Ҳар халқу миллатро бо таъриху тамаддунаш мешиносанд ва олимону мутафаккирон онро муаррифӣ менамоянд.

       Тоҷикон таърихи хеле қадима дошта он ба умқи асрҳо рафта мерасад. Таъриху тамаддуни халқи тоҷик шӯҳрати оламшумул пайдо намуда, боиси ифтихору сарфарозии ҳар шаҳрванди мамлакат аст.

       Ба қавли Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон халқи тоҷик дар тӯли ҳазорсолаҳо ба шарофати шахсиятҳои муборизу ҷасур, ватандӯсту меҳанпарвар, донишманд ва бонангу номус тавонистааст, ки ба ганҷинаи таърих ва тамаддуни башар саҳми мондагор гузорад. Ин миллати фарҳангдӯсту тамаддунсоз дар давраҳои гуногун зулму ситам ва фоҷиаву даҳшатҳои аҷнабиёнро паси сар намуда, дар ҷое бо қавмҳои зиёд ҳамкорӣ кардаву бар зидди иддаи дигар муборизаи беамон бурдааст.

        Дар тақвияти андешаҳои Сарвари мамлакат доимо ба хонандагону толибилмон таъкид менамоям, ки халқи тоҷик диловарону қаҳрамонҳои ҷасур дорад, ки номи онҳо абадан дар саҳифаҳои таърих сабт гардидааст.

      Яке аз сарчашмаҳои муҳим ва мӯътамад китоби «Тоҷикон» - и академик Б.Ғафуров мебошад, ки он оид ба таърихи қадимтарин, қадим, асри миёна ва давраи нав маълумоти муфассал медиҳад.

       Дар Паёми Сарвари мамлакат ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 26 декабри соли 2019 зикр гардида буд, ки таърихи пурифтихори халқи тоҷик мактаби бузурги худшиносист ва мо вазифадорем, ки ба он арҷ гузорем, саҳифаҳои дурахшони қаҳрамониву диловарии гузаштагони худро омӯзем ва онро ҳамчун асоси Ғояи ватандӯстиву садоқат ба Ватан ташвиқ намоем.

       Вобаста ба ин тибқи супориши Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо мақсади омӯзиши амиқи таърихи пурифтихори халқи тоҷик шоҳасари академик Бобоҷон Ғафуров – «Тоҷикон» аз ҳисоби Фонди захиравии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон чоп карда шуда, дастраси ҳар як оилаи кишвар гардид.

       Ин китоби арзишманди илмӣ ба оилаи мо низ дастрас гардид, ки онро ҳамроҳи наберагон мутолеа намуда, аз корнамоиҳои тоҷикон огоҳ мешавем.

        Инчунин бо мақсади арҷгузорӣ ба таърихи пурифтихорӣ миллати тоҷик, омӯзиши амиқу ҳамаҷонибаи корнамоиҳои шоистаи ниёгони миллати тоҷик дар тӯли таърих, тақвияти ҳисси худогоҳӣ ва худшиносии миллӣ, ифтихори ватандорӣ, таҳкими ҳофизаи таърихӣ ва ба ин васила шинохти нақши халқи куҳанбунёду фарҳангсолори тоҷик ва ба ифтихори 115-солагии академик Бобоҷон Ғафуров соли 2023 озмуни ҷумҳуриявии ««Тоҷикон» - оинаи таърихи миллат» баргузор мегардад.

     Имрӯз дар тамоми муассисаҳои таълимӣ омодагиҳо ба Озмуни ҷумҳуриявии  «Тоҷикон» - оинаи таърихи миллат» ҷараён дорад. Банда низ ҳамарӯза ҳамроҳи наберагон ба хондани  шоҳасари илмӣ, китоби «Тоҷикон» - и академик Бобоҷон Ғафуров машғул мешавам.    

      Ҳамин тавр, шоҳасари «Тоҷикон» - и академик Бобоҷон Ғафуров дар баланд бардоштани ҳисси худогоҳӣ, худшиносӣ ва меҳанпарастии ҳар як шаҳрванди мамлакат заминаи боэътимод мегузорад.

   Исмоилов Исмоилҷон, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Создано: 11 мая 2023

Просмотров: 507

Наврасону ҷавонон ҳамчун гурўҳи аз ҷиҳати иҷтимоӣ беҳимояи аҳолӣ фаъолтарин иштирокчиёни низоъҳо ва ташкилотҳои гуногуни харобиовар, аз ҷумла созмонҳои ифротӣ мебошанд. Майли ифротгароӣ дар насли ҷавони муосири ҷумҳурӣ воқеист ва аз ин рӯ таваҷҷӯҳ ва омӯзиши амиқро тақозо мекунад. Ҷавонони муосир дар пешорӯи дигаргуниҳои бузург, номуайянӣ ва номуайянии бузург қарор доранд, ки дар навбати худ нигаронии онҳоро нисбат ба ояндаашон зиёд намуда, хоҳиши аз байн бурдани ин ташвишро ба вуҷуд меорад, мутаассифона, на ҳамеша бо роҳҳои созанда.

Рафтори харобиоварро рафторе меноманд, ки ба меъёрҳо ва нақшҳо мувофиқат намекунад ва ба қатъи рад кардани нуқтаи назари алтернативӣ нигаронида шудааст. Дар баробари ин, баъзе олимон истифода бурдани интизориҳои  рафтори мувофиқро ҳамчун нуқтаи истинод (“меъёр”), дар ҳоле, ки дигарон муносибати (стандартҳо, намунаҳо) рафторро афзалтар медонанд. Баъзеҳо бар ин назаранд, ки на танҳо амалҳо метавонанд харобиовар бошанд, балки ақидаҳо (намоишҳо) низ метавонанд. Шаклҳои рафтори харобиовар ифротгароӣ, терроризм ва дигар дуршавӣ аз рафтори меъёриро дар бар мегиранд. Ба эътиқоди олимон, ифротгароӣ ва терроризм ҳалқаҳои занҷири мафҳумҳои ба ҳам алоқаманд мебошанд: радикализм – ифротгароӣ – фанатизм – терроризм. Радикализм (аз лот. radix - реша) маънои майли ба хулосаҳои ниҳоии мантиқӣ ва амалии худ овардани ақидаи сиёсӣ ё дигарро дорад, бидуни тоқат накардан ба ягон созиш. Экстремизм (аз лотинӣ ехtremus - ифротӣ) ҳамчун пайравӣ ба ақидаҳои шадид ва чораҳои радикалӣ тарҷума карда мешавад Фанатизм (аз лот. fanum - қурбонгоҳ) пайравии қатъӣ ва ғайриалтернативии шахс ба ақида ва эътиқоди муайянест, ки қариб ҳама гуна фаъолият ва муносибати баҳодиҳии ӯро ба ҷаҳони атроф ба таври қатъӣ муайян мекунад.

