Ҷамолиддин Саидзода,

адабиётшинос

 

НАҚШИ ИЛМ ВА АДАБИЁТ ДАР ТАҲКИМИ ХУДШИНОСӢ ВА ИФТИХОРИ МИЛЛӢ

 

Дар қиссаву таърих чу озода бихонед,

Мақсуд аз озода  шумоед, шумоед.

Деҳхудо

 

Илм ва адабиёт ҳамеша гирҳекушои инсон буд, яъне аз оғоз барои раҳоӣ аз мушкилот, асорати динӣ, мазҳабӣ, тарғиби ахлоқи пок, одамият, худшиносӣ, инсоншиносӣ, диншиносӣ ва ғайра хидмат менамуд, по ба пои замон ва талаботҳои он амал мекард, пеш мерафт. Ба хотир биёред, талошҳои олимону адибони моро баъд аз истилои араб, муқовимат ва муборизаи онҳоро ба забони бегона, яъне арабӣ, баргардони осори илмиву адабӣ ба забони арабӣ, барои аз нобудӣ раҳонидан ва баъдан аз нав ба тоҷикӣ тарҷума намудан, хусусан кӯшишҳои Рӯдакӣ ва соири адибони замони Сомонӣ, ки хеле босамар буданд. Дар ин бора устод Саид Нафисӣ чунин гуфтааст: «Кореро, ки Амир Исмоили Сомонӣ бо шамшери буррандаи хеш огоз карда буд, Абдуллоҳ Ҷаъфар ибни Муҳаммад бо хомаи хеш ба поён расонид. Ин Абӯабдуллоҳ Ҷаъфар ибни Муҳаммад роҳбаре тавоно буд, ки роҳро барои Дақиқӣ ва Кисоӣ ва Фирдавсӣ кушуд ва муҳандиси ҳунарманде буд, ки хонаи ҷовидонии Унсуриву Фаррухиву Асҷадиву Мунҷик ва Носири Хусравро пояе устувор ниҳод».

Таассуб ва дилдодагии бархе марудмон ба оину мазҳабҳо ва фарҳанги миллатҳои дигар имрӯз як ҳолати нигаронкунандаро ба миён овардааст. Бале, ҳарчанд марудмони тоҷик хуб дарк мекуннанд, ки оини ниёгон ва давлати м о чи гуна анъанаҳое дошт, аммо сарфи назар аз он тақлид мекуннад ба фарҳанги бегона. Хуб талош намудем, ҳам аз тарафи давлату Ҳукумати кишвар ва аз ҷониби фаъолони ҷомеа барои барҳам додоани ин зуҳуроти бегона, ба ҳар ҳол таъсир расонидем ва бо ҷорӣ намудани бархе нақша чорабиниҳо миёни омма кам бошад ҳам барои бартарф намудан маваффақ шудем.

Мо бояд донем, ки фарҳанги миллати тоҷик хеле фароху доманадор буда, аз ҳама ҷиҳат манфиатҳои миллати тоҷикро фарогир аст. Агар мо фарҳанги худро ҳифз накунем он торафт завол меёбад. Охир доштани фарҳанги миллӣ низ як нишони давлатдорию оини меросбарии ҳар яки мо шаҳрвандони ватандӯст аст.

Мардумони шарафманду соҳибиқболи тоҷӣк дарк кардааст, ки имрӯзҳо бо шарофати Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти кишвар мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон фарҳанги тамаддуниофари тоҷикро дар тамоми олам эътироф кардаанд ва ҳамаи ин пешрафту рушди мамлакатамон боиси болидахотириву руҳбаланди и тамоми кишварамон гардидааст.

Дар воқеъ ба хотири оромишу осоиштагии аҳолии кишвар тамоми мақомотҳои дахлдор ва пеш аз ҳам давлату Ҳукумати кишварамон кӯшиш менамояд. Зеро ягона роҳи рушди ҳар як давлату миллат, қавмҳо маҳз аз сулҳу суботи ҳамон кишварҳо маншаъ гирифта, боиси пайваста ба даствовардҳо ноил гаштанаш мегардад.

Ҳоло Тоҷикистони тозаистиқлолро мехоҳанд нафароне ба ҳамаи мо муайян ба талотуми шадиди ҷангу ҷидол бикашанд. Ин хоинону носипосон наҳзатиҳое мебошанд, ки ба хотири манфиати хеш аз баҳри давлату миллат баромада, фармонбардори хоҷагони хориҷи гаштаанд. Мубталои амалҳои террористию экстремистӣ шуда, миллати моро несту нобуд кардан меҳоҳанд. Аммо бо ин ақӣдаҳрои пучу бемаънояшон танҳо ман манихо мекуннаду бас. Зеро ин давлату миллати обод бесоҳиб нест, ки ҳар нохалафе ояду кирдорҳои нопоки худро сари марудми сулҳпарвар бирезад.

Ба ҳамаи он нотавонбинони наҳзати иброз менамоям, ки ба авомфиребию ҷудоиандозӣ миёни мардум хотима диҳед. зиндагонии худатонро ба расвоию парешонӣ кашидед, пас монед мардумонро ба ҳоли худ, ки ҳаёти осуда дошта бошанд. Агар ҳамаи шумо низ ақлу инсофи инсониатонро ба кор мебурдед, ҳоло дарбадару парешон муттакои сардоронатон намегаштед. Бовар кунед, ҳарчанд худситоиву манманиҳо тавассути расонаҳо мекунед, касе ба он бовар наҳоҳд кард, зеро аз Ватан дида макони муқаддастару оромтаре нест.

Муҳайё Тошхӯҷаева, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Приграничные конфликты в Средней Азии родом из СССР. Национальное размежевание проводилось условно, административные границы часто менялись. Спорные участки границы с киргизской стороны сейчас расположены в Баткенской области, с таджикской — в Согдийской. Вся эта местность входит в состав Ферганской долины, самой густонаселенной и бедной территории в регионе. Там проходят и спорные границы с Узбекистаном, но стычек меньше.

 Советские карты — главный аргумент, который стороны пытаются обернуть в свою пользу Киргизия апеллирует к чертежам 1958 и 1959 годов. Там земли раздора отмечены как киргизские. Таджикистан настаивает на разграничении по картам 1924-1939 годов. На них спорные территории принадлежат таджикам. Еще один документ — протокол паритетной комиссии 1989 года. РАЗЪЯСНЕНИЕ ПРИЧИН ПОГРАНИЧНОГО СПОРА МЕЖДУ ТАДЖИКИСТАНОМ И КЫРГЫЗСТАНОМ

Суть пограничных конфликтов между двумя соседними государствами заключается в том, что, согласно официальным документам, определяющим границы, сегодня в распоряжении Кыргызской Республики находится 211 000 гектаров земельных участков законной территории Республики Таджикистан. Такие данные прозвучали 23 сентября 2022 года в заявлении министра иностранных дел Республики Таджикистан на Генеральной Ассамблее ООН.

 Согласно официальным данным, эти земли упоминаются как «спорные участки», занимают 84 000 га земель территории Бободжон Гафуровского района (в основном в джамоате Хистеварз (Кистакуз), 66 000 га - в районе Кухистони Мастчох (лесная зона Андарак), 61 000 га - на территории Исфары (в джамоатах Сурх, Лаккон, Чилгази, Шахрак, Чоркух и Ворух). А также, некоторые другие небольшие участки в Джаббор Расуловском и Спитаменском районах.

 Нынешние власти Киргизии от сделки отказываются и ссылаются, что ее не ратифицировал парламент. Бывшего чиновника вызвали в прокуратуру на допрос. Но таджики стоят на своем. Из 970 километров общей киргизско-таджикской границы только 519 километров описаны и уточнены.

 

Темирхоҷаев А. устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Соли 2013 Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мулоқот бо намояндагони аҳли ҷомеаи мамлакат иброз доштанд, ки мо нисбат ба тақдири диндорӣ, озодии имону эътиқод ва инчунин масъалаи ташаккул ва рушди ҳуввияти динии мардум бетараф буда наметавонем. Алалхусус дар шароите, ки дар баъзе кишварҳои исломӣ раванди сиёсисозии ислом ва алангаи низоъҳои таърихиву мазҳабӣ авҷ гирифта, хатари тавсеаи он ба тамоми олами ислом таҳдид дорад, мо бояд тозагии мазҳаби худро нигоҳ дорем ва зиракии сиёсиамонро тақвият бахшем.

Имрӯз истиқлолият ба љомеаи рў ба рушди тољикон имконияти густурдае дар роҳи бузургдошт ва эҳтиром гузоштан ба муқаддасот ва арзишҳои миллӣ фароҳам овард. Бо ибтикори Сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон эълон гардидани Соли гиромдошти Имоми Аъзам (2009) аз он шабоҳат медиҳад, ки арљ ниҳодан  ба арзишҳои ахлоқии динӣ, эҳтиром гузоштан ба шахсиятиҳои таърихӣ дар болоравии ѓояҳои миллӣ ва арзишҳои фарҳанги миллӣ пояҳои устуворро хоҳад гузошт.

Дар ин самт дар асарҳои худ Пешвои муаззами миллат  ба ин масъала чароѓи раҳнамо ҳастанд, ки аҳли илм, уламои дин ва тамоми мардуми кишварро ба амиқрафти ҳофизаи таърихӣ ва бозшиносии арзишҳои фарҳанги исломӣ дар партави маърифат ва мероси фиқҳии Имом Абўҳанифа ҳидоят мекунад. 

Эҳтиром намудани арзишҳои милливу динӣ ва арҷгузорӣ ба онҳо яке аз самтҳои муҳими сиёсати давлати Тоҷикистон аст. Дар баробари ин мо бояд стратегияи муносибати давлат ва динро дар мизони манфиатҳои мардуми кишвар, ҳуқуқ ва озодиҳои эътиқодии онҳо ва муҳимтар аз ҳама, ба хотири амнияту соҳибихтиёрии миллӣ дар доираи Конститутсия пайгирона такмил диҳем. Мутаасифона, ҳикмат ва моҳияти ин ҳақиқатро на ҳама дуруст дарк мекунанд. Баъзе ашхос ва гурӯҳҳои муайян аз ҳуқуқ озодиҳои демократӣ сӯиистифода намуда, мехоҳанд ғаразҳои сиёсии худро аз мавқеи дин асоснок созанд.

Онҳо ҳамчунин бо даъвоҳои ҳимояи ҳуқуқ ва манфиатҳои мусулмонон, ҳифзи асолат ва ҳуввияти динӣ байни шаҳрвандони кишвар тухми тафриқаву низоъ кошта, ба мафкураи ҷавонон таъсири манфӣ мерасонанд, суботи ҷомеа ва амнияти давлатро халалдор месозанд ва ҳатто мехоҳанд маҷрои инкишофи ҷомеаро тағйир диҳанд. Афсӯс, ки имрӯз дар замони муосир ҷомеаи башарӣ бо бисёр таҳдидҳои хатари нав рӯ ба рӯ мегарданд, ки яке аз онҳо экстремизм ва терроризм мебошад. Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун узви фаъоли Созмони Милали Муттаҳид ва дигар созмонҳои бонуфузи байналмилаливу минтаыавӣ  ҷиҳати муыовимат бо терроризм ва ифратгароӣ ҳанӯз 16-уми ноябри соли 1999 ва 8 декабри соли 2003 Ыонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи мубориза бар зидди терроризм”, “Дар бораи мубориза бар зидди экстремизм (ифротгароӣ)”-ро ыабул намуд, ки онҳо асосҳои ҳуыуыӣ ва ташкилии мубориза бар зидди ин зуҳуроти  номатлубро муайян мекунанд.

Дар яке аз баромадҳои хеш сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намудаанд, ки дар ҷомеаи муосир терроризму ифротгароӣ дар минтаыаву кишварҳои гуногуни олам торафт доман густурда, боиси ҳар рӯз ба ҳалокат расидани садҳо нафар аҳолии осоишта ва сарсону овора шудани ҳазорҳо одамони бегуноҳ гардида, зуҳуроти мазкур бар асари сиёсӣ намудани ислом ҳоло ба таҳдиди бузурги ҷаҳонӣ табдил ёфтааст.

Дар пешгуфтори муаллифони китоби терроризми байналмилалӣ ва ифротгароии динӣ омадааст: дар ощози ыарни 21 инсоният бо амалҳои номатлубе, ки ба орзуву ниятҳои одаму олам таҳдид мекунад, рӯ ба рӯ гардидааст, ки ин падида терроризми байналмилалӣ мебошад. Дар ҷомеа баъзе шахсиятҳо терроризмро амале унвон мекунанд, ки гӯё дар ҳамаи давраҳои таърихӣ инсониятро ҳамроҳӣ намудааст, аммо ин аыидаҳо асосӣ воыеӣ надоранд. Решаҳои терроризм хелле чуыур мебошанд. Манбаи иҷтимоии он, ба асосҳо ва ё пояҳои идеологӣ, таърихӣ-фарҳангӣ ва ҷаҳонбинии он иртибот доранд. Имрӯз касе даыиы гуфта наметавонад, ки аввалин амалиёти террористӣ кай ва дар куҷо ва бо кадом маысад содир шудааст. Аз давраҳои ыадим, асрҳои миёна ва давраи нав ҳам одамони алоҳида ва ҳам гурӯҳҳои муташаккили сиёсию мазҳабие мавҷуд буданд, ки бо роҳи тарсонидан маысадҳои худро бар дигарон вогузор менамуданд.

Аз ин гуфтаҳои боло ба хулосае омадан мумкин аст, ки дар ҷаҳони имрӯза ҳеҷ кас аз дасти хатари терроризм, ҳатто дар кишварҳои пешрафтаи олам худро осуда ҳис карда наметавонад.

Террор шакли ноодилона ваҳшиёна ва муташаккилонаи муносибати инсон аст. Тафовути ҷангро аз террор дар асоси хусусиятҳои зер метавон нишон дод.

Терроризм дар сурат ва сирати гуногун ба амал меояд: таҳдидҳои бевосита дар ваыти муборизаи сиёсӣ; зӯроварӣ нисбат ба шахсони гуногун бо маысадҳои муайян; рабудани ходимони давлатӣ ва сиёсӣ ё куштани онҳо; талаби пул ва воситаҳои дигари моддиву молиявӣ ва коммуникатсионӣ; озод намудани маҳбусони сиёсӣ; муваффаы гаштан ба вазъияти умумии террор; душманӣ ангехтан байни ду давлат; паст намудани эътибори ҳокимият.

Эмомалӣ Раҳмон мӯътақид бар онанд, ки ҳимояи ислом аз ин зуҳуроти номатлуб танҳо кори мақомоти давлатӣ нест, балки вазифаи асосии иттиҳодияҳои динӣ, Маркази исломии Тоҷикистон, Шӯрои уламо ва ҳар як донишмандони улуми исломӣ низ мебошанд. Зеро касе ҳаққи суиистифода аз эътиқод ва эътимоди динии мо ва махлутгардонии онро дар муборизаҳои шахсиву сиёсӣ надорад.

Ифротгароӣ ва таассуб дар ҳар шакл ба ҳар миллату давлат ва дину эътиқоди мардум хатари зиёд дорад. Ҳоло чунин расм шудааст, ки зуҳури таасубу ифротгароӣ ва терроризмро бештар ба бекорӣ ва бенавоиву камбизоатӣ нисбат медиҳанд.

