В последние годы экстремистские движения своими неэтичными и бесчеловечными действиями дестабилизировали всю планету, поставив под угрозу мирную жизнь людей. Человек, который всегда выступает за мир и спокойствие нации и государства, никогда не выступает за террор и кровопролитие. Однако предатель нации Мухиддин Кабири всегда пытается опозорить наш народ на глазах у всех, своей ложью и нелогичными словами. Таджикский народ больше не является заблудшим народом, попавшимся на уловки этого предателя нации. Ради своей выгоды этот человек творит все зло по велению своих хозяев. Мухиддин Кабири забыл о своей национальной гордости и считает для себя обязательными слова чужих людей. Это “нелюдь” родился в этом райском Таджикистане и сегодня стал врагом своего народа. По словам этих нечистых людей видно, что в его голове еще остались идеи 20-летней давности, которые пережила Республика Таджикистан. Он по-прежнему считает, что обманет народ, как и в предыдущие годы, и вновь приведет таджикский народ к распаду и растерянности. Сегодня каждый гражданин Таджикистана полностью знает его настоящее лицо и никогда не поверит его обманам и заговорам. Внутренние противоречия, возникшие в Таджикистане и в других странах, используются крупными странами в своих геополитических целях. Эти предатели и патриоты живут как иммигранты в европейских странах и совершают всевозможные бесчеловечные действия вдали от своей родины. Ни страна, ни общество никогда не простят таких предателей. Эти предатели нации и патриоты распространяют через Интернет ложь и крамольные слова о нашем обществе. Они всегда работают ради собственной корыстной выгоды. Сегодня весь мир знает об их безобразных поступках. Сегодня эти предатели нации стали марионетками иностранцев. Уже несколько лет народу страны не дают жить спокойно, хотят из-за границы понизить престиж Таджикистана на мировой арене. Заговоры предателей нации против нашей дорогой страны никогда не достигнут своей цели. Потому что говорят, что люди недоброжелатели никогда не достигнут своей цели. Поэтому, согласно указаниям основателя мира и национального единства – лидера нации Эмомали Рахмона, мы  всегда должны стараться продвигать нашу дорогую страну вперед- “Таджикистан вперёд”.

Дилафрӯз Саидхоҷаева, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Нашр шуд: 01 феврали 2024

Дида шуд: 556 маротиба

 Дар даҳсолаҳои охир истифодабарии энергетикаи офтобӣ дар ҷаҳон бо суръати баланд рушд ёфта, нерӯгоҳҳои барқии офтобӣ ҷузъи инфрасохтори энергетикии бисёр кишварҳо гардидаанд. Рушди технологияҳои офтобӣ ба иқтисодиёт таъсири калон мерасонад. Интизор шудан мумкин аст, ки дар даҳсолаҳои наздик энергияи офтобӣ дар кишварҳо ва минтақаҳое, ки захираҳои максималии "офтобӣ" доранд як такони рушди иқтисодӣ мегардад.

Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки иқтидори техникии энергияи офтобӣ (бо истифода аз воситаҳои мавҷудаи техникӣ ва технологӣ ҳисоб карда мешавад), ки ҳар сол ба сайёраи мо ворид мешавад, назар ба захираҳои барқароршавандаи ҳама сӯзишвории органикӣ (ангишт, торф, нафт, гази табиӣ) якчанд маротиба зиёдтар аст. Агар энергияе, ки дар як сол ба сайёраи мо Офтоб ворид мешавад, ба сузишвории эквивалентӣ табдил дода шавад, пас ин рақам қариб 100 триллион тоннаро ташкил медихад. Ин аз эҳтиёҷоти мо даҳ ҳазор баробар зиёд аст.

         Чӣ тавре ки Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми навбатӣ қайд намуданд: “Бо мақсади расидан ба ҳадафҳои Стратегияи рушди «иқтисоди сабз» ҷиҳати бунёди неругоҳҳои барқӣ аз ҳисоби манбаъҳои барқароршавандаи энергия ва то соли 2030 ба ҳаҷми на кам аз 1000 мегаватт расонидани иқтидорҳои алтернативии истеҳсоли «энергияи сабз», яъне бо истифодаи захираҳои офтобиву бодӣ тадбирҳои амалӣ андешида шаванд.”.

Барои рушди ин соҳа дар Ҷумҳурии Тоҷикистон асосҳои меъёриву ҳуқуқӣ таҳия ва тасдиқ шудааст. То имрӯз чунин Қонун ва санадҳо баҳри рушди ин соҳа қабул гардидааст:

• Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар бораи истифодаи манбаъҳои барқароршавандаи энергия (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 2010);
• Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 марти соли 2011 № 116 оид ба “Қоидаҳои пешбурди кадастри давлатии манбаъҳои барқароршавандаи энергия”;
• Қарори Маҷлиси Намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар бораи тасдиқ намудани “Оинномаи Агентии байналмилалӣ оид ба энергияи барқароршаванда”;
• Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар бораи сарфаҷӯӣ ва самаранокии энергия (Қонуни ҶТ аз 19.09.2013 № 1911)
• Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1 марти соли 2023, №51 оид ба “Барномаи манбаъҳои барқароршавандаи энергия барои солҳои 2023-2027”

Такмили технологияи энергияи офтобӣ ба он оварда расонд, ки арзиши ҳосилкунии 1 кВт/соат нерӯи барқдар нерӯгоҳҳои барқии офтобӣ торафт паст шуда истодааст. Ғайр аз ин таъсири он нисбат ба таъсири антропогении сӯзишвории истихроҷшаванда, ки бо мақсади ба даст овардани энергия сӯзонда мешавад, бояд ба назар гирифта шавад, ки аллакай боиси тағирёбии биосфераи сайёраи мо шудааст.

Таҷрибаи давлатҳои рушдёфта нишон медиҳад, ки истифодаи манбаъҳои барқароршавандаи энергия яке аз самтҳои асосии рушди иқтисодии ҳар як кишвар ба ҳисоб меравад. Инчунин ҷиҳати беҳтар намудани вазъи иҷтимоии аҳолии минтақаҳои дурдаст ва баландкӯҳ, рушди ин минтақаҳо ва ҳавасмандгардонии онҳо барои зист дар ин минтақаҳо бо роҳи ташкил намудани системаи таъминот бо қувваи барқ ва гармӣ, ҳифзи муҳити зисти ин минтақаҳо, аз ҷумла эмин нигоҳ доштани ҷангалу буттаҳо, рушди сайёҳӣ, зиёд намудани саҳми минтақаҳо дар амнияти озуқавории кишвар, аз худ намудани захираҳои табиии барои рушди соҳаи саноат тавассути ба истифода додани корхонаҳои саноатии хурд, таъсиси ҷойҳои кории нав ва мутаносибан паст намудани сатҳи камбизоатӣ мусоидат менамояд.

Бо назардошти камшавии захираҳои энергетикӣ, нақши истифодабарии манбаҳои барқроршаванда дар бисёр кишварҳо ҳамасола баланд шуда истодааст.

Боиси тазаккур аст, ки ҷомеаи муосир дар остонаи дигаргуниҳои назаррас дар соҳаи энергетика мебошад. Афзоиши мушоҳидашудаи истифодабарии энергияи офтоб на танҳо як пешрафти технологӣ, балки дигаргунии фарҳангӣ низ мебошад. Дар саросари ҷаҳон ҷорӣ шудани технологияҳои офтобӣ самаранокӣ ва бехатарии экологии онҳоро тасдиқ мекунад. Ин тамоюл аз хоҳиши инсоният барои рушди устувор ва ҷустуҷӯи фаъоли алтернативаҳои сӯзишвории истихроҷшуда шаҳодат медиҳад.

Гузариш ба энергияи офтобӣ на танҳо як тамоюли тақозои замон, балки зарурати вобаста ба омилҳои экологӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоӣ мебошад.. Ҳар сол технологияи офтобӣ дастрастар, муассир ва эътимодноктар мегардад ва онро як ҷузъи калидӣ дар мубориза бо тағирёбии иқлим ва бунёди ояндаи устувори энергетикӣ барои ҳама месозад.

Аюбова Фарида Азимҷоновна

ассистенти кафедраи молия ва қарзи

ДПДТТ ба номи академик М.С. Осимӣ

Нашр шуд: 01 феврали 2024

Дида шуд: 498 маротиба

Барои давлату миллат, хизмати шоиста кардан, онро бо ҷону дил ҳимоя намудани ҳам қарз асту ҳам фарз аст. Ба ҳамин маъни ҳар кадоме аз мардумони худогоҳу меҳанпарастро мебояд, ки дар барои адои қарзи фарзандии худ устувор бошанд. Саркашӣ аз хизмат беадолатӣ нисбат ба Модар – Ватан буда, аз беинсофию бетараф будан нисбати ояндаи дурахшони миллат дарак медиҳад. Хеле хурсандиовар аст, ки имрӯз ҷавонони ояндасози миллат, бо шукргузорӣ аз ватани ободу озод бо хоҳиши худ барои хизмат ба халқу миллат сафарбар шуда истодаанд.

Боиси ифтихор ва сарфарозиҳои миллати тоҷик аст, ки маҳз бо шарофати Асосгузори сулҳу ваҳадати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Тоҷикистон рӯз то рӯз ободу зеботар гашта, сатҳи зиндагонии мардум беҳтар гардидааст. Шароити қисмҳои ҳарбӣ ниҳоят дар сатҳи баланд буда, сарбозону аскарон худро ҳангоми хизмат хурсанду сарбаланд эҳсос карда истодаанд. Имрӯз волидон низ аз сафарбар гардидани фарзандонашон ба сафи Қувваҳои Мусаллаҳ ниҳоят хурсанданд, зеро онҳо низ медонанд, ки шароити буду боши фарзандонашон дар қисмҳои ҳарбӣ аз хонаи худ камбудаие надорад.

    Шукронаи ҳамин Истиқлолияту якдилӣ, шукронаи сулҳу субот ва  дӯстии халқи азизам, ки мо дар фазои озод зиндагони дорем ва сарваре моро роҳбарӣ мекунанд, ки ҳамеша дар фикри некӯаҳолии мо -мардумон мебошанд. Ҳамеша моро барои зиндагонии шоиста кардан ҳидоят намуда, иброз медоранд, ки дар зиндагӣ саодати беҳтарин барои ҳар як нафар саодати озодист. Зеро халқе, ки озод аст нусраташ ҷаҳонию мақомаш волотар хоҳад буд.

    Ба ҷавонони ватандӯсту меҳанпарасти диёрам иброз медорам, ки барои фардои дурахшони миллат бетарафӣ зоҳир накарда, тамоми заҳмату талошҳои хешро барои аз имрӯз бештар ободу зебо намудани диёри азизамон равона созанд.

Оқилҷонова Шаҳноза, омӯзгори калони кафедраи молия ва қарз:

Нашр шуд: 01 феврали 2024

Дида шуд: 531 маротиба

Бо назардошти муҳимияти рушди соҳаи илму маориф Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон  ба соҳаи илму маориф аҳамияти аввалиндара медиҳанд. Ҳамасола дар ҳамаи суханрониҳо ва  паёми худ наврасон ва ҷавононро ба омузиши илмҳои дақиқ, табиатшиносӣ, риёзӣ ва забонҳои хориҷӣ роҳнамоӣ менамоянд. Чуноне ки дар Паёми навбатии хеш  қайд намуданд:  «Рушди илму маориф калиди пешрафти ҳамаи соҳаҳо ва омили муҳимтарини таъмин намудани ояндаи босуботи давлат ва фардои босаодати ҷомеа ба ҳисоб меравад»

Дар ин асно ба Ҳукумати мамлакат, аз ҷумла вазоратҳои маориф ва илм, тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, рушди иқтисод ва савдо, молия ва Академияи миллии илмҳо аз ҷониби Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон супориш дода шуд, ки ҷиҳати маблағгузорӣ, таҳкими сармояи инсонӣ ва истифодаи самаранокии он тадбирҳои муассирро ба роҳ монанд.

Дар марҳилаи инкишофёбандаи илму техника ҳамқадами замон будан ва мутахассисони ба талаботҳои замони муосир ҷавобгӯ омода намудан омузиш ва дар амал татбиқ намудани фанҳои дақиқ хеле муҳим мебошад.  Ба  ин хотир аз ҷониби Роҳбари давлат солҳои 2020-2040-ро «Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф» эълон намуданд. Ҳамчунн баҳри баланд бардоштани сатҳи дониши фанҳои дақиқ, табиатшиносӣ, риёзӣ, донишҳои техникӣ дар ҳамаи қишрҳо аҳолии ҷумҳурӣ бо ташаббуси пешвои муаззами миллат тайи се соли охир озмунҳои ҷумҳуриявии “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст”, «Илм-фурӯғи маърифат», “Тоҷикистон Ватани азизи ман” “Тоҷикон оинаи таърихи миллат”   аз руи 7 наминатсия баргузор карда шуда истодааст.

Қобили зикр аст, ки дар даврони истиқлолияти миллӣ таълиму тарбияи насли наврас, шароити кори омӯзгорон сол то сол беҳтар гардид. Зеро рушди ҳар як соҳаи давлат бидуни рушди соҳаи маориф, ки бештар ба фаъолияти содиқона ва пурсамари омўзгорон вобаста аст, имконнопазир аст. Аз ин рӯ, фаъолияти пурсамари омӯзгорон дар муассисаҳои таълимӣ ва макотиби олӣ, ҳамкории пайвастаи падару модарон ва омӯзгорон, инчунин иқтидори ҳукумати ҷумҳурӣ ҷиҳати баланд бардоштани сифати таълиму тарбия дар ҳама зинаҳои муассисаҳои таълимӣ ва тараққиёти ҳамаи соҳаҳои ҳаёти ҷамъият заминаи устувор мегузорад.

Ин ҳама сулҳу субот, истиқлолият ва шароити мусоиде, ки баҳри  тараққиёту инкишофи соҳаи илму маорифи Ватани маҳбубамон заминаи устувор гузошта истодааст, ки рушди илму маориф пояи мустаҳкам баҳри рушди энергетика саноатикунонии кишвар мегузарад.

Кудузова М.А, асисстенти кафедраи математикаи олӣ ва физика

Нашр шуд: 01 феврали 2024

Дида шуд: 106 маротиба

Фанду фиреб  ин амалҳоест, ки  инсониятро ба кӯи шайтонӣ мебарад. Ин қабил одамон нафсоняти хешро идора карда наметавонанд. Онҳо ашхоси  нотавону  заифро ба фанди худ дароварда, бо ҳар гуна амалҳои ношоям зарари маънавиву моддӣ мерасонанд. Чунин ашхос ҳам ба ҳаёти худ ва ҳам ба ҳаёти ҷомеа зарари худро мерасонанд. Ба ҷое, ки як нафарро аз роҳи бад баргардонанд, баръакс бо ҳар гуна фанду фиребҳо доираи инсонҳои мисли худро зиёд менамоянд ва ҳаёти ширини онҳоро низ саропо оташ мезананд. Охир худи онҳо падар ё модари як фарзанд хастанд вале инро заррае фикр накарда, фарзанди дигар падару модар, ҷону ҷигари як модарро ба коми азоби нашъаҷалобону амалҳои нохалафи ифротгарон ҳавола медиҳанд.

Имрӯз баъзе  аз ҷавонон аз сабаби надоштани фаҳмиши кофӣ ва надоштани саводи динӣ ба доми баъзе аз бадкирдорону  бадроҳон меафтанду ҳаёти ширину ҷавони худро зери хатари бузург мемонанд. Аллбатта чунин кирдорҳо аз ҷониби ҷавонон хело ташвишовар аст, ки маҳз ҷавонон, қишри пешбарандаи халқи моро ба ин роҳ мебаранд.

Бояд гуфт, ки имрӯз тамоми мардуми худшиносу худогоҳ барои зиндагии шоиста талош намуда, тавре зиндагӣ намоянд, ки боиси ибрати ҷавонон гардад. Имрӯз шукрона аз он бояд кард, ки давлати мо соҳиби Истиқлолияту ваҳдат ва амну субот мебошад. Агар мо имрӯз аз ояндаи давлати худ андеша намуда, ҷавононро аз гумроҳшавӣ эмин надорем, дар ҳақиқат эшон тӯъмаи террористону ифротгарон хоҳанд шуд.

Мо ба ҳама восита шоҳиди он гашта истодаем, ки имрӯз дар кишвари мо сулҳ побарҷост, дар ҳоле, ки даватҳои абадқудрату соҳибдемократ  вазъи сиёсии хуб надоранд. Барои ҳамин аз тамоми шаҳрвандони кишварамон даъват ба амал хоҳам овард, ки нисбат ба ояндаи худу атрофиён бетараф набуда, дар пайравии ташаббусҳои созанда ва ватандӯстонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти кишвар мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон танҳо бо мақсади пешравӣ зиндагӣ намоем.

Ба қадри ин миллат танҳо онҳое мерасанд, ки барои ободии он хиште гузоштаанд. Ба ҳамин хотир заҳмати кашидаи қаҳрамонмардоне, ки ба мо имрӯзи обод фароҳам овардаанд қадр намуда, пояҳои давлати соҳибистиқлоламонро устувор гардонем.

Оқилҷонова Шаҳноза, омузгори калони кафедраи молия ва қарз

Нашр шуд: 01 феврали 2024

Дида шуд: 514 маротиба

Хусусиятҳои неки инсонӣ ва шиори асосии гузаштагони мо аз пандҳои ҳакимона  Зардушти буҳург  “пиндори нек, гуфтори нек ва кирдори нек” сарчашма мегирад. Ин панд шахсро ба он раҳнамо месозад, ки он на танҳо фикру андешаи нек дошта бошад, сухани хуб гӯяд ва яке аз муҳимтарин рафтори инсонӣ дар ҳама ҳолатҳо бояд рафтори шоиста намояд.

Бузургон одобу ахлоқро ҷавҳари ақлу хирад гуфтаанд. Инсон, шахс аз дигар махлуқоти рӯи замин бо ақлу шуури худ фарқ менамояд. Ба инсон пеш аз ҳама аз рӯи тарзи одобу ахлоқ, суханронӣ, ибрози назар намудан баҳо дода мешавад. Муттаасифона, солҳои охир чунин ба назар мерасад, ки муомила ва муоширати наврасону ҷавонон хеле коста гаштааст. Дар ҳаёти ҳамарӯза дар ҷойҳои ҷамъиятӣ шоҳиди муомилаи бад байни ҷавонону наврасон мегардем. Вақтҳои охир теъдоди чунин ҷавонону наврасони бадзабону дағалона муносибаткунанда зиёд гашта, боиси нигаронии ҷомеа гаштааст. Ин суханҳоро дар паёми Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пайгирӣ намудан мумкин аст: “Вақтҳои охир фарҳанги муоширати қисме аз наврасону ҷавонон коста гашта, дар ҷойҳои ҷамъиятӣ, суханони қабеҳу дағал ба назар мерасад, ки ин амали нораво аз доираи фарҳанг ва расму ойини мо берун мебошад”. Сарвари давлат таъкид менамояд, ки барои ҳарчи густариш пайдо намудани одобу ахлоқ, бояд корҳои тарбиявию ташвиқотиро дар  байни ҷавонон,  пурзӯр карда шавад.

Воқеан ҳам, бетараф будан дараҷаи баланди бемасъулиятӣ мебошад. Ҳангоми муносибати бади ҷавонону наврасонро, дар ҷойҳои ҷамъиятӣ дида бепарво мегузорем, пас куҷост ҷавҳари одамияд?

Дар ин ҷода, албатта калонсолон намунаи ибрати хурдсолон бошанд. Тарбияи суханронӣ, муошират ва муомила аз даврони кӯдакӣ оғоз меёбад ва он сараввал аз волидон вобаста мебошад. Ҳамарӯза дар оила волидон бо фарзанд чӣ гунае ки муносибат менамояд ба тарбияи одобу ахлоқи ояндаи онҳо таъсир менамояд. Дар оилае, ки ҳама шартҳои одобу ахлоқ риоя мегардад, осудагию хушбахтӣ ва камолу пешрафт бештар мегардад.

Ҳамин тариқ, сараввал бояд худи мо тарбиятгар бошем, то тавонем фарзанди худ, наврасону ҷавононро ба дунёи зебои адаб раҳнамоӣ намоем. Қадру қиммат, одамияти инсон аз ҳама дар сухани ӯ ифода меёбад.

Солиева М.Т., муаллим-коромӯзи кафедраи барномарезӣ

 ва низомҳои иттилоотӣ

Нашр шуд: 01 феврали 2024

Дида шуд: 80 маротиба

Ҳамаи мо хуб медонем, ки агар модар аз ҳаёт баҳра, диҳад омӯзгор аз зиндагии хубу беолоиш, ҳаёти мусаффо ҳамчун шири сафеди модар баҳра медиҳад. Омӯзгор  роҳбалади зиндагии пурбаракати инсонҳо мебошад. Равшаникунандаи якумраи роҳи сафеду фаррохи дар ҷойҳое ба печутоб дучор гаштаи дар лаҳзаҳои муайяни ҳаёт ҳамчун гуфтаи халқ, ки поёни шаби сияҳ сафед аст, итилодиҳандаи инсонҳо мебошад. Торикию равшанӣ ин ду калимаҳоеанд, ки яке бадӣ, нобарорӣ, кӯтоҳӣ, ғазаб, ноумедӣ, ноҷӯрӣ, ва дигаре некӣ, омади кор, муваффақият, дастболоӣ, сарбаладиро талқин медиҳад.

Дар ба ҳаёт омодасозии инсонҳо падар, модар ва омӯзгор дар як радиф меистанд. Дар бисьёрии ҳолатҳои ҳаётӣ вақте, ки инсон як кори арзишманд ё рафтори неки маъмулро иҷро мекунанд инсонҳо ин ҳолро баҳо дода беихтиёр мегӯянд: ба таълимдодагиат раҳмат! Ин калимаҳо ё гуфтаҳо дар ҳар сари қадам ба кор бурда намешавад ва мавқеъи истифодабарии онҳо на ҳама мавқеъи муқаррарӣ, рӯзмаравӣ аст. Он вобаста ба мавқеъ ва манзалат баамал меояд, ки онро истифода бурда ҳодисаи баамал омадаро таъриф ё мазаммат карданамон мумкин аст.  масалан: омӯзгори забон ва адабиётамон ҳангоми дарс вақте, ки муҳассилин нодуруст ба савол ҷавоб медиҳад гуфтаи зеринро ба кор мебурданд: «Саги занҷирбандро ба шикор бурдан нашояд». Боре ман аз устодам пурсидам: «Барои чӣ ин калимаро ҳангоми дарс бештар истифода мебаред». Зуран, маҷбуран омӯзонидан ба муваффақият намебарад. Маҷбур омӯхта истодагон ҳангоми ҷавоб худ аён мешаванд ва бо сухани худ гуфтани мешавам, ки бо амри дил хонед он гоҳ натиҷа мешавад. Устоди ман калимаи дигареро низ бисьёр кор мефармуданд, ки он: «Аз лаъли лабат ширу шакар мерезад» гуфта ба таҳнияткунӣ шурӯ мекарданд ва мегуфтанд: «Инро бинед суханҳо аз қаъри дили ӯ ғул -ғуллазанон мебарояд». Ҳаммаи ҳамсабақони ман барои гирифтани ширу шакар кӯшиш мекарданд. Худи устод, ки бо ширу шакар мегуфтанду бо ширу шакар менавиштанд ба мани математикаро дӯст доранда таъсир намуда, ба ман ҳам аз адабиёт лоиқи, сазоворӣ ширу шакар таҳният гирифтан насиб гардид.

Омӯзгор қуттичаи зулбиё аст бо меҳр онро кушода аз дохили он дилхоҳ маълумотҳоро гирифта мутоила намуда метавонем. Ин суханҳо аз он гувоҳи медиҳад, ки бояд ба дарс худи муҳассилин омода бошанд. Қуттичаро кушода худ маълумотҳои заруриро барои гирифтан омода бошад.

Ман дар донишкадаи политехникӣ кор мекунам. Вобаста ба контингенти гурӯҳ як хатм хуб дигараш сустар омӯзишро тамом мекунанд ва дар фаъолияти ояндаи худ миёна на болову на паст фаъолият мекунанд. Хатмкунандагони гурӯҳҳои фаъол бо ҳамон равиши фаъолу интизоми хуб донишкадаро ба итмом мерасонанд ва баъзе аз онҳо барои дар оянда давом додани таҳсил дар магистратураву доктрантура майл зоҳир намуда хонишро давом медиҳанд. Мушоҳидаҳо тайёрии дутарафаро муваффақиятнок арзёби менамоянд, омӯзгору донишҷӯро.

Омӯзгор барои донишҷӯ барандаи ғояҳои ҷадид, таблиғгари фазилату каромати инсонӣ, техникаю технологияи нав, дастраснамояндаи зеҳни (интелекти) сунъӣ, муаррихикунандаи пешравӣ ва қафомонии саноати ҷаҳонӣ, дар мағз мағзи тору пуди ҷавонон ҷойдиҳандаи маводҳои илмии, иқтисодиву сиёсӣ, фарҳангиву иттилоотӣ, ҳарбиву маданӣ равшаннамоӣ мебошад. Дар урфият мегӯянд: «Донишҳои дар ҷавонӣ аз бар карда ба санг навишта мешавад ва онро на обу борон тоза мекунад».

Омӯзгор бояд хазинаи маълумотҳо бошад ва ба ҳама саволҳои донишҷӯён ҷавобҳои самтдиҳандаи умумӣ дода тавонад ва барои ба он омода шудан тайёри бинад ва маслиҳатҳои дарёб намудани маълумотҳоро аз адабиётҳо ва расонаҳои даврӣ, интернет дода тавонад.  Ба дӯши омӯзгор бори вазнине, масъулият гузошта шудааст, ки адои ифтихормандонаи он роҳи ба ояндаи дур равандаи инсон  ва инсониятро равшан ва фарроху бемамониаъ мегардонад. Аз ин лиҳоз омӯзгор пайваста дар ҷустуҷӯи донишҳои нави истеҳсолоти муосирро пеш баранда, тараққи диҳанда бошад. Бе омӯзгор, дар ҳақиқат тира мемонад рӯзгор, пешравии ҷамъият, зиндагии бофароғат, кашфиётҳои нав нопадид мемонанд. Омӯзгор, ки илмомӯзандаи ҷавонон мебошад раҳнамои пешравӣ мебошад. Бесабаб дар китобҳои муқаддас гуфта нашудааст: «Аз гаҳвора то ба гӯр илм омӯзед». Илм ва дониши мукаммали ҷавонон асоси пешравию муваффақият -ҳост, ки онро ба ҷавонон омӯзгор бо заҳматҳои тӯлониву пурмеҳраш дастрас мегардонад. Дар ҳақиқат омӯзгор бахшандаи зиндагии пурфайз мебошад ва номи ӯ ҷовидон вирди забон мемонад.

Устодон ва мавқеъи онҳо дар ҷамъият ва дифои марзу бум.

Хишти аввал чун ниҳод меъмор каҷ

То ба охир меравад девор каҷ.

Дар тарбия намудани инсонҳои ҳамида, мактаб ва устодони он мавқеъи махсус ва нотакрорро, дар ба воя расонидани муттахассисону инсонҳои комил, мебозад. Худи ибрати шахсии ӯ суханронӣ, тарзи либоспӯшӣ, амалҳо ҳангоми иҷрои ин ё он муаммоҳои рӯзгор ва истеҳсолот, кашидани тасвирӣ нақшаву расмҳо, маданияти баёнӣ мавзӯву ибораҳои ҷолиб, ҷои махсус ва асосиро, дар тарбия намуданӣ инсонӣ комил, фарди ватандӯсту инсонпарвар, интернатсиона- лист  мебозад. Ҳар як амалҳои муаллим, устод ба бунёдёбии хислатҳои ҷолиби фард таъсир мерасонад ва онро ташаккул медиҳад. Дар бисьёр мавридҳо ба муҳассилин ва хонандагону донишҷӯён чунон хислатҳои устодон таъсир мерасонад, ки ҳатто ҳангоми навиштан ба тахтаи синф тарзи қапидани бӯр, нигоҳ доштани транспортир, паргор ва ҳоказо асбобҳои нақшакаширо, мисли устод тақлид намуда нигоҳ медоранд ва ба монанд амалҳои иҷрокардаи устод амал карда ба тасвир намудан, сухан гуфтан шурӯ менамоянд. Устод бояд ҳамата - рафа қобилятнок ва маданиятпараст, аз ҳамаи ганҷинаҳои тиллоии гузоштаи ниёгон бархӯрдор ва эъҷодкор бошад, вобаста ба шароит ва ваъз ибора, калима ва ҷумлаҳоро дар мавқеъҳои муайян кор фармуда тавонад ва ҳамаи ин хислатҳоро дар вуҷудӣ хонандагону донишҷӯён, ҳамчун ибрати шахсии устод, маскан гиронда тавонад. Нутқи ҷалбкунандаи устод дар вуҷудӣ шунавандаву таълим гиранда ҷой гирад ва барои бедор карданӣ тарафҳои ниҳонии имкониятҳои эъҷодии муҳассилин ва донишҷӯён  мусоидат намуда, асосҳои илмро барои аз бар кардан ва малакаи амалӣ ҳосил намудан замина гузорад ва роҳ кушода диҳад.

Саидова Севтлана, омузгори калони кафедраи меъморӣ

Нашр шуд: 01 феврали 2024

Дида шуд: 511 маротиба

Худшиносии яке аз хислатҳои хуби инсонист, ки меҳру муҳаббат ба Ватан, сарзамин, модар ӯро ба чунин ҳисиёт меорад.

Тавре ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қайд менамоянд: “Ҷавҳари худшиносии миллӣ аз дӯст доштан ва арҷ гузоштани ба Ватан, модар,  забон, таърих ва арзишҳои таърихиву фарҳангӣ сарчашма гирифта, ба ташаккули шахсиятҳои дорои ҷаҳонбинии солиму пешрафта боис мегардад”.

Дар шароити имрӯзаи давлату давлатдорӣ, ки Тоҷикистон дар баробари дигар давлатҳои мутамаддуми олам сохти давлати миллиро ихтиёрдорӣ намуда аст, мақоми худшиносии миллӣ дар ташаккул ва инкишофи он мавқеи муайянро соҳиб гаштааст. Махсусан дар даврони муосири инкишофи давлатдории Ҷумҳурии Тоҷикистон худшиносии миллӣ метавонад омили муҳими таҳкими давлатдорӣ, истиқлолияти комили кишвар, ҳолати мавзуни муносибатҳо дар ҷомеъа байни умумиятҳои этникӣ ва мавқеи муайянкунандагии кишвар дар низоми муносибатҳои минтақавию ҷаҳонӣ дар баробари дигар субъектҳои муносибатҳои байналхалқӣ мавҷуд бошад.  Бо хотири дастрасӣ ба доираи ин навъи муносибатҳо зарурати дарки амиқ ва тавсифи пурраи масъалаҳои асосии рушди давлати миллӣ ва ташхиси пешомади давлатдорӣ ба миён омадааст, ки инкишофи худшиносии миллии омма аҳамияти муҳим пайдо менамояд.

Ҳамин тавр худшиносии миллӣ омили меҳвар дар рушди давлатдорӣ ба ҳисоб рафта, боиси ташаккули ҳуввияти миллӣ ва якпорчагии миллату давлати тозаистиқлоли мо мегардад. Ҳар яки мо тоҷиконро лозим аст, ки дар ташаккули худшиносии миллӣ, новобаста ба мансубияти этникӣ муносибати объективона пеша намуда, ифтихор аз ҳуввияти миллӣ намоем ва барои рушди давлатӣ миллиамон саҳмгузор бошем. Худшиносии миллиро мо бояд шиори доимии хеш қарор дода, баҳри ободию устувории давлати соҳибистиқлоламон саҳми арзандаи хешро гузошта, нагузорем, ки ягон қувваи носолиму ғаразнок теша ба пойдории ваҳдати миллию рушди иқтисодии давлати мо занад.

Солиева М.Т. муаллим-коромӯзи кафедраи барномарезӣ ва низомҳои иттилоотии ДПДТТХ дар шаҳри Хуҷанд.

Нашр шуд: 01 феврали 2024

Дида шуд: 120 маротиба

Дар тарбияи одаму одамгарӣ, ватандӯстӣ, муҳаббат ба марзу бум, ба инсонҳои дар макон зиндагӣ кунанда, мисол овардани гуфтаи муттафаккирони гузашта хело ҷолиб ва равишдиҳанда ба самтҳои гуногун мегардад.

Файласуф, муттафакир ва ходими давлатии олмон Бисмарк гуфтааст: «Дар ҷанг устодон, омӯзгорон ва уламоҳо меҷанганд». Ҳама кор, муваффақият дар хондан, дар истеҳсолот, дар фарҳангу маданият, ҷанг, буньёд сохтанӣ оромиву тинҷӣ аз мактаб сар мезанад.  Дараҷаи мусаллаҳии маънавӣ, идеологии муҳассилину истиқоматкунандагон хело муфид, ба бунёдёбии қаҳрамонону ҷонфидоиён дар байни сипоҳиёну роҳбарони онҳо баамал оянда, беандоза вобаст мебошад. Омода сохтани ҷангчиён, дӯстдорандагонӣ ватан  аз партаи синф сар мезанад ва бесабаб Бисмарк сухани болоиро нагуфтааст. Дараҷаи омодасозии ҳарбиён дар ҳақиқат ҳам аз мактабу хона  аз дӯстдории падару модар, додару хоҳар хешу ақрабон, дину мазҳаб  ва умуман инсонҳо сар мезанад. Меҳр ба инсонҳо ва ватан асоси баамалоии қаҳрамониҳо мегардад

Бисту ҳашт нафар қаҳрамононӣ ҷанги дуюми ҷаҳон (1941-1945) бар зидди қӯшунҳои беандоза мусаллаҳ бо  танкҳо  танбатан истода нагузоштан, ки  ба сӯи пойтахти ҳамонвақтаи мамлакатамон Москва танкҳо гузаранд. Онҳо пойтахти мамлакатамон шаҳри Москваро муҳофизат намуда нагузоштан, ки ягон танк ба сӯи пойтахт гузарад. «СССР - Шӯравӣ мамлакати калон аст, лекин дар оқиб пойтахт Москва қарор дорад» гуфта қаҳрамонона мубориза бурда ба фашистони лаин  имкон надоданд, ки онҳоро шикаст  дода ба оқиби онҳо гузарад. Онҳо қавл доданд, ки мемурем, лекин танкҳо моро гузашта наметавонад. Онҳо ба қавли худ вафо намуданд.  Гарчанде давлати советӣ ҷавон 20 – 25 сола бошад, ҳам лекин фашистон давлати ҷавонро шикаст дода натавонистанд. Дӯстиву бародарии халқҳои гуногунмиллати советӣ роли худро бозид ва аз болои германияи гитлерӣ ғалаба намуд. Сеҳри калони халқи сермиллатӣ советӣ дар ана ҳамин муттаҳидиву дӯсти, ҷонфидои баҳри ватан буд. Ана ҳамин хислатҳоро танҳо муаллими советӣ, дар солҳои наонқадар тӯлонӣ, дар шуур ва пайкари ҷавонон ва халқи ғояҳои ҷадидро пайваста инкишоф диҳанда ҷойгир намуд, ки халқӣ зафармандамон аз болои душмани қаттол, фашистони лаин ғалаба карда тавонист.  

Дифо ва бехатарии мамлакат, дар ҳамаи давру замон ҷои  махсус ва асосиро ишғол менамуд, ки бесабаб Фирдавсӣ дар шоҳномаи безаволи худ қайд намудааст:

                      Пароканда лашкар наояд ба кор

                      Дусад марди ҷангӣ беҳ аз сад ҳазор.

Мисраҳои болои шаҳодат медиҳад, ки масъалаи муаммои мухофизати давлат аз аҷнабиён ҳамеша масъалаи муҳимӣ давлатӣ ба ҳисоб мерафт ва дар мадди назарӣ давлатдорон қарор гирифта буд ва ҳамеша барои ҳалли ин муаммо дар китобҳои тарбиявии ниёгон қиссаву ҳикояҳо пеш оварда мешуд.

Мувофиқи нишондоди китобҳои анбиёи ба биҳишт рафтан муяссар мешавад танҳо дар натиҷаи гузоштани намоз, иҷро кардани амалҳои нек, муносибатҳои хуб ба атрофиён, ҳифзи ватан аз аҷнабиён ва ғайра, ки муқаддастарин амалҳои инсонҳо ба ҳисоб меравад, яъне бе иҷро кардани ин амалҳо  рафтан ба ҷаннат имконнопазир мегардад.

Аммо дар китоби Дурат - ул воъизин қисми 4 рафтани саҳобае бидуни нахондани як намоз ҳам ба биҳишт оварда шудааст. Амр ибни собит, ки ӯро Усайрим ҳам мегуфтанд ҳамеша аз ислом канораҷӯи мекард ва ягон маротиба намоз нагузорида буд. Аммо дар ғазваи Уҳуд аз таҳти дил ислом оварда шамшер ба даст гирифта муқобили душманони ислом муборизаи шадид бурда захмин шуда ба рӯи замин афтод. Атрофиён диданд, ки дар замин Амр ибни Собит (Усайрим) хобидааст. Онҳо дар тааъҷуб шуда пурсиданд:  « Эй Амр, чӣ чизе боис шуд, ки дар ин набард ширкат бикунӣ? Оё ба асари шавқи ислом ва ё бар асари миллияту таасуб?  Амр ибни Собит(Усайрим) гуфт:  Ба хотири рағбат ба шавқи ислом, пас Аллоҳ ва Расулаш имон овардам ва мусалмон гардидам ва шамшерро гирифта бо ҳамроҳи Расулулалоҳ бо душманони ислом ҷангидам, то ин ки захмӣ гардидам. Ин суханҳоро бигуфту ҷонро ба ҷонофарин супурд ва яқинан ӯ аз аҳли биҳишт аст.

Ҳазрати Абӯҳурайра мефармуданд:                                  

-Бигӯед он кадом шахс аст, ки ба биҳишт расид ва ҳатто як намоз ҳам нахонд?

Оре, эшон ҳамин саҳобӣ буданд.»

Тавре аз қиссаи оварда маълум мешавад, гарчанде намоз калиди ҷаннат бошад ҳам бе гузоштани ян намоз ҳам ба ҷаннат мерафтааст. Дар он ҷанг Расулуллоҳ барои пойдор гардонидани дини нав, ислом, барои афзун гардонидани умматҳои худ, инсонҳои тарафдори ягонагии худо ва Расулаш Муҳаммади мустафо набард варзида буданд. Шахси дар он ҷанг набард варзида захмин шуда вафот карда, гарчанде як намоз нагузошта бошад, ҳам ба биҳишт ворид мешудааст.

Ин гуфтаҳо шаҳодат аз он медиҳад, ки хизмат намудан ба ватан барои ҳифзи марзу бум, ва халқи дар он маҳал истиқомат кунанда, дар ҳамма давру замон баланд қадрдони карда мешавад ва ҳатто савоби он шахсро вориди биҳишт мегардонад.      

Ҳикояти дигареро мисол меорем: Аммоли шахсеро рӯзи қиёмат дар тарозу баркаш мекарданд ва тарафи гуноҳ аз савобаш вазнинтар буд. Ин шахс тавбакор буд, лекин ба вазнин шудани тарафи гуноҳ, ҳама дар ҳайрат буданд. Дар ҳамин асно ба тарафи савоби палла варақе омада меафтаду он вазнин мегардад. Дар он варақ навишта шуда буд: як шаб то саҳар дар дари қалъа истода оромиву осудагии аҳли қалаъро таъмин намуда буд. Бо ҳамин амали иҷро кардааш, яъне як шаб хоб нарафта осудагиву оромии мардумро таъмин карданаш ба биҳишт рафт.

Дар адабиётҳои анбиёи ана ҳамин намуд ҳикояҳое ҳастанд, ки савоби онҳо аз тоату ибодат ҳам боло меистад ва шахсонро ба амалигардии ниятҳои некашон «биҳишт ки ризои мо дар он аст» мебарад. Ногуфта намонад, ки ин намуд қаҳрамониҳоро танҳо инсонҳои ба маънои томаш мӯъмин номида шаванда нишон медиҳанд.

Аз ин лиҳоз хизмат ба ватан, ҳифзи марзу бум ва инсонҳои дар ин ватан истиқомат кунанда, падарону модарон, бобою бобокалонҳо, модаркалонҳо, хоҳарону додарон амали неке аст, ки инсони ин амалҳоро иҷро кунанда ба биҳишт ворид хоҳад шуд.

Аммо баъзе аз ҷавонони мо аз хизмат ба ватан саркаши намуда роҳи гурезро гирифта аз мукофоти Аллоҳ ва розигии мардум бениёз мемонанд, ки ин онҳоро на ба биҳишт балки ба дӯзах мебарад.

Ҳеҷ кас намехоҳад, ки ба дузахи тафсон андохта шавад. Биёед ба туфайли савобҳои дар хизмат гирифта ва амалҳои неки дар зиндагӣ иҷро кардаамон шояд вориди биҳишт гардем.

Шахси нек ҳеҷ гоҳ аз розигии мардум ва мукофотҳои Аллоҳ бениёз намемонад ва ӯ хизматро аз ҷону дил баҳри ватан иҷро карда ватани маҳбубашро ҳамчун гавҳараки чашм ҳифз менамояд ва сазовори таҳнияти мардум ва мукофоти Аллоҳ мегарданд.

Саидова С.А.

Омӯзгори калони кафедраи меъморӣ

Нашр шуд: 01 феврали 2024

Дида шуд: 522 маротиба

Вақте ки барномаи  “Поедем Поедим!”-и шабакаи телевизионии “НТВ”-и Русия  намоиши махсусро ба кишвари мо бахшид, дар лаҳзаи хеле кӯтоҳ чандин ҳазор сокинони сайёра  онро таввассути расонаҳои иҷтимоӣ тамошо карданд ва ба ободию пешрафти тоҷикон аҳсант хонданд. Ин ҳама шарҳҳоро хонда, рости маро эҳсоси аҷибе пахш намуд. Хостам даҳбораву  садбора онро тамошо кунам. Вақте ҷаҳониён тавассути ин барнома аз табиати афсонавӣ, кӯҳҳои сар ба афлоккашида, обоҳои мусаффо, мардуми дидадарою дилёбӣ он огоҳ шудан, қоил гардиданд, ки чи тавр як мулки ҷангзада ба мамлакати ободу зебо табдил ёфтааст. Барои ман он муҳим буд, ки муаллифи барнома  Ҷон Уоррени англис тавонистааст, олими ботиниву зоҳирии шаҳрвандони соҳибиқболи Тоҷикистонро кушода тавонад.  Мо чӣ гуна ифтихор накунем, вақте ки як зани одии савдогар, ки рӯзашро бо фурӯхтани асал рӯз мекунад,  бо лаҳни буррову тоҷикона ба меҳмон асалро нафурӯхт ва бо ифтихори бузург қайд кард: “Дар мо тоҷикон одат чунин, ки ба меҳмон назари хосса дошта бошем. Қадри инсон аз пул баландтар аст. Ин армуғони ман барои Шумо ва ба кормандони «НТВ».   Паси ин гуфтаҳо  ҷаҳони сипосе нухуфтааст, ки решаҳои мо аз гузаштагони соҳибфарҳангу фазилатпешаи мо об хӯрдааст. Пас мо миллати соҳибиқболем.

Аслан кишвари моро камзамин мегӯянд. Аммо бо ин ҳама камзаминӣ, бо ҳамин ҳама сангистону кӯҳсор мо дили бузург дорем. Ба таъбири шоири тавонони миллат Низом Қосим

Зиҳӣ бахту зиҳӣ даврони тоҷик,

Ба кайҳон мерасад айвони тоҷик.

Агарчи ҳалқаи кӯҳҳош танг аст,

Ҷаҳон ғунҷад ба даври хони тоҷик.

Ё ҷое шоири миллат Лоиқ овардааст:

“Замини тоҷикон кам” – гоҳ мегӯянд камбинон…
Замини тоҷикон кам нест, то тоҷик ҳасту Тоҷикистон аст.
Агар бисёр бошад фикрати раҳбар, замин кам нест!
Агар бисёр бошад фитрати раҳбар, замин кам нест!

Бале, бисёр аст фикрату фитрати раҳбари ин сарзамини бузургмардуму қавиирода. Бузург аст меҳраш ба халқи заҳматкашу заҳматдида. Содиқ аст қавлаш ба модару Ватан.

Ҳар субҳ сӯи кор мешитобам ва ободиву озодии диёрро дида, худро инсони хушбахт меҳисобам. Беихтиёр мавзеъҳои хушбоду ҳавои кишварам, дастовардҳои халқи бузургворам, фарзандони қаҳрамони миллатам, симои нуронӣ ва суханони Сарвари давлатам ёдам меоянд. Тоҷикистон кишвари бузургест, ки меҳри ин сарзамин ҳар як инсони асилро дар дилу дар ҷон аст. Сарзамини дилфиребу биҳиштосо, макони бузургони хирад, окилону фарзонагон ва шуҳратмандону шуҳратёр. Сарзаминест, ки бо ҳамаи бузургияш мардуми Суғду Хатлону Бадахшон, Панҷакенту Кӯлоб, Ҳисору Вахшу Варзоб барин мавзеъҳои  бузургу номдорро Ватан аст.

Табиати нотакрори Тоҷикистони азиз мафтункунанда буда, диққати сайёҳони ҷаҳонро муддати дароз ба худ ҷалб намудааст. Рӯдҳову чашмасорони равон бо обҳои мусаффо, кӯҳҳои сарбалаккашида, қалъаву минтақаҳои таърихӣ, иншоотҳои бузурги энергетикӣ ва биноҳои нави муосир ҳама манбаи тамошову сайру сайёҳат аст, ки шоистаи муаррифист.

Табиати нотакрору тамошобоби Тоҷикистон аст, ки маҳз ҳамин нуктаро ба назар гирифта, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба соҳаи сайёҳӣ диққати бештар доданд.

Паёми Президенти кишвар дурнамои рушди устувори кишвар  дар ҳамаи самтҳои хоҷагии халқ буда, дар самти амализосии бунёдкориҳо равона гардид. Эълоншавии соли 2018-2021 Соли рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ далели гуфтаҳои болост.

Ин иқдоми дурандешонаю наҷибона тамоми мардуми кишварро руҳбаланд намуд. Дар баробари ин, дар деҳаву ноҳияҳо занони ҳунарманд дар дӯхтани либосҳои атласу адрас, намадрезӣ, қолинбофӣ, корҳои қаннодӣ, сохтани кӯза, танӯри бобоӣ  маҳорати баланд доранд.  Аммо онҳо  имконият надоштанд, ки маҳсули дастранҷи худро ба бозорҳои дохиливу хориҷӣ ба фурӯш бароранд. Пешвои миллат  роҳи дурахшонро барояшон кушоданд. Ҳар як ҳунарманд бе пардохти андоз ва боҷи гумрукӣ ҳунарҳои миллии худро ба гардиши бозори дохиливу хориҷӣ бароварда маҳсулотҳои худро муаррифӣ месозанд. Эълон намудани ин тадбир айни муддаост, зеро бо ин восита ҳунармандон маҳсули эҷоди худро бе ягон мамоминат ба фурӯш бароварда, сатҳи зиндагии худро беҳтар месозанд.  Бо ҳидояту дастгирии ин марди созанда, дар шаҳру ноҳияҳо корхонаҳои қолинбофии дастӣ ба кор шуруъ намуд ва занони ҳунарманди хонашинро ба ин соҳа ҷалб кард. Аз он ҷумла, маркази таълимӣ-истеҳсолии қолинбофӣ ва ҳунарҳои мардумии «Куҳсор», Маркази омӯзишии «Гулдаста» ва сехи атласу адрасбофӣ ба фаъолият шуруъ намуд, ки духтарони деҳаҳои дурдасти ноҳияҳоро барои омӯхтани ин ҳунари аҷдодӣ саъю кӯшиш намуда истодаанд.

Агар ба таърих назар афканем, аён аст, ки аҷдоди тоҷикон аз қадимулайём дар сарзамини ҳозираи Тоҷикистон зиндагӣ намуда, маданияти бой доранд ва халқи қадимтарини Осиёи Марказӣ мебошанд.

Боиси ифтихори ҳамаи тоҷикистониён аст, ки аз соли 2012 ёдгории Саразм дар Феҳристи мероси фарҳангии умумибашарии ЮНЕСКО ворид карда шудааст. Ёдгории Саразм исботи бешубҳаи он аст, ки робитаҳои тиҷоративу фарҳангӣ байни кӯчманчиён, чорводорон ва зироаткорони Осиёи Марказӣ вуҷуд дошт. Ин ёдгории бебаҳои таърихӣ дар наздикии шаҳри Панҷакенти бостонӣ, дар соҳили чапи дарёи Зарафшон воқеъ аст. Мавзеи таърихии дигар ин Маданияти Ҳисор маҳсуб меёбад. Зеро мулки Ҳисор таърихи ниҳоят қадим дошта, кохи бегазанд ва намунаи шаҳрсозиву шаҳрдории ҳунармандии халқи тоҷик мебошад.

Соли 2020, новобаста ба мушкилоти паҳншавии пандемияи СOVID-19 мо тавонистем, диққати ҷаҳониёнро ба таҷлили 5500-солагии Саразми бостон, ки ифшогари маданияти шаҳрсозӣ, ҳунармандӣ ва кишоварзӣ аст, инчунин 700-солагии шоири овозадор Камоли Хуҷандӣ ҷалб намуда, аз сатҳи баланди маърифатнокӣ, таърихдорӣ ва миллати қадима будани тоҷикон мужда расонем. Далели ин гуфтаҳои мо аз ҷониби ЮНЕСКО эътироф гардидани ҷашни ҷаҳонии Наврӯз, таҷлили ҳарсолаи идҳои Меҳргон, Тиргон ва Сада мебошад.  Ин идҳои миллӣ бозгӯи саҳифаҳои рангини таърихи мо мебошанд. Маҳз баргузории чунин ҷашнвораҳо ба рушди сайёҳии кишвар мусоидат мекунад. Тавре дар Паём омадааст: Дар соли 2019 аз шумораи умумии шаҳрвандони хориҷие, ки ба Тоҷикистон омадаанд, 1 миллиону 260 ҳазор нафарашон сайёҳон буданд. Ба хотири боз ҳам рушд бахшидани соҳа бояд шароиту имкони бештар муҳайё карда шавад. 

Тибқи сарчашмаҳои таърихӣ Ҳисор дар замонҳои қадим бо номҳои Шумон, Ҳисор ва Ҳисори Шодмон ёд шуда, дар осори чинӣ бо унвони “Суман” зикр гардидааст. Ҳисор яке аз марказҳои ҳунармандии Мовароуннаҳр маҳсуб ёфта, дар қаламрави он ҳунарҳои кулолгариву заргарӣ, хиштпазиву коркарди сангу фулузот ривоҷ доштанд. Косибони ҳисорӣ ҳунари кулолгарӣ ва усулҳои онро хуб дониста, намунаи беҳтарини онро дар минтақа ба мерос гузоштаанд.

Хуҷанди бостонӣ, ки таърихи беш аз 2500 - сола дораду “Тирози ҷаҳон”-аш мехонанд, яке аз беҳтарин ҷойҳои тамошобоби сайёҳон аст. Маҷмуъаи таърихиву фарҳангии “Қалъаи Хуҷанд”, Боғи фарҳангию-фароғатии устод Камоли Хуҷандӣ, ки мақбарааш бо кафи хоки Табрез руйпӯш аст, Масҷиди Шайх Маслиҳатдин сазовори муаррифӣ ва шоистаи қабули сайёҳони гӯшаву канори олам аст.

Дигар аз мавзеҳои сайёҳатӣ, ки хориҷиёнро ба ваҷд овардааст. Ин шаҳри гулпӯшу ҳамешабаҳори Гулистон мебошад,ки дар соҳили “Баҳри тоҷик” қарор гирифтааст. Дар соҳили ин баҳри нопайдоканор арзи ҳастӣ намудани осоишгоҳҳои ҷавобгӯ ба меъёрҳои байналмилалӣ амсоли “Баҳористон”, “Шифо”, “Соҳил” ва даҳҳои дигар аст, ки имрӯз диққати ҳамагонро ҷалб намудааст.

Аз Аврупо то Осиё дар бораи “Искандаркӯл”, “Аловуддин”, “Водии Яғноб”, “Чилучорчашма”  ва дигар ҷойҳои таърихии мо бо хушнудӣ ҳарф мезананд, ки ин ифтихори ҳар яки мо аст.

Кӯҳҳои зарафшонаш кони зар,

Сарвату тиллои он машҳури даҳр.

Пахтаи бишкуфтааш рамзи ҳаёт,

Гандумаш нони ҳама аҳли башар.

Тоҷикистон кишвари пурсарвату бой аз захираҳои табиист. Нерӯгоҳҳои барқии обии машҳури он, ба мисли «Варзоб»-у «Норак» ва Роғун бо иқтидори бузургашон ҳосилкунандаи қувваи бузурги барқианд, ки ҳар бинандаро мафтун мегардонанд.

Иншоотҳои  бузурги  ин  кишвари  азиз дар ҳар гӯшаву   канори   он   тақвиятдиҳандаю   далели   ҳамаи гуфтаҳои болоянд. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз рӯзҳои аввали Сарвари давлати тоҷикон шудан ба хиради азалӣ ва бунёдкориву созандагии миллати тоҷик такя намуда, доимо саъю талош меварзанд, то ки сарзамин, таърих ва истиқлолу ваҳдатро дар  Тоҷикистони азиз пойдору қавӣ созанд. Халқи тоҷик сиёсати Пешвои худро дастгирӣ намуда, аҳлона нақшаҳои созандаву ниятҳои неки бунёдкории ватани озоду соҳибихтиёрамонро амалӣ намуда истодааст.  Ҳоло яке аз масъалаҳои асосӣ ва муҳим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон  ин ба  даст овардани истиқлолияти энергетикӣ ва таъмини пурраи тамоми соҳаҳои хоҷагии халқ бо қувваи барқ мебошад.

Ин мисраҳор навишта ба ёдам гуфтаҳои нависанда ва публитсисти маъруфи Россия Александр Проханов расид, ки ӯ менигорад:

«Ман дар тӯли умри худ бисёр чизро дидаам. Зиндагии бардавом ба ман имкон дод, ки офаридаҳои бузурги инсонҳо, аз ҷумла мусаввирону оҳангсозонро бубинам, аз харобиҳо дидан кунам, бист ҷангеро, ки дар рӯи замин рух доданд, бо чашми сар бинам. Ман корномаҳои инсонҳоро дидам, ҳам разолату ҳам хиёнатро. Ман ҳамеша ба ваҷд меоям, вақте дар ҷойи харобаҳо ва фоҷиаҳо гулистонҳо, офаридаҳои мӯҳташами дасти инсонҳо пайдо мешаванд. Дар Роғун ман дидам, ки дар ҷое, ки ҳанӯз дар гузаштаи на он қадар дур ҷанг идома дошт, одамон ҳамдигарро қир мекарданд, мехостанд давлати ҷавонро барбод диҳанд ва ҳисси бадбинӣ ҳукмфармо буд, ногаҳон чунин «зебоии илоҳӣ» эҷод мегардад. Ман «зебоии илоҳӣ» мегӯям, ҳарчанд ҳамаи корҳо дар зери замин амалӣ мешаванд. Ба назар чунин мерасад, ки ин зебоии зеризаминист, вале дар ҳама сурат он «илоҳист»! Ин неругоҳ – як маъбади ба худ хос аст, ки дар он инсоният дар симои Тоҷикистон ва тоҷикон таманнои ояндаи худ мекунад, орзу менамояд, ки дар ин ҷо боғҳо шукуфанд, шаҳрҳо бунёд шаванд, одамон оилаҳо барпо кунанд, то ин ки дигар садои тиру тӯп баланд нагардад. Сохтмони Роғун – ин гули азими кайҳонист. Хушбахтам, ки бӯидани накҳати ин гул ба ман насиб гардид. Ташаккур, Роғун!

Мо мегӯем ташаккур ба Тоҷикистон, ташаккур ба нерӯи бузурги халқи бохирад. Ташаккур ба роҳнамои миллат, ки моро дубора ба оламиён чун кишвари бою фарҳанги шиносонд.

Он ки ҳар дам ҳаваси сӯхтани мо мекард

Кош меомаду ин дам тамошо мекард

Абдусабури Абдуваҳҳоб, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Нашр шуд: 05 январи 2024

Дида шуд: 348 маротиба