Маҳз ҷавононе ҳастанд, ки гурӯҳи хавфи ба амалҳои таҷовузкоронаи ифротгароӣ майлдоштаро намояндагӣ мекунанд. Ба ҷавонон вобаста ба синну соли худ чунин хислатҳои равонӣ, аз қабили максимализм ва нигилизм, радикализм ва таҳаммулнопазирӣ, бепарвоӣ ва оштинопазирӣ, майли гурӯҳбандӣ, ноустувории ҷаҳонбинӣ ва нокомиҳо дар ҷустуҷӯи худшиносӣ хосанд, ки дар шароити муайяни зиндагӣ ва мавчуд будани мухити ғизоӣ, метавонад хамчун ангезаи фаъолияти зиддичамъиятии онхо амал кунад.     Мушкилии вазъияте, ки ҷавонони муосири Ҷумҳурӣ дар он қарор доранд, аз он иборат аст, ки дар ҷомеаи ноустувории иҷтимоӣ-иқтисодӣ, хатари баланд, мушкилоти худмуайянкунии иҷтимоӣ, интихоби ин ё он стратегияи мушаххас дар раванди ҳамгироии иҷтимоии ҷавонон дар бӯҳрони ҳувияти иҷтимоӣ-фарҳангӣ сурат мегирад. «Экстремизм ва терроризм, — кайд мекунанд Л. Дробижева ва Е. Пайн, — бо вирусе ки инсоният аз ягон чо гирифта шудааст, мукоиса кардан мумкин нест. Ин бемории дохилии ӯ аст, ки асосан дар натиҷаи рушди нобаробар дар соҳаҳои иҷтимоӣ, сиёсӣ ва фарҳангӣ ба вуҷуд омадааст. Муҳаққиқон панҷ сарчашмаи асосии терроризм ва экстремизмро муайян мекунанд:

Аввалан, терроризм ва ифротгароӣ дар ҷомеаҳое, ки ба роҳи таҳаввулот, дигаргуниҳои шадиди иҷтимоӣ дохил шудаанд ва ё дар ҷомеаҳои муосири постмодернӣ бо қутббандии ошкори аҳолӣ аз рӯи хусусиятҳои этноиҷтимоӣ зуҳур мекунанд. Гурўҳҳои маҳдуд ва беҳаракати аҳолӣ иштирокчиёни амалҳои террористӣ мегарданд.

Сониян, тазодҳои иҷтимоъӣ, табақабандии шадиди ҷомеа ба сарватманду камбаѓал, на танҳо фақр ва ё паст будани вазъи иҷтимоию иқтисодӣ боиси таҷовузӣ гардида, заминаҳои терроризмро фароҳам меоранд.

Сеюм, зуҳуроти ифротгароӣ дар давраҳои ибтидоии навсозии ҷомеа афзоиш меёбад. Дар марҳилаҳои ниҳоии дигаргуниҳои муваффақ зуҳуроти ифротгароӣ ва терроризм якбора коҳиш меёбад.

Чорум, урбанизатсияи нопурра, шаклҳои мушаххаси индустрикунонӣ, таѓйироти сохтори этнодемографии ҷомеа, махсусан муҳоҷирати бетанзим боиси ифротгароӣ ва тақаммулнопазирии ҷомеа мегардад.

Панҷум, дар паҳншавии экстремизми этникӣ ва мазҳабӣ ва терроризм дар ҷаҳони ислом бартарияти режимҳои сиёсии худкома нақши муҳим дорад. Онхо зуровариро хамчун шакли халли зиддиятхои сиёсй ба амал оварда, ба он характери нормаи маданй медиханд.

Экстремизм ва яке аз шаклҳои хатарноки он – терроризм бо суръат тағйир меёбад, мутаассир мешавад, усулҳои харобиоварро аз худ мекунад. Субъектҳои фаъолияти ифротгароӣ аллакай чаҳорчӯби ахлоқиеро, ки қаблан миқёс ва миқёси ифротгароиро бозмедоштанд, паси сар карда, аслан ба тоҷирони прагматик табдил ёфтаанд. Агар қаблан сухан дар бораи терроризми ба истилоҳ “қурбонӣ” (бе олудаҳои ҷиноӣ) мерафт, ҳоло бештари мардум дар бораи заминаи иқтисодии ифротгароӣ ва терроризм ҳарф мезананд. Инро наворҳои видеоии худи амалҳои террористӣ ва оқибатҳои он тасдиқ мекунанд, ки дар асл ба ҷуз ҳисобот ба муштарӣ дар бораи маблағҳои додашуда чизи дигаре нестанд.

Ҷангиёни исломи радикалӣ ба Тоҷикистон асосан тавассути афроде ворид мешавад, ки дар кишварҳои алоҳидаи араб таълим гирифтаанд, ки дар он ҷо ваҳҳобизм ва дигар ҷараёнҳои динии ортодоксӣ аз ҷониби давлат дастгирӣ ёфтаанд ва мегиранд. Таҳдиди возеҳу ошкор ба амнияти миллиро равандҳои сиёсӣ низ ба вуҷуд меоранд, ки тамоюли вайрон кардани фазои умумии ҳуқуқии кишвар тавассути қонунгузории маҳаллӣ, ки аз ҷониби як қисми муайяни элитаҳои минтақавӣ ташвиқ карда мешаванд, эҳсосоти сепаратистӣ, беэҳтиромӣ ба давлатамон бармеангезанд. конунгузорй, ҳуқуқу озодихои инсон ва миллатҳои алоҳида гап мезананд. Маҳз ана барои ҳамин моён омӯзгорон сари вақт корҳои фаҳмондадиҳиро дар байни донишҷӯёён бояд ҷоннок намоем зеро ҷавонон очндасози мо мебошанд.

Дадобоев А.И., устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Создано: 05 мая 2023

Просмотров: 513

Инсоният дар симои терроризми байналмилалӣ бо душмани бераҳму шафқат ва маккоре рӯ ба рӯ омадааст, ки тамоми меъёрҳои ахлоқӣ ва арзишҳои умумиинсониро поймол карда, барои расидан ба ҳадафҳои худ аз ягон ваҳшоният рӯй намегардонад.

Боиси зикр аст, ки Тоҷикистони соҳибистиқлол ҳам ҳанӯз солҳои навадуми асри гузашта даврони фоҷиабори муқовимат ба экстремизм ва терроризмро аз сар гузаронид ва дар ин роҳ даҳҳо ҳазор талафоти ҷонӣ дод. Ҳанӯз аз соли 1999 барои мубориза  бар зидди терроризм ва экстремизм як зумра санадҳои меъёрии ҳуқуқиро қабул намуд. Президенти Ҷумҳурии  Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон  16 ноябри соли 1999 ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон  «Дар бораи мубориза бо терроризм»  ва 21 ноябри соли 2003 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бо экстремизм» -ро  ба тасвиб расониданд.  Қабули ин ду қонун  барои Ҷумҳурии Тоҷикистон  имкониятҳои  хуберо дар таҳкими мубориза бо терроризм ва экстремизм фароҳам овард.

Ҳамзамон бо қарори суди олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳанӯз соли 2003 фаъолият бурдани ҳизбу ҳаркатҳо ба монанди Ҳаракати исломии Туркистон, Ҳизб- ут – таҳрир, Салафия, Ансурлоҳ, Ваҳҳобия, Ҷунбиши Исломии Ӯзбекистон, Ал – қоида ва даҳҳои дигар манъ шуда, пас аз ҳаракатҳои террористиву ифротгароӣ соли 2015 ҳизби наҳзати ислом низ ба қатори ҳизбҳои ифротгароӣ шомил шуд.

Масъалаи ҷалби ҷавонон ба сафи ҷунбишу ҳаракатҳои ифротӣ ва гурӯҳҳои террористӣ, инчунин иштироки онҳо дар ҷангу муноқишаҳои давлатҳои хориҷӣ, ба яке аз масъалаҳои доғи ҷомеа табдил шудааст. Мутаассифона, аксари ҷавононе, ки ба гурӯҳу созмонҳои ифротгароӣ мепайванданд, онҳое мебошанд, ки саводи зарурии дунявӣ ва маърифати ибтидоии динӣ надоранд. Ин гурӯҳҳо бо истифода аз ҳамин омил ҷавононро ба доми худ кашида, ба коми марг мебаранд. Дар радифи сабабҳои дохилӣ, инчунин, омилҳои берунӣ низ бетаъсир нестанд, ки инҳо намоиши филмҳои дорои хусусияти террористӣ ва экстремистӣ, паҳнкунии ғояҳои ифротгароӣ тавассути шабакаи ҷаҳонии интернет мебошанд. Таҳлили сабабу шароити ба ин ҳолатҳо мусоидаткунанда нишон дод, ки паст будани савияи дониши ҷавонон, аз нигоҳи мафкуравӣ, ҳуқуқӣ, фарҳангӣ ва динӣ тайёр набудани онҳо ба муҳоҷирати меҳнатӣ, майлу хоҳиши ба даст овардани маблағи муфт, ки онро пайравони гурӯҳҳои тундрав ваъда мекунанд, боиси фирефта шудани онҳо аз тарафи намояндагони ҳизбу ҳаракатҳои ифротгаро ва шомил гардиданашон ба ин ҳизбу ҳаракатҳо гардидааст.

Яке аз омилҳои пешгирии гаравидани шаҳрвандон ба ҳизбу ҳаракатҳои экстремистӣ роҳ надодан ба таҳсили ғайрирасмии ҷавонон дар муассисаҳои динии хориҷи кишвар ва баланд бардоштани масъулияти падару модарон дар таълиму тарбияи фарзанд ба ҳисоб меравад. Чунки яке аз сабабҳои шомил шудани ҷавонон ба иттиҳодияи ҷиноятӣ дар муҳити носолим тарбия ёфтан, аз ҷониби падару модарон  ва фароҳам наовардани шароитҳои зарурии моддӣ, молиявӣ, маънавӣ ва рӯҳӣ, заифии таълиму тарбия дар муассисаҳои таълимии алоҳида мебошад. Тавре аз маълумотҳои оморӣ бармеояд дар натиҷаи омӯхтани ин сабабҳо ва гузаронидани вохӯриҳои инфиродӣ бо падару модарон аз 3 ҳазору 233 нафар шаҳрвандон, ки ғайрирасмӣ дар муассисаҳои таълимии динии хориҷи кишвар таҳсил мекарданд, то ин ҷониб беш аз 3 ҳазор нафар ба Ватан баргардонида шуданд.

Мутаассифона, баъзе ҷавонони мо ҳатто дорои саводи ибтидоии динӣ нестанд. Бо вуҷуди ба дин таваҷҷуҳ доштан шинохти дурусти динӣ надоранд. Бинобар ин, онҳоро аз номи дин ба осонӣ барои шомил шудан ба ҳаракату гурӯҳҳои ифротӣ даъват мекунанд. Ҷавоне, ки ҷаҳонбинии хуби сиёсӣ надорад, моҳияти равандҳои сиёсии ҷомеа, минтақа ва ҷаҳонро дарк намекунад, зуд ба доми фиреби гурӯҳҳои ифротӣ меафтад.  Бехабар аз он, ки на дар хизмати ислом, балки дар хизмати кадом як хоҷае қарор гирифтааст.

Аз тарафи мақомоти қудратии кишвар танҳо соли гузашта зиёда аз 70 ҳолатҳои ғайрирасмии диннӣ дар ҳудуди вилоят ба  қайд гирифта шудааст. Мутаассифона, аксари муаллимони ба насли наврас дарс медода худ соҳиби хатту савод ва аз моҳияти дини мубини ислом огоҳӣ надоранд. Дар натиҷа чунин наврасон аз овони кӯдакӣ бо шуури носолим тарбия меёбанд. Ба хондани илмҳои муосир майл пайдо намекунанд.

Имрӯз мардуми шарифи Тоҷикистон дарк кардааст, ки дар паси ҳар мақола ва даъватҳои ғаразноки расонаҳои хориҷӣ гурӯҳҳо ва ё қувваҳои алоҳида меистанд, ки барои онҳо ба хотири манфиатҳои сиёсиашон қурбон намудани ҷони инсонҳо кори осон мебошад. Чунин гурӯҳҳо дар самти ҷалби ҷавонон аз усулҳои таъсиррасони мафкуравӣ истифода намуда, дар асоси ғояҳои динӣ — мазҳабӣ онҳоро ба майдони қатлу куштор мекашанд. Ин фитнаест, ки аз ҷониби душманони қавми мусалмон андохта шуда, мақсадаш нобуд сохтани мусалмонон бо дасти худи онҳо мебошад.

Дар бисёр ҳолатҳо шаҳрвандони мо барои ёфтани посух ба саволҳои норавшани динӣ  рӯ ба шабакаҳои интернет  оварда, ба доми таблиғотчиёни созмонҳои экстремистӣ меафтанд. Ин ташвиқгарон «Қуръон»-и маҷид, ҳадис ва дигар сарчашмаҳои дини мубини Исломро ғаразмандона таҳриф намуда, муроҷиаткунандагонро ба беэҳтиромӣ нисбат ба қонунҳои дунявӣ ва иштирок дар «ҷиҳод» даъват менамоянд.

Ифрот ба маънои аз ҳад гузаштану зиёдаравӣ кардан аст. Дар замони  монро ҷавони манқурт ҳам мегӯянд, ки побанди ақидаҳои як гурӯҳ ҳастанд ва танҳо аз рӯи гуфти онҳо амал мекунанд.

Барои пешгирии ин ҳолат маърифати динӣ ва сиёсии мардум, хоса ҷавононро бояд баланд бардошт.

Умуман, вазъияти баамаломада талаб мекунад, ки зиракии сиёсиро аз даст надода, дар ҳамкорӣ барои пешгирӣ намудани шомилшавии шаҳрвандон ба иттиҳодияҳои ифротгаро, иштироки онҳо дар задухӯрдҳои мусаллаҳонаи дигар давлатҳо фаъолиятро боз ҳам ҷоннок намуда, барои таъмини сулҳу субот ва истиқлолияти Ватани азизамон, оромиву ободии кишвар ва рӯзгори босаодати шаҳрвандон тамоми имкониятҳоро ба харҷ диҳем.

Яке аз роҳҳои ҷалб намудани ҷавонон ба гурӯҳу созмонҳои ифротгароӣ- ин бо истифода аз шабакаҳои интернетӣ ҷалб намудани онҳо мебошад. Хушбахтона, дар Паёми имсолаи Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон  ба Вазорати корҳои дохилӣ, Кумитаи давлатии амнияти миллӣ, Прокуратураи генералӣ ва дигар мақомоти марбута доир ба масъалаи таъсиси «Маркази ягонаи иттилотӣ  ҷиҳати мубориза бар зидди ҷиноятҳо бо истифодаи технологияҳои иттилоотӣ ва кибертерроризм» супориш дода шуд, ки ба Ҳукумати ҷумҳурӣ пешниҳоди асоснок манзур созанд ва бовар ҳаст, ки таъсис додани ин марказ барои дар сатҳи зарурӣ ба роҳ мондани муқовимат ба истифодаи  шабакаи интернет бо мақсадҳои экстремистӣ ва террористӣ натиҷаҳои  дилхоҳ медиҳанд.

Нуктаи муҳими дигаре, ки боиси хушнудии ҳамагон гардид, ин вобаста ба вазъи бамиёномада фароҳам овардани заминаҳои дахлдори ташкиливу ҳуқуқӣ ва фазои оштинопазир бо экстремизм ва терроризм дар сатҳи барномаи стратегии давлатӣ мебошад. Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон дуруст таъкид кард, ки: «Мо бояд барои ҷавонон чунин шароите муҳайё созем ва онҳоро тарзе тарбия кунем, ки фарзандони мо дар зиндагӣ роҳи дурустро интихоб намоянд, илму донишҳои муосирро аз худ кунанд, касбу ҳунарҳои замонавиро омӯзанд ва дар оянда мақоми арзандаи худро дар ҷомеа соҳиб шаванд». Танҳо ҷавонони солимфикру бомаърифат қодир ҳастанд, ки дар шароити дигаргуншавии авзои сиёсии ҷаҳон ва  бештар шудани низоъҳои байнидавлативу байнимазҳабӣ ҳимояи марзу буми кишвар ва ҳифзи амнияти давлату миллатро дарк намуда, барои ҳифзи дастовардҳои азими Истиқлолияти давлатии кишварамон, ки пас аз се сол 35 солагии солагии онро таҷлил мекунем, якҷо бо ниҳодҳои масъул амал намоянд».

Аз ин рӯ, ҳар яки моро зарур аст, ки бо дарки аҳамияти вазифагузориҳои Сарвари давлат иҷрои нишондодҳои Паёмро сармашқи кори худ қарор диҳем, зеро ба бовар метавон гуфт, ки татбиқи босамари ин барномаи ояндасоз дар иртибот ба рушди кишвар ва беҳдошти зиндагии мардум саҳифаҳои тозаеро боз хоҳад кард.

Тоҳиров Тоҳирҷон, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Создано: 05 мая 2023

Просмотров: 550

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, наҷотбахши давлат ва миллати тоҷик, дар суханронии худ оиди пиряхҳо қайд карданд: “14 декабри соли 2022 Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид ташаббуси панҷуми моро дар соҳаи об якдилона бо қабули қатъномаи махсуси худ тасдиқ намуд. Тибқи ин қатънома, аввалан, соли 2025 ҳамчун Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо эълон карда шуд. Дуввум ин, ки  аз оғози соли 2025 минбаъд ҳар сол рӯзи 21 март ҳамчун Рӯзи ҷаҳонии пиряхҳо таҷлил карда мешавад. Инчунин, мутобиқи ин қатънома Созмони Милали Муттаҳид таҳти ҳамоҳангии Дабири кулли ин созмон Фонди трастии мақсаднок, яъне Хазинаи байналмилалии мақсадноки эътимодро ҷиҳати ҳифзи пиряхҳо таъсис медиҳад.”

Дар ҳақиқат ҳам пиряхҳо ин неъмати бебаҳои Ҷумҳурии азизамон мебошад, ки мо бояд онро ҳифзу ҳимоя кунем. Пиряхҳо дар Тоҷикистон басо зиёданд ва масоҳати на камтар аз 9000 километри мураббаро ишғол мекунанд, ки ин қариб 6 фоизи масоҳати умумии ҷумҳуриро ташкил медиҳад. Онҳо дар баландкӯҳҳо захираҳои бузурги барфу яхро ташкил медиҳанд. Дар ғарби кишвар сарҳади иқлимии барфи абадӣ то баландии 3500-3600 метр, дар шарқ бошад баландии 5800 метр ва ҳаҷми он 559 километри мукааб яхро ташкил медиҳад.

Раванди обшавии пиряхҳо бар асари гармшавии глобалӣ ва як қатор омилҳои дигар, аз се як ҳиссаи ҳаҷми пиряхҳоро, дар ин шаклҳои табии, кам кардааст.

Дар қаламрави Тоҷикистон беш аз ҳазор пирях ба қайд гирифта шудааст. Дарозии онҳо зиёда аз 1,5 км, 16-тои он зиёда аз 16 км мебошад, аз ҷумла пиряхҳое, ки дар минтақаи Қуллаи Истиқлолият (собиқ Қуллаи Инқилоб) дар каторкуҳҳои Язгулем ҷойгиранд. Калонтарин пирях Федченко мебошад, ки дарозиаш 71,2 километр аст ва калонтарин пиряхи арзи миёна ба ҳисоб меравад. Инчунин пиряхи Грумм-Гржимайло ҳаст, ки дарозии он ба 36,7 километр мерасад. Дар шарқи мамлакат калонтарин марказҳои пирях — пуштаҳои Академияи илмҳо, Заалай, Дарвоз, Пётри якум, Язгулем ва Рӯшон мавҷуд аст.

Пиряхшавии зиёд дар Помири шимолу ғарбӣ, ки аз он ҷо дарёҳои Вахш ва шохобҳои рости Панҷ — Бартанг, Ванҷ ва Язгулем ҷорӣ мешаванд, мушоҳида мешавад. Маҳз дар ҳамин минтақа пиряхи калонтарини Федченко, инчунин даҳҳо пиряхҳои дигар, ки маркази бузурги пиряхшавиро ташкил медиҳанд, ҷойгир аст.

Сарчашмаи водиҳои кӯҳиро пиряхҳо ва майдонҳо фаро гирифтаанд, ки ин мавзеъ аз ҷихати географӣ ва геологи барои табиатшиносон ва сайёҳон шавқу ҳаваси зиёд дорад. Майдонҳои барфу пиряхҳои абадӣ дар Помир 8046 километри мураббаро ташкил медиҳад.

Дар ноҳияҳои маркази Помир ҳамаи навъҳои пиряхҳои кухӣ паҳн шудаанд. Диапазони амудии онҳо хеле калон буда, баландии онҳо аз 3000 то 4000 м ва ба ҳисоби миёна зиёда аз 1000 м мебошад. Дар баландтарин қуллаҳо, бахусус қуллаи Сомонӣ (собиқ қуллаи Коммунизм) обшавии барф амалан вуҷуд надорад.

Пиряхҳо захираҳои калони оби тоза ва мӯҷизае мебошанд, ки онро бояд ҳифз ва эҳтиёт кард. Пиряхҳо кафолати таъмин намудани одамон бо оби ошомиданист.

Сатторов Шарифҷон Амирович,

ассистенти кофедраи молия ва қарз

Создано: 05 мая 2023

Просмотров: 516

Сайёҳӣ яке аз соҳаи асосии рушди иқтисодӣ ва иҷтимоии ҳар як мамлакат ба шумор меравад, ки бевосита самтҳои иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва сиёсии ҳар як мамлакат вобаста ба он  рушд ва такмил меёванд. Ин самт яке аз иқдомҳои муҳим барои ғанӣ гардидани  даромад ба буҷети давлат ба шумор рафта, таъмини мардум бо ҷои кор ва вобаста ба ин баланд гардидани сатҳи зиндагии мардум мебошад.  Бинобар  он  самти рушд ва такмил додани ин самт дар тамоми давлатҳо яке аз масъалаҳои актуалӣ ба шумор меравад.

 Ҷумҳурии Тоҷикистон баъд аз ба даст овардани истиқлолияти давлат бо мақсади рушд ва такмили босуботи кишвар ба ин масъала, яъне рушди самти сайёҳӣ  таваҷҷӯи хоса дода, ин намуди самтро мукаммал намуда истодааст. Бинобар он барои вусъат бахшидан ва бо назардошти зарурати инкишофёбии инфрасохтори деҳот, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ -  Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон солҳои 2019-2021-ро солҳои рушди сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ элон намудаанд. Қабули ин омил инъикосгари воқеии пешрафти шукуфоии Тоҷикистони маҳбуб ва идомаи кори бунёдкориву созандагӣ, ҷиҳати таъмини зиндагии шоистаи сокинони мамлакат ба ҳисоб меравад. Зеро Тоҷикистон байни дигар давлатҳои дунё бо манзараҳои дилнишин ва фарҳангу маданияти забарҷастаи худ машҳур аст, ки он боиси ифтихори ҳар яки миллати тоҷик мебошад.

Тоҷикистон давлати  куҳанбунёдест, ки дорои мероси гарон ва захираҳои табиӣ  мебошад., ки 93% - и қаламрави онро кӯҳҳои бландқомат ташкил медиҳанд. Ин кӯҳҳо бо манзараи зебо, пиряхҳои азимҷусса, кулҳои гуногуни муолиҷавӣ ва дарахту набототи нодири худ дар арсаи ҷаҳон шуҳратманд мебошанд.  Инчунин ин сарзамин дорои манзараҳои дилнишин, захираҳои гуногуни табиӣ, дарёҳои сершумор, обҳои шифобахш, ва табиати гуногуни расмӣ мебошад, ки бо  ки теъдоди зиёди  ҷалби сайёҳон дар худ дар бар мегирад. Мардумони ин сарзамин соҳибмаърифату меҳмоннавоз буда,  бо  урфу анъанаҳои мардумии худ дар арсаи ҷаҳон машҳур мебошанд.  Иқлими   он субтропикии он барои маҷудиятҳои тамоми фаслҳои сол мусоидат намуда, дорои дараҳои зебо, хушободу ҳаво, олами наботот, ҳайвоноти нодир ва ҳайратангезро мебошанд.  Аз ин лиҳоз  Тоҷикистон сарзамини сайёҳат ба шумор рафта, ҳар як сайёҳатмандро бо истироҳати фароғат ва шароити мусоид таъмин менамояд.

Дар ҳар як гӯшаву канори мамлакати азизамон ҳунарҳои гуногуни миллӣ, аз қабили оҳангарӣ, мисгарӣ, заргарӣ, дуредгарӣ, кандакорӣ, табақтарошӣ, гавҳорасозӣ, бофандагӣ, қолинбофӣ, чармгарӣ, шонасозӣ, қаннодӣ ва ғайраҳое, ки бо эҳёҳои гуногуни худ диққати ҳар як сайёҳро ба худ ҷалб менамоянд.

Махсусан  симои Тоҷикистон баъд аз соҳибистиқлол  дигагун гардида, имрӯз чун давлати зебои шӯҳрати ҷаҳонидошта табдил ёфта истодааст. Зеро дар малакат биноҳои бландошёнаи стандарти байналмиллалӣ дошта барпо шуда, гирду атрофи мамлакат гулу буттазор мебошанд. Дар мамлакат бисёр марказҳои санаторию муолиҷавӣ кушода шуда,  сол аз сол ба талаботҳои байналмиллаӣ мутобиқ шуда истодаанд.  Ин манзараҳои зебову дилнишин ва марказҳои санаторию муолиҷавии мамлакат бо табиати ҳақиқӣ ва боду ҳавои худ ҳар як сайёҳмандро ба ҳайрат оварда,  бо лаҳзаҳою хотираҳои фаромӯшнаванда таъмин менамоянд. 

 Ҳамин тариқ соҳаи сайёҳӣ, яке аз соҳаи серталабот ва ояндадор ба шумор рафта, солҳои охир афзалияти бештар касб намуда истодааст, ки маҳз тариқи ин соҳа ҳар як миллати дунё тамаддуни фарҳанги миллии худро муарриф менамоянд.

Акбарова Н.А., ассистенти кафедраи молия ва қарз

Создано: 05 мая 2023

Просмотров: 539

Сол аз сол обшавии пиряхҳо ба таври назаррас маъмул гаштааст. Ҷомеаи ҷаҳонӣ бидуни маълумоти соҳавӣ аз шабакаҳои иҷтимоӣ ва расонаҳои хабарӣ аз ин хатари ҷаҳонӣ маълумот доранд. Дар он мавзеъҳое, ки 50 сол пеш сармои абадӣ буду дар он ҷо барф мехобид, акнун қишри кӯҳи намудор шуда истодааст. Дар мақолаи мазкур оид ба сабаб ва роҳҳои ҳифз ва бартарафкунии обшавии пиряхҳо роҷеъ ба мақолаҳои олимони ҷаҳонӣ оварда шудааст.

Ихроҷкунии бевоситаи дуди оташи дар табиат мавҷуд буда, таъсири дуди он ки ба атмосфера ихроҷ мешавад, обшавии барфу пиряхҳоро метезонад. Заррачаҳои дар натиҷаи кори муҳаррикҳои дизелӣ, метан ва дигар намуди газҳои зараррасони ба атмосфера ихроҷшаванда қишри озонии атмосфераро сӯрох намуда, ба тағйирёбии иқлим сабаб шуда истодааст. Обшавии босуръати пиряхҳо дар баробари зиёдшавии истеъмоли об, ки аз афзоиши аҳолӣ ва рушди иқтисодӣ вобастагӣ дорад, метавонад ба оқибатҳои манфӣ оварда расонад.

Таҷрибаи ҷаҳонӣ нишон дод, ки ҳалли масъалаҳои хусусяити экологӣ дошта дар имконияти танҳо як давлат нест, инро метавон дар якҷоягии давлтҳо ба ҳадаф расид. Ҳамаи ин масъалаҳоро Тоҷикистон ва роҳбарияти он ба хубӣ дарк намуда, пешниҳодҳои худро дар арсаи байналмиллалӣ арзёбӣ намудааст.

Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аввалин маротиба роҷеъ ба ин масъалаи мубрами рӯз моҳи марти соли 2021 зимни нахустин ҷаласаи пешвоёни Эътилофи обу иқлим ибрози ақида карда буданд. Маротибаи дигар дар Паёми шодбошии Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати қабул гардидани қатъномаи Маҷмаи Умумии СММ оид ба эълон гардидани «Соли 2025 - Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо» (15.12.2022) қайд гардид, ки қабули ин қатънома, яъне ташаббуси панҷуми Тоҷикистон гувоҳи боз ҳам баланд гардидани обрӯю эътибори кишвари мо дар арсаи ҷаҳонӣ мебошад. Бо дарназардошти ин Президенти кишвар пешниҳод намуданд, ки ҷиҳати пайгирӣ намудан ва ҳалл кардани масъалаи мазкур дар сатҳи байналмилалӣ соли 2025 Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо ва Рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо муайян гардида, Бунёди махсуси байналмилалии ҳифзи пиряхҳо таъсис дода шавад.

Боиси ифтихор аст, ки дар асоси ин қатънома пешниҳодҳои ироашудаи Президенти кишвар аз ҷониби кишварҳои узви СММ дастгирӣ ёфтанд, аз ҷумла:

- эълон гардидани 21 март ҳамчун рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо;

- эълон шудани соли 2025 ҳамчун соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо;

- дар назди СММ таъсис додани фонди боварии байналмилалӣ барои саҳмгузорӣ ба ҳифзи пиряхҳо. Дар соли 2025 доир намудани конфронси байналмилалӣ оид ба ҳифзи пиряхҳо дар ш. Душанбе.

Тавре Президенти кишвар таъкид мекунад, дар даҳсолаҳои охир дар минтақаи мо ҳарчи бештар тағйироти ҷиддиро дар иқлим мушоҳида карда истодаем. Зимистони мо хунуку дарозтар, тобистони мо гармтару хушктар шуда истодааст. Ба ин муносибат талабот ба қувваи электрикӣ ва манбаҳои об хеле афзуд. Ба ғайр аз ин, сикли гидрологи низ тағйир меёбад, ки ин боиси тағйир ёфтани маҷрои дарёҳо дар минтақа ҳам аз чиҳати ҳаҷм ва чӣ аз ҷиҳати вақт мегардад. Дар ин вазъият иқтидорҳои мавҷудаи тавлиди нерўи барқ ва танзими захираҳои оби минтақа қодир нестанд талаботи рўзафзуни аҳолӣ ва иқтисодиётро қонеъ созанд. Дар ҳамин ҳол, кишварҳои минтақа дар авҷи мавсими обёрӣ бо норасогии об рӯбарӯ шуданд.

Дар марзи Тоҷикистон 8492 адад пиряхҳо мавҷуд мебошад, ки майдони умумии онҳо 8476,2 километри мураббаъро ташкил намуда, қариб 6% масоҳати ҷумҳуриро дарбар мегирад.

Давоми 100 соли охир ҳарорати миёнаи солона дар кишвар тақрибан ба 1⁰С афзоиш ёфтааст ва ин ба обшавии қисмати асосии пиряхҳо оварда расонидааст. Аз соли 1930 то ин ҷониб масоҳати умумии пиряхҳои кишвар тақрибан 30 дарсад коҳиш ёфтааст. Обшавии солонаи пиряхҳо дар Тоҷикистон 10-20% оби дарёҳои калон ва дар солҳои хушку гарм то 70%-ро ташкил медиҳад.

Бо дарназардошти он, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон як манбаи асосии захираҳои об буда, дар даҳсолаҳои охир обшавии пиряхҳо шиддат гирифтааст, дар кишвар маркази омӯзиши пиряхҳо таъсис дода шудааст, ки ин масъалаи муҳимро амиқ омӯхтааст. Дар баробари пажӯҳиш, ин марказ ба нақша гирифтааст, ки манбаи обро назорат кунад ва харитаи пиряхҳои Тоҷикистонро омода кунад. Факултетҳои географии донишгоҳҳо оид ба пирьяхшиносӣ мутахассисон тайёр мекунанд, то ки онҳо дар давоми даҳсола тадқиқоти махсусро ба ҷо оваранд.

Гуфтан зарур аст, ки хатарҳои обшавии пиряхҳо ба оқибатҳои хеле шадид оварда мерасонад. Хатарҳои обшавии пиряхҳо ба норасоии оби ошомиданӣ ва хушксолӣ, зиёд шудани офатҳои табиӣ: обхезӣ ва боронҳои шадид, ярч, тармафароӣ дар минтақаҳои кӯҳӣ, паст рафтани рушди кишоварзӣ, аз байн рафтани чарогоҳҳо, кам шудани оби полезӣ оварда мерасонад.

Аз ҳама ташвишовараш дар он аст, ки ин хатар боиси баланд шудани сатҳи камбизоатӣ, норасогӣ дар таъмини аҳолӣ бо об ва озуқа гардида, ба сар задани муноқишаҳо барои тақсимоти об байни давлатҳо ва сарҳадҳо оварда мерасонад.

Дар давлатҳои Аврупо барои пешгирии оқибатҳои гармшавии глобалӣ ва обшавии пиряхҳо аллакай чорабиниҳо татбиқ шуда истодааст. Ё худ ба иқтисод ва экологияи сабз гузариш карда истодаанд. Мо бояд дар амал барои баланд бардоштани маърифати экологии аҳолӣ ва самаранок истифодабарии захираҳои обӣ дар байни халқ корҳои фаҳмондадиҳӣ гузаронем.

Тарғиб кардани коҳиш додани ихроҷи газҳои гулхонагӣ дар маданияти шаҳрдорӣ, инчунин ба роҳ мондани ҳамкориҳои байналхалқӣ дар сохтмони сарбанд ва обанборҳо боиси пешгирии ин масъала мебошад. Зиёд намудани масоҳати ҷангалҳо дар минтақаҳои кӯҳӣ низ яке роҳҳо пешгирӣ мебошад.

Боиси хурсандист, ки дар Тоҷикистон 98% неруи барқи Тоҷикистон аз ҳисоби манбаъҳои барқароршавандаи табиӣ истеҳсол мешавад, ки ба манбаъҳои барқароршавандаи энергия тааллуқ дорад.

Бояд гуфт, ки тамоми ҳадафҳои кишвари мо ба устувории экологии сайёра нигаронида шуда, бештар прогрессивӣ мебошанд. Яъне тамоми тадбирҳо ва чорабиниҳои бо ташаббуси Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи ҳифзи муҳити зист дурнамои миёнамӯҳлат ва дарозмуддати ин соҳаро фаро мегиранд.

Бо дарназардошти проблемаи глобалии обу иқлими мазкур ҳамаи пешниҳодҳои Ҷаноби олиро мо ҳамчун миллати давлати ташаббускор зарур аст, ки ҳамаи чорабиниҳои банақшангирифтарро мақсаднок дар сатҳи баланд гузаронида шавад.

Маҳмудова Ф.М.,

омӯзгори кафедраи саноати сабук ва нассоҷӣ

Создано: 05 мая 2023

Просмотров: 506

Артиши Миллӣ зо­даи истиқлолият буда, дар шароити вазнин таъсис ёфтааст. Баъди пош хур­дани Иттиҳоди Шӯравӣ кишварҳои навтаъсис, алалхусус давлатҳои му­стақили Осиёи Марказӣ дар заминаи биною иншо­оти амнияти ҳарбӣ до­шта, қувваҳои мусаллаҳи хешро бунёд намуданд. Ҳамзамон онҳо аз Артиши пурқудрати Шӯравӣ тех­никаи мухталифи ҷангӣ ва яроқу аслиҳаи гуногунро мерос гирифтанд. Вобаста ба вазъи душвори сиёсӣ мутаассифона, он замон милликунонии артиш ме­тавонист сабабгори ва­сеъ ва тулонӣ гардидани ин муноқиша гардад.

Аз рӯзҳои аввали таъсиси Ар­тиши миллӣ афсарони мо дар баробари дар сангарҳо ҷангидан, ба танзими со­хтори ташкилию штатии худ машғул шудаанд. Таҳ­курсии моддӣ-техникӣ умуман вуҷуд надошт. Но­расоӣ ба кадрҳои ҳарбӣ ва мутахассисони касбӣ дар ҳама ҷанбаҳо ҳис мешуд. Сарфи назар аз ин мушки­лиҳо ҳайати шахсии Қув­ваҳои Мусаллаҳи ҷумҳурӣ дар солҳои душвори муқо­вимат, роҳи пурпечутобе­ро тай намуд. Бунёди Қув­ваҳои Мусаллаҳ кори осон набуд ва он давра ба давра сурат гирифт. Мақсади асо­сии давраи аввали таъси­си Артиши миллӣ ин ташкили қувваҳои ҳарбие буд, ки қобилияти таъмини истиқлолият, якпорчагии хоки Ватан ва оромии ҳа­ёти осоиштаро дошта бо­шад.

Ба ин мақсад бригада ва баталиёнҳои тирандоз таъсис ёфтанд, ки вазифаи асосии онҳо муқовимат бо қувваҳои зиддидавлатӣ ва муҳофизати сохти кон­ститутсионӣ буд. Давраи дуюм иборат аз такмили сохтори ташкилию штатӣ буда, бо таъсиси наму­дҳои асосӣ, ба монанди қушунҳои хушкигард, қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ва қушунҳои мудофиаи зид­диҳавоӣ оғоз гардид. Дар ин давра ҳамчунин ҷузъу томҳое, ки тавонанд му­тобиқи тағирёбии воқеии вазъи ҳарбӣ-сиёсии мин­тақа амал намоянд, соз­мон ёфтанд. Давраи сеюми сохтмони Қувваҳои Мусал­лаҳ пас аз имзо расидани Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон оғоз гар­дид. Дар ин давра вази­фа ва таъиноти намудҳои амалкунандаи Қувваҳои Мусаллаҳ аз нав баррасӣ шуданд.. Қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ва мудофиаи зиддиҳавоӣ муттаҳид шу­данд. Чунин навгониҳо, пеш аз ҳама ба болоравии омодагии ҷангии ҳайати шахсӣ ва таҳкими қобили­яти онҳо баҳри тағйирё­бии вазъияти ҳарбӣ-си­ёсӣ, яъне мутобиқ сохтани аксуламали фаврӣ равона шудаанд.

Ҳар як давлати соҳибистиқлол дар ҳиф­зи субботу амнияти худ ба Артиши миллӣ такья мекунанд. Артиши миллии Тоҷикистони соҳибистиқлол, собит на­муд,ки он ҳамчун такягоҳи асосии давдат ва сипари боэътимоди миллат, ба­рои ба эътидол овардани вазъи душвори мамлакат ва пуштибонии сулҳу су­бот хизматҳои беназир на­мудааст.

Бинобар ин мо бояд шукронаи Истиқлоли­ят ва ин хонаи обод намоему дар обод­тар гаштани Ватани азиза­мон саҳми хешро гузорем. Дар ин муддати нисбатан кӯтоҳи таърихӣ ҷузъу томҳои он ба нерӯи қу­дратманди низоми муҳо­физи сулҳу субот ва фазои орому осудаи мамлакат табдил ёфта, ҳоло ба Ватан ва халқи худ содиқона хиз­мат мекунанд. Артиши ҷа­вони Тоҷикистон хусусан, дар солҳои душвори фоҷе­абори ҷанги шаҳрвандӣ якҷо бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва дигар сохторҳои низомии кишвар дар ҳиф­зи истиқлолияти давлатӣ, ҳимояи марзҳои Ватан, безарар гардонидани гурӯҳҳои террористиву экстремистӣ, дастаҳои мусаллаҳи ҷинояткории трансмиллӣ ва хомӯш кар­дани ошӯбҳои хиёнатко­рона бар зидди давлат ва ҷомеа саҳми сазовору ҷа­вонмардона гузошт.

Имрӯзҳо чун маъракаи даъвати ҷавонон ба сафи Артиши Миллӣ бо ҷӯшу хурӯш идома дорад, танҳо аз хатмкунандагони ихтисоси меъмории донишкада 18 нафар (беш аз 50%) бо амри дилу виҷдон иқдом намудаанд, ки пеш аз муҳлат рисолаҳои хатми худро ҳимоя намуда, барои ҳимояи марзу буми Меҳан маҳз дар ҳамин мавсими баҳорона равона хоҳанд шуд, ки дар ин ҷода ба онҳо далериву шуҷоат ва матонату мардонагиро таманно менамоем.

Юсуфов Ф.Ғ., устоди калони кафедраи меъморӣ

Создано: 05 мая 2023

Просмотров: 529

 Сиду сол аст, ки аз обу ҳавои Истиқлолият нафас мегирему ифтихорманд аз он ҳастем, ки  кишварамон рӯз аз рӯз ободу зебо мешавад. Мардуми ваҳдатшиори кишвар бо шукргузорӣ аз ин мулки озоду обод паи меҳнати созанда ҳастанд. Аммо миёни гул хор ҳам гуфтагӣ барин солҳои охир ба ин ободиву озодӣ, нашъунамои кишвари афсонавии мо хатари ҷаҳонӣ таҳдид менамояд. Терроризм, экстремизм бегонапарастӣ,  ифротгароӣ, гурӯҳҳои тундрав, қочоқи маводи мухаддир, шомилшавӣ ба ҳизбу ҳаракатҳои номатлуб, ҷудоиандозӣ, гумроҳшавӣ амалҳое ҳастанд, ки имрӯз ҷомеаи ҷаҳонӣ ва кишвари моро ба таҳлука овардааст. Аз нав зуҳур кардани «Ҷанги сард» миёни абрқудратон  боиси нигаронӣ аст. Ин ноамниҳоро истифода бурда, қувваҳои иртиҷои мекӯшанд, фазоро истифода баранд.

Аҳли башар бояд сайёраи Заминро чун гавҳараки чашм ҳифз намояд. Мо танҳо як Замин, як маъвои ҳастӣ ва як гаҳвораи ҳаёт дорем. Яке аз омилҳои асосие ки кафолати бехатарии шахсии одамон ҳуқуқу озодиҳоии онҳо,  тартиботу оромии ҷомеа ва амнияти давлатро халалдор месозад афзоиши сатҳи ҷинояткорӣ аз ҷумла ҷиноятҳои терроризми байналхалқӣ ва эстремизм мебошад. Аслан сарчашмаи терроризм ифротгароӣ аст. Эстремистон, яъне моҷароҷӯён бо ягон кас муросо кардан намехоҳанд, ақидаи дигарро таҳаммул намекунанд ва барои ба мақсад расидан терроро кор мебаранд.

Мо, устодон аз ҳарвақта дида масъулу ҳушёр ва зирак бояд бошем, то ки пеши роҳи ҷавонони гумроҳро гирем, онҳоро ба роҳи рост ва бунёдкорӣ ҳидоят намоем. Бояд тамоми воситаҳоро барои фаҳмонидани хатогиҳои онҳо истифода барем. Вазифаи аввалиндараҷаи омӯзгори имрӯза доимо зери назорат нигоҳ доштани шогирдони хеш мебошад. Бояд бо ҳаёти ҳар шогирди худ муносибати ҷиддӣ дошта бошад.

    Ҷомеаи меҳнатии ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд нисбати ин масъалаи доғи рӯз бетараф набуда, мунтазам дар муассиса оиди ин мавзӯъ соатҳои тарбиявӣ, вохӯриҳо бо кормандони ҳифзи ҳуқуқ сӯҳбатҳо гузаронида, донишҷӯёнро дар руҳияи ватандӯстӣ, инсонпарварӣ, муттаҳидӣ, тарбия менамоянд. Ҳамаи моро дозим аст, ки дастаҷамъона ба муқобили ин «вабои аср» мубориза барем ва нагузорем, то даст нопоки бадхоҳон ба кишвари биҳиштосои мо низ дароз шавад, зеро бадхоҳон ҳеҷ гоҳ ба мақсад намерасанд.

Создано: 28 апреля 2023

Просмотров: 471

Пешгирии экстремизм ва терроризм на танҳо вазифаи давлат, балки вазифаи намояндагони ҷомеаи шаҳрвандӣ низ мебошад. Ин кор ба мавқеи равшани ҳизбҳои сиёсй, иттиходияҳои чамъиятию динӣ ва шаҳрвандон вобаста аст. Пешгирии зуҳуроти ифротгароиро ҳамчун воситаи муттаҳид намудани ҷидду ҷаҳди шаҳрвандҳо дар роҳи мустаҳкам намудани иқтидори иктисодию сиёсӣ ҳисоб кардан лозим аст.

Вазъияти байналмиллалӣ, афзоиши таҳдидҳои террористиву ифротгароӣ тақозо мекунад, ки ҷиҳати ҳифзи субот дар ҷомеа ва муқовимат ба зуҳуроти терроризму ифротгароӣ чораҳои иловагӣ андешида шаванд. Терроризм бо тамоми шаклу зуҳуроташ ва бо миқёс ва шиддати худ  бо ғайриинсонӣ ва бераҳмонаи худ имрӯз ба яке аз мушкилоти тезутунд ва актуалии дорои аҳамияти ҷаҳонӣ табдил ёфтааст. Ҳама зуҳуроти терроризм боиси талафоти зиёди одамон гардида, тамоми арзишҳои маънавӣ, моддӣ ва фарҳангиро нобуд месозад, ки дар тӯли асрҳо дубора эҳё карда намешаванд. Аз ин рӯ, барои мубориза бо терроризм ва ифротгароӣ тамоми маҷмӯи чораҳоро андешидан зарур аст.

Баҳри пешгирии  падидаҳои номатлуб волидайн, атрофиён масъулони шаҳраку ҷамоатҳо ва қишрҳои гуногуни ҷомеа таваҷҷўҳ зоҳир намуда, баҳри аз байн бурдани он кўшиш намоем.

 Аз нигоҳи коршиносон, мутаассифона, имрўз фаъолияти таблиғотии чунин гурўҳҳои мусалмоннишин доман густурда то марзи  Тоҷикистон низ расидааст. Бархе  аз ҷавонони гумроҳро  бо ҳар баҳона ва ҳавасмандии бардурўғ ҳаммаслакони падидаҳои номатлуб ба сафҳои худ ҷалб кардааст, ки ҷони худро қурбони ормонҳои бегонаву муғризона мекунанд.  Аз гуфтаҳо бармеояд, ҳамаи қишри ҷомеа бояд масъулият ҳис намоянд ва баҳри пешгирии чунин ҳодисаҳои номатлуб ба монанди шомилшавии ҷавонон ба ҳар гуна ҳаракатҳои террористиву экстремистӣ саҳми худро гузоранд. Мо шањрвандон бояд зиракии сиёсии худро аз даст надода барои пеш рафтани љомеаи њуќуќбунёду дуниявии Тољикистони азизамон тамоми кўшишњоямонро ба харљ дињем, ва нагузорем, ки ѓояњои бегона ба руњияи мо таъсири худро гузораду ба њаёти осоиштаи мо халалдор гардад.

Исмоилова С.К., ассистенти кафедраи МО ва ФДПДТТХ ба номи М.С.Осимӣ.

Создано: 05 мая 2023

Просмотров: 536

 Сиду сол аст, ки аз обу ҳавои Истиқлолият нафас мегирему ифтихорманд аз он ҳастем, ки  кишварамон рӯз аз рӯз ободу зебо мешавад. Мардуми ваҳдатшиори кишвар бо шукргузорӣ аз ин мулки озоду обод паи меҳнати созанда ҳастанд. Аммо миёни гул хор ҳам гуфтагӣ барин солҳои охир ба ин ободиву озодӣ, нашъунамои кишвари афсонавии мо хатари ҷаҳонӣ таҳдид менамояд. Терроризм, экстремизм бегонапарастӣ,  ифротгароӣ, гурӯҳҳои тундрав, қочоқи маводи мухаддир, шомилшавӣ ба ҳизбу ҳаракатҳои номатлуб, ҷудоиандозӣ, гумроҳшавӣ амалҳое ҳастанд, ки имрӯз ҷомеаи ҷаҳонӣ ва кишвари моро ба таҳлука овардааст. Аз нав зуҳур кардани «Ҷанги сард» миёни абрқудратон  боиси нигаронӣ аст. Ин ноамниҳоро истифода бурда, қувваҳои иртиҷои мекӯшанд, фазоро истифода баранд.

Аҳли башар бояд сайёраи Заминро чун гавҳараки чашм ҳифз намояд. Мо танҳо як Замин, як маъвои ҳастӣ ва як гаҳвораи ҳаёт дорем. Яке аз омилҳои асосие ки кафолати бехатарии шахсии одамон ҳуқуқу озодиҳоии онҳо,  тартиботу оромии ҷомеа ва амнияти давлатро халалдор месозад афзоиши сатҳи ҷинояткорӣ аз ҷумла ҷиноятҳои терроризми байналхалқӣ ва эстремизм мебошад. Аслан сарчашмаи терроризм ифротгароӣ аст. Эстремистон, яъне моҷароҷӯён бо ягон кас муросо кардан намехоҳанд, ақидаи дигарро таҳаммул намекунанд ва барои ба мақсад расидан терроро кор мебаранд.

Мо, устодон аз ҳарвақта дида масъулу ҳушёр ва зирак бояд бошем, то ки пеши роҳи ҷавонони гумроҳро гирем, онҳоро ба роҳи рост ва бунёдкорӣ ҳидоят намоем. Бояд тамоми воситаҳоро барои фаҳмонидани хатогиҳои онҳо истифода барем. Вазифаи аввалиндараҷаи омӯзгори имрӯза доимо зери назорат нигоҳ доштани шогирдони хеш мебошад. Бояд бо ҳаёти ҳар шогирди худ муносибати ҷиддӣ дошта бошад.

    Ҷомеаи меҳнатии ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд нисбати ин масъалаи доғи рӯз бетараф набуда, мунтазам дар муассиса оиди ин мавзӯъ соатҳои тарбиявӣ, вохӯриҳо бо кормандони ҳифзи ҳуқуқ сӯҳбатҳо гузаронида, донишҷӯёнро дар руҳияи ватандӯстӣ, инсонпарварӣ, муттаҳидӣ, тарбия менамоянд. Ҳамаи моро дозим аст, ки дастаҷамъона ба муқобили ин «вабои аср» мубориза барем ва нагузорем, то даст нопоки бадхоҳон ба кишвари биҳиштосои мо низ дароз шавад, зеро бадхоҳон ҳеҷ гоҳ ба мақсад намерасанд.

Создано: 28 апреля 2023

Просмотров: 469