Насим Тошхоҷаев, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

Аз таърихи чандинасра маълум аст, ки тоҷикон халқи куҳанмиллату баору баномус буданд ва мемонанд. Вале аз сабабҳои тақсимоти миллию ҳудудӣ, ки дар замони Иттиҳоди Шуравӣ сар задааст, ин миллати азиятдида то ҳол арзи худро пурра хусусӣ накарда, дар мушкилиҳои таърихӣ дучор шудааст. Худ коршиносону таърихнигорон шоҳиди он ҳуҷҷатҳои ҳудудӣ мебошанд, ки имрӯз қисмати замини тоҷикон дар ихтиёри Ҷумҳурии Қирғизистон аст ва имрӯз он шартҳои дар гузашта имзошударо халқи қирғиз барҳам зада, бо баҳонаҳои гуногун ба халқи ҳамсоя яроқ бардошта, аҳдномаи чандинсоларо вайрон намуда, муносибати дустонаро вайрон карда истодаанд. Аммо бояд ин масъаларо аз нигоҳи таърихиву ҳуҷҷатшиносӣ сиёсатшиносони Тоҷикистону Қирғизистон бо исботу далелҳо ҳал намуда, ҳақро ба ҳақдон бирасонанд. Ҳамаи он мушкилиҳои шурангези асрӣ байни ин ду давлат имрӯз ба ҷанги ҳамсоягӣ оварда расонида, марзҷӯёни ҷангҷӯй ҷаҳолату буҳтонҳои беасосро байни ҷаҳониён тавассути сомонаҳо паҳн карда истодаанд. Бинобар низоҳои байнисарҳадӣ албатта тоҷикон низ ҳамеша ҳифзгари ватану халқ буда, барои тинҷиву осоиштагӣ аз азал тайёранд, то хоки ватанро ҳифз кунанд ва барои амнияту оромии ояндаи ҷомеа талош варзанд. Аммо имрӯзҳо худ мо тавассути сомонаҳои интернетӣ шоҳиди буҳтону суханҳои иғвоангези ахбори омма гардида истодаем, ки баъзе аз он шуришчиён худ гӯё ягон фоидае ба даст меоварда бошанд.

Арзёбии пайвастаи фазои иттилоотӣ ва тамоси ҳамешагӣ бо қишрҳои гуногуни ҷомеа нишон медиҳад, ки гарчӣ аксари мардум дорои эҳсоси баланди ватандӯстӣ ва омодаи ҳимоят аз марзи кишвар бошанд ҳам, аммо дар бораи худи моҳияти низоъ, сабаби пеш омадани чунин ҳолат дар ин қисмати марзҳои байнидавлатӣ ва моҳияти мавқеи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ин масъала маълумоти чандон дақиқе дар ихтиёр надоранд. Ин камбудиҳо албатта тасаввуру маълумоти дақиқ дар бораи асоси таъриху миқёсу моҳияти ин низоъ, на танҳо дар байни мардум, балки миёни аҳли зиё, хизматчиёни давлатӣ ва ҳатто кормандони қатории ниҳодҳои қудратӣ низ мушоҳида шуда истодааст. Аз ин сабаб бояд ҳукумати ин ду ҷумҳуриҳо масъалаи марзу бумро боз аниқтару дақиқтар дида баромада, ҳақиқатро аз рӯйи адолат ҳал кунанд ва бояд нагузорем, ки халқи бегуноҳ аз сабаби носозию надотатиҳо азият кашад, то дӯстию бародарии ҳамсоягон барҳам нахӯрад.

 

Муллоусмонова Г.Ғ., устоди ДПДТТХ

 

 

Тоҷикистон, ки имрӯз ватани аҷдодии тамоми тоҷикони ҷаҳон маҳсуб мешавад, тавассути сиёсати оқилонаи Ҳукумати қонунӣ, хосса кӯшишҳои пайгиронаи Президенти мамлакат Ҷаноби олӣ Эмомалӣ Раҳмон дар арсаи байналхалқӣ соҳиби обрӯю эътибор гардида, дар байни давлатҳои мустақили бонуфуз қарор мегирад.

Дар халқи тоҷикон одобу маданият дар сатҳи баланд меистад, зеро пиронсолон ҷавонони имрӯзаро тарбия намуда,  мегӯянд, ки : “- Эй ҷавонон сулҳу осудагӣ, ин дар дараҷаи якум аст, зеро хотири мо ҷамъ аст, дуюм ин иззату эҳтироми калонсолон аст, сеюм ин ҳаққи ҳамсоядорӣ аст, чун ки дар мо як мақолае ҳаст – Хони хуб махар, аммо ҳамсояи хуб бихар.” Ба он маъное, ки ҳамсояи хуб тинҷу осудагӣ ва хотир ҷамъии  хонаводаи шумо аст.

Имрӯз давлатамон аз рӯи иқтисодиёти ҷаҳонӣ инкишоф ёфта, аз тарафи илму маърифат дар дараҷаи баланд ва ҳамчун давлати мустақил фаъолият дошта, тинҷу осудаи беназирро дошт, аммо айни замон  бисёр ҷои ватани азизамон аз дасти инсонҳое, ки ақлу фаросати кофӣ надоранд, фарсуда шуд.

 

Фалак гирёну ашку тир борон,

Аҷал хандону мардум синабирён.

Ба кӯяш пир саргардону пурдард,

Ҷавон берӯзию холист огард.

Зи нангу ор мирад додари зор,

Бародар даф занад бо мушти хуншор.

 

Мо бояд ватани азизамонро аз дасти душманон ҳимоя карда, барои сулҳу суботи имрӯза мубориза барем. Ҷавонони имрӯзаро барои сулҳу ободии ватанамон дуруст тарбия намоем.

 

Каюмова М.Г., Устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд                   

 

Город впервые был назван «Исфара» в «Истории Табари» в X веке

    Автора статьи подтолкнул на написание эссе об Исфаре, информация о важности города не только  для всей таджикской экономики, но и для стран Центральной Азии. Судя по данным открытых источников, которые приводятся ниже, Исфара во все времена играла роль авангарда в ремесле, сельском хозяйстве, патриархальной экономики в период СССР и в особенности во времена Независимости  Таджикистана.  

Тавре Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, раиси Ҳизби Халции Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар  баромадҳои худ таъкид менамоянд,   бегонапарастӣ ва тақлиди кӯру кӯрона ба фарҳанги бегона яке аз зуҳуротҳои номатлуби ҷомеа буда, метавонад шахсро ба гумроҳӣ бурда аз асли хеш дур созад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми худ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 21 декабри соли 2021 "Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ" ҳамаи мақомоти ваколатдорро муваззаф намуданд, ки фаъолияти худро дар самти пешгирӣ ва мубориза бар зидди ҷиноятҳои фаромиллӣ, терроризм, экстремизм ва дигар падидаҳои номатлуб тақвият бахшанд.

Дар Паёми Роҳбари давлат аз ҷумла тазаккур дода шуд, ки "Мубориза бо терроризм ва экстремизм фароҳам овардани фазои боварӣ, эҳтиром ба манфиатҳои ҳамдигар ва муттаҳид шудани ҳамаи кишварҳои дунёро дар пешорӯи ин хатари умумӣ тақозо менамояд. Истифодаи "сиёсати дугона" нисбат ба терроризм ва экстремизм, самаранокии кӯшишҳои ҷомеаи ҷаҳониро дар муборизаи муштарак бо ин зуҳурот ҷиддан коҳиш дода, баръакс, мухолифатҳои наверо байни эътилофҳои ҳарбиву сиёсӣ эҷод мекунад ва авзои ҷаҳонро боз ҳам ноором месозад".

Пешгирии экстремизм ва терроризм ва муборизаи беамон ба он яке самтҳои фаъолияти ҳамаи мақомоти давлатӣ ва аҳзоби сиёсӣ маҳсуб меёбад.

Яке аз роҳҳои мубориза бо терроризм ва экстремизм, ин пешгирӣ намудани падидаҳои номатлуби бегонапарастӣ дар ҷомеа мебошад. Зеро дар аксар ҳолат маҳз шахсони бегонапараст ба осонӣ таҳти таъсири ғояҳои ифротӣ ва қувваҳои иртиҷоӣ монда, шомили гуруҳҳои террористиву экстремистӣ мешаванд.   

Мафҳуми бегонашавӣ ин парастиши ақидаву арзишҳои бегона ва дур шудан аз арзишҳои миллӣ, дину фарҳанг, оила, ватану модар ва ғайраро ифода менамояд. Нафаре, ки гирифтори ин дард, яъне бегонапараст мешавад, аҷаб нест, ки ба хиёнат даст занад.

