӯҳ ҷудо намуда, аз номи ислом бар зиди ислом кор мекунанд, ки арҷи онро дар он дунё хоҳанд дид.
Шукрона, ки имрӯз Тоҷикистони мо Тоҷикистони солҳои 90-уми асри гузашта нест. Воқеоти сангину нангини он айёми хатарзо барои мардуми фарҳангпаноҳу сулҳпарвар сабақи бузург гардид. Албатта, душманону бадхоҳони миллату давлат чун гирдоб ба зудӣ сари хешро мехӯранд ва ба ниятҳои нопокашон намерасанд. Вале метавонанд муддате ба зиндагии орому осоиштаамон халал расонида, дар самти бунёдкорию созандагӣ монеа эҷод намоянд.
Мо, устодони донишкада рафторҳои хоинона ва ватанфурӯшонаи Муҳиддин Кабирӣ ва пайравону ҳаммаслаконашро сахт маҳкум намуда, чун тамоми сокинони Ватанамон намегузорем, ки онҳо нақшаву ниятҳои нопокашонро амалӣ созанд. Бо муттаҳидӣ дар атрофи Пешвои муаззами миллат даст ба дасти ҳамдигар дода, аз як гиребон сар бароварда, ба муқобили онҳо муборизаи беамон мебарем, истиқлолияту озодӣ, ваҳдату ҳамдилӣ ва диёри ҳамешабаҳорамонро чун гавҳараки чашм ҳифз менамоем.
Искандар Асаттулоев,
муовини директори оид ба масоили иқтисодии ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд
