Бо назардошти таъсири тағйирёбии иқлим ба захираҳои об, бахусус пиряхҳо Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни суханронии навбатии худ дар Иҷлосияи 76-уми Маҷмаи умумии СММ аз зарурати эълон намудани соли 2025 ҳамчун Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо, ки бори нахуст дар ҷаласаи нахустини сатҳи баланди гурӯҳи муассисони Эътилофи ҷаҳонии обу иқлим аз ҷониби Сарвари давлат пешниҳод гардида буд, ёдовар шуда, изҳор доштанд, ки ташаббуси мазкур барои ҷалби бештари таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳонӣ ба ҳалли масоили обу иқлим ва обшавии пиряхҳо мусоидат хоҳад кард. Ба андешаи коршиносони соҳа, пешниҳоди ташаббуси навбатии Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон доир ба эълони соли 2025 ҳамчун Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо дар шароити имрӯзаи тағйирёбии иқлим муҳим ва саривақтӣ мебошад.

Ин ҷо намунае аз як гӯшаи саршори обҳои поку беғаш ва тозаеро аз Тоҷикистони соҳибиқбол меорем, ки он ҳам дар мисоли Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон маҳсуб ёфта, ки он иқлими ба худ хосро дорост ва манбаи оби тоза мебошад. Яке аз номвартарин манобеи обӣ дар Бадахшон ин прияхи Федченко мебошад, ки калонтарин пиряхи   Осиёи  Марказӣ  маҳсуб  ёфта,   дар  ВМКБ  маскан гирифтааст. Дарозии  он 77 км, паҳноиаш аз 1700 то 3100 метрро дар бар гирифта, аз нишебии  шимоли  қаторкӯҳҳои Язгулом ибтидо меёбад. Пирях  шохаҳои зиёд дорад. Нуқтаи баландтарини пирях 4200 метр муайян шудааст. Қисми миёнаи пирях дар як шабонарӯз бо суръати 70 — 75 см ҳаракат  мекунад.  Аз  зери  пирях  дарёи  Селдара ҷорист. Ҷоришавии  оби  он  дар  фасли   тобистон ба 300 м_3 сония мерасад. Умуман, ВМКБ дорои ҳашт пирях мебошад, ки аз онҳо дарёҳҳои тозаи мусаффо ҷорӣ мегарданд. Ин гӯшаи саршори обҳои зулол дорои 18 кӯлҳои гуногун мебошад, аммо кӯли чуқуртаринаш Сарез аст ва он яке аз кӯлҳои зеботарину бонуфузи Тоҷикистони мост. Он дар натиҷаи  зилзилаи шадид (7-9  балл  аз  рӯи  ҷадвали   Рихтер)  пайдо шудааст.  Кӯли  Сарез  солҳои  тӯлонӣ мешавад, ки  таваҷҷуҳи  тадқиқотчиён,  олимон,  адибон ва сайёҳони  одиро  ба  худ ҷалб  намудааст. Он  қариб  60  км  дарозӣ  дорад,  умқи максималии  он  то  ба  505  метр  расида,  ҳаҷми оби ҷамъшудааш 17км3-ро ташкил медиҳад. Мусаллам аст, ки Бадахшони нозанинамон дорои захираҳои зиёди обҳои тоза ва чашмаҳои шифоӣ буда, истифодаи оқилонаи онҳо аз фоида холӣ нест. Дар ҳудуди вилоят 72 манбаи обҳои гарм ва минералӣ мавҷуданд, ки на ҳамаи онҳо мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифтаанд. Аз 72 манбаи оби гарм ва минералӣ 13 ададашонро дар соҳаи агросаноатӣ истифода бурдан мумкин аст. Дар таъмин намудани аҳолӣ бо оби ошомиданӣ ва полезӣ саҳми "Барномаи ҷонибдории инкишофи иҷтимоии манотиқи кӯҳистон" назаррас аст. Тӯли даҳ соли охир дар ҳудуди вилоят дар масофаи 1450 км қубурҳои обгузар васл гардиданд. Бо истифода аз таҷрибаи олимони Пажӯҳишгоҳи биологии Помир айни ҳол дар мавзеи Ҷелондеҳ шахсони алоҳида дар шароити гармхонаҳо парвариши сабзавотро ба роҳ мондаанд ва хулласи калом ин ки Бадахшони Тоҷикистон  сарчашмаи асосии оби тозаи мамлакат ба ҳисоб рафта, дар оянда интиқол додани оби тозаи он ба дигар кишварҳои ҷаҳон низ имконпазир аст.

Дар сатҳи номуайяну номушаххас ҷойгиршавии захираҳои об пеш аз ҳама ба сатҳи релеф ва омилҳои иқлимӣ сахт вобастагӣ дорад. Масалан, дар минтақаи муътадил ва экваторӣ ба як нафар 25 ҳазор М-3 оби нӯшокӣ дар як сол, вале дар минтақаи биёбону нимбиёбон, ки аз 1/3 ҳиссаи аҳолии дунё зиндагӣ мекунанд, ба як нафар ҳамагӣ 3 ҳазор М-3 об рост меояд. Ин обро ҳам аксар барои обёрии замин истифода мебаранд.Аммо иқдому рисолатҳои шоистаи садри кишвар  ҷиҳати пиёда гардидани ҳамкориҳои бештари ҷомеаи ҷаҳонӣ дар роҳи расидан ба рушди устувор дар соҳаи об заминаи мусоид фароҳам меорад.

Қобили қайд аст, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон моҳи марти соли 2021 дар мулоқоти якуми Панели сатҳи баланд оид ба масъалаҳои об ва иқлим, ки дар шакли видеоконференсия баргузор гардид, иштирок ва суханронӣ намуданд. Сарвари давлат сабаби асосии тағйирёбии иқлимро дар обшавии босуръати пиряхҳо дар натиҷаи гармшавии сайёра маънидод намуда, таъкид доштанд, ки обшавии пиряхҳои Арктика ва Антарктида боиси баландшавии сатҳи уқёнуси ҷаҳонӣ гардидааст ва ин омил, дар навбати худ метавонад ба ҳаёт ва некӯаҳволии садҳо миллион сокинони Замин, хусусан дар кишварҳои хурди ҷазиранишин ва минтақаҳои наздисоҳилии онҳо таҳдид ба бор орад. Ғайр аз ин, роҳбари давлат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пешниҳод намуданд, ки соли 2025 "Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо" ва  ҳамзамон "Рӯзи ҷаҳонии ҳифзи пиряхҳо" муайян шуда, "Бунёди махсуси байналмилалии ҳифзи пиряхҳо" таъсис дода шавад.

Садри олии мамлакат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 1 декабри соли 2010 зимни суханронй дар ҳамоиши ахири сатҳи олии САҲА таваҷҷӯҳи аҳли сайёраро ба масоили амнияту субот дар минтақа ва ҷаҳон, истифодаи босамари захираҳои обию энергетикӣ, бартарафсозии монеаҳои сунъии нақлиётию транзитӣ, ҳифзи муҳити зист ва пешгирии фаъол аз гармшавии иқлим, хусусан дар минтақаи Осиёи Марказӣ, ҷалб намуд.

Ширкати пайвастаи Тоҷикистон дар чорабиниҳои САҲА, хусусан иштирок ва суханронию масъалагузориҳои роҳбари кишвар Эмомалӣ Раҳмон дар ҳамоишҳои сарони давлатҳо ва ҳукуматҳои кишварҳои аъзои ин созмон

- 3 декабри соли 1994 дар Будапешт,

- 30 декабри соли 1996 дар Лиссабон,

- 18 ноябри соли 1999 дар Истанбул,

- 1 декабри соли 2010 дар Остона ва дар Форуми VIII иқтисодии САҲА

- 10 апрели соли 2000 дар Прага ба рушди ҳамкории бисёрҷанба мусоидати фаъол намуданд.

Аслан, омӯзишу таҳқиқотҳоро бобати мавзӯи обу пиряхҳо мавриди назар қарор диҳем дармеёбем, ки ҳанӯз аз замонҳои насли аввали инсон ҳам обу пиряхҳо масъалаи муҳиму рузмарра ба ҳисоб мерафтааст, чун ин ҷо як намунаеро меорем, ки одамон аз замонҳои қадим боварӣ доштанд, ки дар Уқёнуси Ҷанубӣ қитъае вуҷуд дорад, ки ҳамеша мавриду омӯзишу пажуҳиши олимони дунё қарор мегирад. Маҳз 200 сол пеш, маллоҳони Русия боз як қитъаи дигар - Антарктидаро кашф карда буданд. Аз он вақт инҷониб, он танҳо барои мақсадҳои илмӣ аз худ карда шудааст. Дар натиҷа пешгӯии обу ҳаво дақиқтар гардид, солномаи иқлимии Замин дар тӯли миллион сол барқарор карда шуд, ояндаи сайёра дар давраи гармшавии глобалӣ маълум шуд. Дар бораи кашфиётҳои муҳимтарин ва лоиҳаҳои нисбатан мувофиқ аст.

Сайёд Ашӯров, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Создано: 28 апреля 2023

Просмотров: 431

         Инак Тоҷикистон таҳти сарварии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллц-Пешвои миллат, Президенти кишвар мӯҳтарам Эмомалц Раҳмон рӯз то рӯз мақоми худро дар арсаҳои байналмиллал баланд мебардорад. Шукронаи Истиқлолияти давлатц, ки таи 31-соли охир миллати мо танҳо роҳи рушдро чун стратегия ба нақша гирифта аз рӯи он фаъолият мебарад. Мардумон низ дар ин фазои Истиқлолият ҳамеша дар фикри баланд бардоштани маърифати ватандориву ватандӯстц буда пайрави Пешвои миллати тоҷик ҳастанд. Албатта ҳамаи мо шукри он дорем, ки Тоҷикистон соҳибистиқлол асту манзараҳои даҳшатбори солҳои 90-умро бо шарофати мустақилц хотима дод. Вагарна аз дидани он манзараҳои хунину майдонишиниҳои ҷонибҳо тамоми мардумро ба таҳлуқа оварда, ҳар нафаси кашидаамонро заҳри бадан фикр мекарданд. Аммо ҳар яки онҳо аз омадани субҳи сафо пас аз торикии шаб умеде доштанд, ки фардо вазъият хуб хоҳад шуд. Дуруст аст, ки дар он солҳо миллати мо хеле зарбаи сахти моддию маънавц дид, вале хушбахтона дар охир оташи ҷанг хомӯш гашта дар ин баробар Ваҳдату якдилии миллц дар кишвар мақоми худро касб кард.

Хушбахтона мо имрӯз Тоҷикистонро чун кишвари зебою биҳиштосо мебинем ва дар хоки он зиндагии тинҷу осударо ба сар мебарем. Бояд ба қадри озодию ба худ мустақил будан расида, кишварамонро бештар зеботару вазъияташро ҳамеша дар ҳолати сулҳу субот қарор диҳем, то ояндагон, ки фарзандони мову шумоанд, дар Ватани ободу осуда ба воя расида вориси накӯкорию фазилатҳои некц ватандӯстонаи мо бошанд. Моро мебояд, ки зарраи хоки Ватанро барои парокандагӣ иҷозат надиҳем, зеро ҳамин ҳар як давлат худи мардумонаш аст. Агар мо ба ҳамаи амалҳо ва ношоистагариҳои душманони миллатамон чашм пӯшем фардо азизони мо, ҷигарбандони мо сарсону бесаробон ва бехонаву беватан мемонанд. Биёед барои ҳимояи як порчагии ватанамон софдилона хизмати шоиста кунем.

Рустамова Ш, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Создано: 28 апреля 2023

Просмотров: 447

     Имрӯзҳо тамоми кишварҳои оламро падидаҳои номатлуб, аз қабили терроризм ва экстремизм фаро гирифтааст, ки ба ҷомеаи ҷаҳонӣ хатари ҷиддӣ эҷод карда истодааст. Ифротгароёну террористон зери  ниқоби дини мубини Ислом баромад намуда, барои ба ҳадафҳои нопоки худ расидан аз ҳар гуна воситаҳо истифода мебаранд.

         Тараққӣ кардани технологияи муосир ба гурӯҳҳои ифротгаро имконият фароҳам овард, ки барои паҳн кардани ғояҳои ғайриинсонии худ аз шабакаҳои интернетӣ васеъ истифода баранд. Баҳри зиёд намудани сафи тарафдоронашон аз ҳисоби ҷавонону ашхоси норозӣ, раҳгумзада, камбизоат, бесавод, бекор корҳои таблиғотиро пурзӯр намудаанд. Мутаассифона, мардуми бешуур ва ноогоҳ аз мақсадҳои нопоки гурӯҳҳои ифротӣ ба доми афроди тундрави беватан меафтанд. Ин тоифа, махсусан, қишри асосии ҷомеаро, ки ҷавонон ташкил медиҳанд, ба шуури онҳо таъсири манфӣ расонида,  барои ба ҳадаф расонидани мақсадҳои нопоки худ истифода мебаранд. Ин хатари ҷиддист ба тамоми сайера ва аз ҷумла ба Тоҷикистони тинҷу ороми мо.

Чуноне ки сарвари давлат, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз сатҳи баланди созмонҳои бонуфузи байналмилалӣ пайваста иброз медоранд, “терроризм ба ягон дин, мазҳаб ё миллат хос нест, яъне террорист ватан, миллат ва дину мазҳаб надорад”, гувоҳӣ он аст, ки ин амалҳои номатлуб рабте ба ягон дин ва аҳкоми он надоранд. Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар байни дигар сарони давлатҳои дунё яке аз фаъолтарин шахсияте ба ҳисоб мераванд, ки баҳри аз байн рафтани ин «вабои аср» заҳмату талошҳои беандоза дошта, яке аз муборизони пешқадам дар самти пешгирӣ ва аз байн бурдани амалҳои номатлуб чун терроризму экстремизм шинохта шудаанд.

Дар баробари ин, шаҳрвандон низ дар паҳлӯи Ҳукумат барои ҳифзи суботу амнияти давлат кӯшиш намуда истодаанд, ки боиси ифтихор ва сарбаландӣ аст. Воқеан ҳам, бояд чунин бошад, зеро Тоҷикистон хона ва такягоҳи асосии ҳар як фарди тоҷик аст. Тоҷикистон ягона сарпаноҳ ва ҷои амне аст, ки ҳар як тоҷик метавонад, озодона фаъолият намояд. Аз ин рӯ, ҳар як фардро зарур аст, ки барои таъмини рушди устувори давлат ва таъмини суботу амнияти пойдор беш аз пеш ҳушёру зирак бошанд ва нагузоранд, ки бадхоҳе ва ё гурӯҳи ифротие ба осоиштагии давлат халал эҷод намояд.

Сайёд Ашӯров, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Создано: 28 апреля 2023

Просмотров: 411

Терроризм ба ягон дин, мазҳаб ё миллат хос нест. Террористону экстремистон хоинону ватанфурӯшон ҳастанд. Онҳо муқобили калонсолону кӯдакон ва муқобили ҳамдиёрону ҳамватанони худ ҳаракат мекунанд. Барои ҳифзи марзу буми ватан, мо бояд саҳми арзандаи худро гузошта, маърифат ва гуфтаҳои аҷдодонро ба роҳ монем.

Дар ҷаҳони ҳассоси имрӯза тамоми ҷангҳои минтақавӣ ва байнисарҳадӣ ҳама бо дастгириҳои хоҷагон ва ташкилотҳои террористӣ ба амал омада, ҳазорон одамони бегуноҳ олами ҳастиро падруд гуфтанд. Барои пешгирии ингуна зуҳуротҳо мо бояд зиракии сиёсиро аз даст надода, ҳамеша аз баҳри омӯзиши дақиқ нисбат ба ягон ҳодиса ва воқеаҳои гузаштаи байнисарҳадии минтақаҳои ҷаҳон ва хулосабарории комили сиёсиро дошта бошем. Дар ин замон ҳама дар шабакаҳои иҷтимоӣ сару кор доранд ва маълумотҳои дуруғин дар сомонаҳои иҷтимоӣ чархак мезананд, аз ин рӯ ҷавони муосирро мебояд донишҳои комили сиёсӣ дошта бошад.

Бисёр хуб шуд, ки коршинос оид ба масъалаҳои байналмилалӣ Абдуллоҳи Раҳнамо “Мавқеи Тоҷикистон ё чаро Ҷумҳурии Тоҷикистон кишвари таҷовузгар нест?” бо далелҳои дақиқу саҳеҳ масъалаҳои марзиро баён намуданд, ки ин иқдом барои фаҳмиши сиёсии ҷомеа таъсири мусбат хоҳад расонд.

Инсоният аз давраи пайдоишаш то инҷониб ҳамеша ҳарис аст ва барои қонеъ кардани манфиатҳои худ дар замин мубориза бурда, ҳаёт мегузаронад. Инсон ҳамчун мавҷудоти биологӣ дар раванди фаъолияти зиндагии худ хусусият ва сифатҳои зиёди иҷтимоиро аз бар намуда, мавҷудияти ҷамъиятии худро таъмин карда ба шахсият табдил меёбад. Маънии «Шахсият», танҳо хусусият ва сифатҳои ҷамъиятии инсон-нутқ, шуур, одатҳои гуногун ва ғайраҳоро, ки ӯро мавҷудоти ҷамъиятӣ мегардонад, ба худ мегирад. Мафҳуми «шахсият» - ин тавсифи моҳияти ҷамъиятии инсон ва маҷмӯи сифатҳои ҳосил кардаи иҷтимоии  ӯ  дар ҷараёни зиндагиаш мебошад.

Дар зери мафҳуми муҳит маҷмӯи таъсирот, ҳодисоти берунаи ба одам таъсиррасонанда фаҳмида мешавад. Дар бораи муҳити табиӣ, ё ки ҷуғрофи- иҷтимоӣ ва хонагӣ гуфтан мумкин аст. Ҳар кадоме инҳо ба одам таъсироти ба худ хос доранд. Муҳити иҷтимоӣ ба ташаккули шахсият таъсироти зиёд дорад. Махсусан муҳити ҷамъиятие, ки бача дар он зиндагӣ мекунад. Муҳит инчунин гирду атрофи бевоситаи кӯдак, аҳли оила, ҳамсинфон, шароити ҳаёти ӯ хона, ҷиҳози он мебошад. Бинобар ин дар замони ҳозира мо бояд бениҳоят ҳушёр ва эҳтиёткор  бошем. Ба насли ҷавон ва наврас аз давраи кӯдакӣ то давраи оиладорӣ ба тарбия, шахсият ва муҳити ӯ аҳамияти хоса диҳем. Ба таълиму тарбия тавре роҳнамои кунем ки то ин ки онҳо барои бекориву зоеъ рафтани вақти холӣ фурсат наёбанд.

Имрӯз Тоҷикистон аз воқеаҳои ҷаҳони ислом бетараф шуда  наметавонад, зеро ки давлатҳое ки аз дасти ин террористҳо нотинҷ ҳастанд, ба давлати мо наздик ҳастанд. Ва душманони миллати тоҷик бо ҳар роҳу восита мехоҳанд, давлати тинҷу сулҳпарварамонро вайрона созанд.

Мо бояд ба наврасону ҷавонон фаҳмонем, ки муттаҳид, якдил ва дастаҷамъ бошем, ба фисқу фасоди  хоинон дода нашавем, тамоми кӯшишро ба харҷ диҳем, то ин ки ватани худро аз фисқу фасоди душманон эмин нигаҳ дорем. Ба ҳар яки наврас ва ҷавонон фаҳмонем, ки ҷиҳоди мо ҳифзу ҳимояи ватан, обод кардани он, хизмати падару модар, тарбияи фарзандон, гузоштани номи нек, насли солим ва хонаи обод мебошад.

Дабир Мирзоев, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Создано: 28 апреля 2023

Просмотров: 453

Артиши миллӣ ё худ Қувваҳои Мусаллаҳ дар ҳар давру замон барои ҳар як кишвари соҳибистиқлол пояи матин, кафили бехатарӣ ва таъминкунандаи ҳаёти осоиштаи мардум ба ҳисоб меравад. Артиш вазифаи бузурги мудофиавӣ буда, меҳру муҳаббати фарзандро нисбат ба падару модар боз ҳам бештар мекунад, ба онҳо дарси зиндагиву ҷавонмардиро меомӯзад.

      Артишро чун мактаби мардонагӣ ва омӯзиши касбу ҳунар тавсиф карда, дар он ҷо сарбозон ҳамарӯза бояд тамрини низомӣ гузаронида ва посбониву ҳушёри ва зиракии марзи кишвари азизамонро ҳифз намоянд. Ҳимояи амну амнияти мардум вазифаи артиши неруманд аст, ки аҳамияти ҳифзи марз ва ҳаёти осоиштаро ҳассостар дарк месозад.

       Дар хотир бояд дошта бошем, ки тақдири миллат, ободиву осудагӣ ва ҳифзи ин марзу бум, аз ҳар як сокини кишвар вобастагии калон дорад.

      Дар даврони соҳибистиқлоли ҷавонон бояд як нуқтаро дарк намоянд, ки хизмат ба Ватан – Модар қарзи фарзандӣ ва имониву виҷдонии ҳар як ҷавонмарди бонангу номус буда, мактаби бузурги тарбия, ҷасорат ва ватандорӣ ба ҳисоб меравад. Аз ҳидоятҳои падаронаи Пешвои миллат бармеояд, ки ифтихори миллӣ, зиракӣ ва ҳушёрии сиёсӣ буда, вазифаи ҷонии ҳар шахси бомаърифат аз он иборат мебошад, ки Ватанамон – Тоҷикистонро чун гавҳараки чашм ҳифзу ҳимоят намоем ва онро азизу муқаддас шуморем.

Мутаасифона, чанд рӯз дар шабакаи иҷтимоӣ наворе пахш гардид, ки мо онро чун ҷанбаи манфии таблиғ қабул кардем. Чаро маҳз душманони миллат, дар ин шабу рӯзе, ки дар кишвар даъвати ҷавонписарон ба сафи Қувваҳои мусаллаҳ идома дорад, паҳни чунин наворҳои нафратовар аз рӯи адалат нест.

Мо як чизро бояд фаромӯш накунем. Тоҷикистон дар саргаҳи соҳибистиқлолӣ аз даврони шӯравӣ ягон меросе надошт.  Дар як муддати кӯтоҳ мо чанд дастовардеро соҳиб шудем. Инро бояд нодида нагирифт

Тоҳиров Тоҳирҷон, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Создано: 28 апреля 2023

Просмотров: 438

 По словам главы государства, за последние 20 лет Таджикистан приложил значительные усилия для продвижения водных вопросов в повестку дня мирового развития. "Можно с уверенностью сказать, что инициативы Таджикистана в водном секторе внесут значительный вклад в усиление и ускорение конкретных действий по достижению Целей устойчивого развития, в том числе связанных с водными ресурсами", - добавил Президент. Далее было отмечено: "Быстрое таяние льда как на поверхности воды, так и на суше может привести к плачевным последствиям в ближайшем будущем. Ярким примером этого процесса является быстрое таяние ледников Таджикистана, на которые приходится до 60% водных ресурсов Центральной Азии. На сегодняшний день тысячи малых и средних ледников в Таджикистане полностью растаяли, а общий объем ледников почти утроился». Следует отметить, что сложившаяся ситуация негативно скажется не только на развитии республики, но и отразится на развитии других странах региона. Поверхность земного шара покрыта приблизительно на 70% водой. Около 1/5 планеты покрыта льдом и снегами, а это тоже вода, только твердая.

Следует отметить особую роль водных ресурсов в энергетической безопасности Центральной Азии. Доля гидроэлектроэнергии в структуре генерирующих мощностей региона составляет 27.3% от общей потребляемой регионом электроэнергии. В Таджикистане и Кыргызстане данный показатель составляет более 90%, что указывает на зависимость экономики этих стран от наличия и режима использования водных ресурсов. Любые изменения, влияющие на водные ресурсы Центральной Азии, имеют высокий мультипликативный эффект воздействия на различные социально-экономические аспекты развития стран региона.

В современных условиях и в перспективе, дефицит водных ресурсов в Центральной Азии рассматривается как один из главных ограничивающих факторов развития стран региона. Ожидаемый здесь рост водопотребления ведет к конкуренции за воду на региональном и локальном уровнях между ирригацией и энергетикой, другими секторами экономики. На орошаемое земледелие приходится более 90% всего водозабора из бассейнов рек региона, и в связи с необходимостью обеспечения продовольственной и энергетической безопасности, эти потребности в воде стран будут возрастать, усиливая напряженность межгосударственных водных отношений в регионе.

Страны, расположенные в регионе, объединены трансграничными водными системами. Изменение в водопользовании в одной из стран неизбежно сказывается на интересах остальных стран. Таджикистан и Кыргызстан, где формируется основной сток бассейна Аральского моря (более 80%), заинтересованы в использовании имеющихся водных ресурсов для выработки гидроэлектроэнергии, а страны низовий – Казахстан, Туркменистан и Узбекистан, намерены продолжать использовать эти же ресурсы в целях ирригации. При этом страны верховий заинтересованы в максимальном сбросе воды в энергодефицитное зимнее время, а страны низовий нуждаются в максимальном поступлении воды в летний период для орошения земель.

Основной платформой регионального сотрудничества по управлению водно-энергетическими ресурсами в Центральной Азии остаются Межгосударственная Координационная Водохозяйственная Комиссия стран (МКВК) и Международный Фонд Спасения Арала (МФСА). Таджикистан активно участвует в структурах этих организаций по выполнению принятых долгосрочных планов повышения эффективности водопользования и охраны окружающей среды в Бассейне Аральского моря.

Султанова М.М.

Кафедра Инженерной экономики и менеджмента ТПИТТУ имени академика М. Осими в городе Худжанде

Создано: 20 апреля 2023

Просмотров: 128

Имрӯзҳо дар шабакаҳои иҷтимоӣ қариб, ки ҳар рӯз душманону хоинони миллат ба ҳарзагӯиву дурӯғпардозӣ машғуланд.

      Онҳо аз хориҷи кишвар истода, бо ҳар роҳу восита мехоҳанд, ки мардумро гумроҳ намоянд ва сафедро назди мардум сиёҳ нишон диҳанд. Пешрафту гул-гулшукуфоии Тоҷикистони азиз, торафт беҳтару хубтар гардидани сатҳу сифати зиндагии мардуми мо душманони миллатро рӯҳафтодаву дилшикаста намудааст.

      Имрӯз Ватани маҳбуби мо ба кишвари афсонави табдил ёфтааст ва туфайли пешниҳодҳои судманди Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар арсаи ҷаҳонӣ низ соҳиби иззату икроми хоса гардидааст.

     Туфайли якчанд пешниҳодҳои саривақтӣ ва аҳамияти ҷаҳонидоштаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷаҳониён боз Тоҷикистон ва Сарвари оқилу фарзонаи онро хубтар шинохтанд.

Чунончӣ санаи 14 декабри соли 2022 аз ҷониби Маҷмаи Умумии Созмони Миллали Муттаҳид якдилона пазируфта шудани ташаббуси навбатии саривақтии Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаи ҳифзи пиряхҳо ва дар он эълон намудани соли 2025 - соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо ва санаи 21 март - "Рӯзи ҷаҳонии пиряхҳо" бори дигар аз оқилию хирадмандии Сарвари давлатамон, обрӯву эътибори кишварамон ва созандаю бунёдкории миллати кӯҳанбунёди тоҷиқ ва тоҷикистониён дарак медиҳад. 

     Имрӯзҳо мардуми шарафманди тоҷик дар атрофи Сарвари хирадманди хеш, Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зич муттаҳид гашта зиндагии хушу хуррам доранд.

    Албатта ҳамаи ин пешравиҳову дастовардҳои назаррасро чӣ дар самти сиёсати дохилӣ ва чӣ дар самти сиёсати хориҷӣ душманони миллат чашми дидан надоранд.

    Онҳо дур аз Ватан, мисли саг зиндагӣ доранду баҳри худро ширин кардан ба хоҷагони хориҷиашон доим дар паи туҳмату буҳтонанд. Лекин имрӯз мардуми тоҷик дигар фирефтаи суханҳои пучу бемаънии ин оқипадарон нахоҳанд шуд.

    Имрӯз тири душманони миллат, ба монанди Кабириву Муҳаммадиқболи ношукр хок хӯрдааст ва онҳо намедонанд, чӣ кор кунанд. Душманону бадхоҳони миллати тоҷик ватангадову кафангадо гашта дар мулки бегона боқимондаи умри хешро дар хориву залилӣ паси сар хоҳанд кард.

Тоҳир Тоҳиров, устодт ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд    

Создано: 28 апреля 2023

Просмотров: 430

 По словам главы государства, за последние 20 лет Таджикистан приложил значительные усилия для продвижения водных вопросов в повестку дня мирового развития. "Можно с уверенностью сказать, что инициативы Таджикистана в водном секторе внесут значительный вклад в усиление и ускорение конкретных действий по достижению Целей устойчивого развития, в том числе связанных с водными ресурсами", - добавил Президент. Далее было отмечено: "Быстрое таяние льда как на поверхности воды, так и на суше может привести к плачевным последствиям в ближайшем будущем. Ярким примером этого процесса является быстрое таяние ледников Таджикистана, на которые приходится до 60% водных ресурсов Центральной Азии. На сегодняшний день тысячи малых и средних ледников в Таджикистане полностью растаяли, а общий объем ледников почти утроился». Следует отметить, что сложившаяся ситуация негативно скажется не только на развитии республики, но и отразится на развитии других странах региона. Поверхность земного шара покрыта приблизительно на 70% водой. Около 1/5 планеты покрыта льдом и снегами, а это тоже вода, только твердая.

Следует отметить особую роль водных ресурсов в энергетической безопасности Центральной Азии. Доля гидроэлектроэнергии в структуре генерирующих мощностей региона составляет 27.3% от общей потребляемой регионом электроэнергии. В Таджикистане и Кыргызстане данный показатель составляет более 90%, что указывает на зависимость экономики этих стран от наличия и режима использования водных ресурсов. Любые изменения, влияющие на водные ресурсы Центральной Азии, имеют высокий мультипликативный эффект воздействия на различные социально-экономические аспекты развития стран региона.

В современных условиях и в перспективе, дефицит водных ресурсов в Центральной Азии рассматривается как один из главных ограничивающих факторов развития стран региона. Ожидаемый здесь рост водопотребления ведет к конкуренции за воду на региональном и локальном уровнях между ирригацией и энергетикой, другими секторами экономики. На орошаемое земледелие приходится более 90% всего водозабора из бассейнов рек региона, и в связи с необходимостью обеспечения продовольственной и энергетической безопасности, эти потребности в воде стран будут возрастать, усиливая напряженность межгосударственных водных отношений в регионе.

Страны, расположенные в регионе, объединены трансграничными водными системами. Изменение в водопользовании в одной из стран неизбежно сказывается на интересах остальных стран. Таджикистан и Кыргызстан, где формируется основной сток бассейна Аральского моря (более 80%), заинтересованы в использовании имеющихся водных ресурсов для выработки гидроэлектроэнергии, а страны низовий – Казахстан, Туркменистан и Узбекистан, намерены продолжать использовать эти же ресурсы в целях ирригации. При этом страны верховий заинтересованы в максимальном сбросе воды в энергодефицитное зимнее время, а страны низовий нуждаются в максимальном поступлении воды в летний период для орошения земель.

Основной платформой регионального сотрудничества по управлению водно-энергетическими ресурсами в Центральной Азии остаются Межгосударственная Координационная Водохозяйственная Комиссия стран (МКВК) и Международный Фонд Спасения Арала (МФСА). Таджикистан активно участвует в структурах этих организаций по выполнению принятых долгосрочных планов повышения эффективности водопользования и охраны окружающей среды в Бассейне Аральского моря.

Султанова М.М.

Кафедра Инженерной экономики и менеджмента ТПИТТУ имени академика М. Осими в городе Худжанде

Создано: 20 апреля 2023

Просмотров: 127

Хизмат ба Ватан – Модар қарзи фарзандӣ ва имониву виҷдонии ҳар як ҷавонмарди бонангу номус буда, мактаби бузурги тарбияи ирода, ҷасорат, шуҷоат ва ватандорӣ ба ҳисоб меравад. Афсарону сарбозони далери Қувваҳои Мусаллаҳи кишвар ба савганди ҳарбӣ ҳамеша содиқ монда, рисолати фарзандии худро дар назди Ватан – Модар ва халқу давлати хеш бо сарбаландӣ адо мекунанд ва тамоми донишу таҷриба, малакаву маҳорати худро ба хотири ҳифзи дастовардҳои истиқлолияти давлатии Тоҷикистони азиз сафарбар месозанд. Ҳамин сипоҳиёни Ватан ҳастанд, ки мо ором мехобем ва аз ин лаззати тинҷиву оромӣ мечашем.

  Таҳким бахшидан ва неруманд сохтани Артиши миллӣ аз тарбияи хуби ҷавонон дар рӯҳияи ҳарбӣ – ватандӯстӣ вобастагӣ дорад. Хизмати Ватан – Модар вазифаи муқаддаси ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон мебошад. Хизмат дар сафи Қувваҳои Мусаллаҳ барои ҷавонон мактаби мардонагӣ ба шумор рафта, онҳо маҳз дар ин ҷо далеру шуҷоъ тарбия меёбанд ва ба халқу Ватан содиқона хизмат менамоянд. Дар самти ҷалби ҷавонон ба хизмат дар сафи Қувваҳои мусаллаҳ аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, алалхусус Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамасола тадбирҳои нав роҳандозӣ ва татбиқ мешаванд.

  Барои насли ҷавон яке аз муҳимтарин мактаби тарбия ва обутоби бадан ин хизмат дар сафи Қувваҳои Мусаллаҳи кишвар мебошад. Ҷавонони муассисаи таълимиро мебояд аз ин далерию шуҷоат дарси ибрат гиранд, чунки суботу оромии кишвар ва ҳимояи марзу буми сарзамини аҷдодӣ аз ҷавонони чолоку ҳушёр вобастагии зиёд дорад. Бо боварии комил метавон гуфт, ки Тоҷикистони соҳибистиклоли мо бо ҷавонони боору номусаш ва бо далерони шуҷоаш беш аз пеш ободтару шукуфонтар мегардад.

  Маврид ба зикри хос аст, ки сафи ҷавонони ихтиёран ба Қувваҳои Мусаллаҳ ҳамроҳшаванда сол аз сол зиёд мегардад ва ин нишони баланд гардидани ҳисси ватандӯстиву ифтихори миллии насли ҷавон мебошад. Ҷавонони мо дар сафҳои Артиши миллӣ сарбаландона хизмати Модар – Ватанро иҷро карда, бо матонату шуҷоати худ собит менамоянд, ки ҳифзи марзу буми аҷдодӣ қарзи фарзандии онҳост.

  Имрӯз мардуми мо нафаси осуда мекашанд ва бо эътимоди комил, дилҳои пур аз умед, орзуҳои наҷиб ба сӯи фардои дурахшони хеш собитқадамона роҳ мепаймоянд. Сад шукр, ки миллати соҳибтамаддуни тоҷик ин ҳама пастиву баландиҳои рӯзгорро паси сар намуд ва имрӯз бо роҳбарии Пешвои маҳбуби миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пайи ободкориву созандагист. Аз ин рӯ, ҳар яки моро зарур аст, ки ба қадри ин ҳама тинҷиву оромӣ биресем ва шукргузор аз ин неъмат бошем

Тоҳиров Тоҳирчон, устоди ДПДТТ шаҳри Хуҷанд

Создано: 28 апреля 2023

Просмотров: 448

            То имрӯз яке аз самтҳои асосии сиёсати давлатӣ дар соҳаи пешгирии ҷинояткорӣ мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм мебошад.

            Ба созмонҳои ҷиноии ифротӣ-террористӣ шумораи афзояндаи ҷавонон шомил мешаванд. Маҳз чунин тоифаи аҳолӣ ба мисли ҷавонон яке аз гурӯҳҳои хавфнок дар робита ба шомил шудан ба чунин созмонҳои ҷиноӣ мебошад.

            Кадом омилҳо ба афзоиши ифротгароӣ дар байни ҷавонон таъсир мерасонанд?

            Ба эътиқоди мо омилҳои зерин ба пайдоиши зуҳуроти ифротгароӣ дар байни ҷавонон таъсир мерасонанд:

• Тағйир додани самтҳои арзиш. ...
• Шиддати иҷтимоӣ. ...
• Ҷинояткорӣ кардани ҳаёти ҷамъиятӣ. ...
• Омили динӣ. ...
• Миллатчигӣ. ...
• Муомилоти ғайриқонунии силоҳ. ...
• Истифодаи Интернет.

            Чаро ҷавонон махсусан ифротгароӣ осеб мебинанд?            Омилҳои ифротгароии ҷавонон аз таъсири волидайн ва дӯстони радикалӣ, инчунин ҳамсолони ҷонибдори ақидаҳои ифротгароӣ ва дигар шахсони бонуфуз аз доираи ботинии шахс, парокандашавӣ дар ҷомеа тавассути ҳолатҳои стресс ва вазъи ноустувори равонӣ,            Кадом хислатҳои ҷавонон онҳоро ба гурӯҳи хатари ифротгароӣ табдил медиҳанд?            Инкори созиш, радикализм ва таҳаммулнопазирӣ, максимализм, беэътиноӣ ба зиндагии худ ва омода будан ба фидокорӣ асоси ҷаҳонбинии ҷавонони ифротгаро гардида, онҳоро бераҳм ва ин категорияи иҷтимоиро ба гурӯҳи хавфнок мегардонад.            Муносибат ба ташаккули ҳаёт - малака.            Дар ин замина рафтори мушкилии як ҷавон акср аз нуктаи назари проблемахои функсионалӣ дида баромада мешавад ва кумак дар расидан ба синну сол ва шахсиро дар назар дорад максадҳо. Аз ин нуктаи назар давраи ибтидоии ифротгароён фаъолият метавонад кӯшиши нишон додани калонсолон бошад рафтор, яъне  як шакли бегонагӣ аз падару модар, ифодаи эътирози ичтимоӣ ва даъват ба арзишҳои муҳити зист, он имкон медиҳад, ки иштирокчӣ шавад лақаби тарзи ҳаёти субмаданӣ.            Бояд қайд кард, ки барои ба ифродгарӣ даст назадани ҷавонон самти тарбияро аз оила, муносибати волидайн байни худ ва фарзандон, рафтори мурабиён дар кӯдакистон, муносибати муаллимон дар макотиби миёна, устодон дар макотиби олӣ, роликҳо ва намоишҳо дар телефизион баланд ва мукаммал бояд кард. Инчунин дониши ҳуқуқии ҷавоноро сайқал додан зарур аст.

Абдушукур Абдураҳимович Назаров

профессор,

доктори илмҳои иқтисодӣ

Создано: 20 апреля 2023

Просмотров: 433