  Одатан ин зуҳурот дар шахсе пайдо шуда метавонад, ки он мафкураи амиқи сиёсӣ ва маънавиро надошта, баҳри ба даст овардани манфиатҳои шахсӣ пайваста мехоҳад худро дар ягон ҷодае ҷилва дода, нафъе ба даст орад. Барои ин гуна одамон ба ҷуз пулу мол ва мансаб ягон чизи муқаддас вуҷуд надорад.    

Имрӯзҳо дар сомонаҳои интернетӣ баъзан нуқтаи назари нодурусти баъзе нафаронро мушоҳида намудан мумкин аст, ки бо суханони иғвоангез ва таҳқиркунанда мехоҳанд бо ҳар восита вазъи сиёсию ҷамъиятии кишварро халалдор созанд. Аз ин амалҳо ҳар шахси солимақл бояд ба хулосае ояд, ки чунин нафарон душманони миллату давлат буда, алайҳи тинҷию оромӣ ва рушди Ватани азизи мо мекӯшанд.  

Авзои имрӯзаи ҷаҳони муосир, муборизаҳои геополитикии  кишварҳои абарқудрат, вазъ дар кишварҳои ҳамсоя ва амалҳои пайвастаи ғосибона ва таҷовускоронаи бархе аз ҳамсоякишварҳо аз ҳар яки мо тақозо менамояд, ки ҳушёриии сиёсиро аз даст надода, ба Ватани маҳбубамон содиқ бошем.

Ибодқул Каримов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Дар  Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи академик Муҳаммад Осимӣ дар шаҳри Хуҷанд дар идомаи конференсияи ҷумҳуриявии илмӣ – амалии “Иҷлосияи XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва нақши Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар бунёди давлатдории миллӣ” бахшида ба ҷашни 30 – солагии Иҷлосияи XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон конференсия таҳти унвони “Нақши Эмомалӣ Раҳмон дар татбиқи ҳадафҳои стратегӣ: раҳоӣ аз бунбасти комммуникатсионӣ ва саноатикунонии босуръати кишвар”  доир гардид.

 Мақсад аз баргузории Конференсияи мазкур ин арҷгузорӣ ба  саҳми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат,  Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таъмини сулҳу  ваҳдат, бунёди давлати соҳибистиқлолу шинохти миллӣ, баланд бардоштани ҳисси ватандӯстӣ, хештаншиносӣ  дар байни сокинони кишвар мебошад.

 Кори  конференсияро  муовини директор оид ба илм ва инноватсия Усмонҷон Ахмедов ҳусни  ифтитоҳ бахшид.

Номзди илмҳои педагогӣ, устоди МТД “Донишгоҳи давлатии Хуҷанд” Нодирҷон Солиҷонов дар мавзӯи “Сиёсати дарҳои кушоди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон” маърӯзаи илмӣ намуд. 

Дар идома 30 мақолаҳои илмӣ дар бахш шунида шуд.

 

It has been a few days since a comprehensive and readable article by the analyst of political issues, Abdullahi Rahnamo, entitled "THE POSITION OF TAJIKISTAN OR WHY THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN IS NOT AN AGGRESSIVE COUNTRY"  has been published on the social network. It turns out that the discerning reader gets spiritual pleasure by reading it and praises the author for closing the mouths of "baseless politicians" with such a way of writing. The advantage of the article is manifested in the fact that the author, relying on historical sources, facts and figures, raised a very important and controversial topic of the border dispute. As a matter of fact, after reading the article, there is no doubt that we call it a "border dispute". Because we are negotiating with a neighboring country for a territory that is historically the property of Tajikistan, and it is not small. 210 thousand hectares, which is equal to the border of the state of Luxembourg. As a matter of fact, the past of more than 1000 years clearly shows that the present-day territory of the lands of most of Central Asia, beyond those countries of Pakistan, India, and Azerbaijan, were the lands of the Tajiks, who were also called Great Khurasan. Let's not turn the pages of 1000 years of history and follow only one hundred years based on the writings of Abdullah Rohnamo. The author has really put a lot of effort into writing the truth. From the archives of 1924 to 1937, it is known that during the Soviet era, Tajikistan gave these lands as a temporary lease to the neighboring republic in order to improve the economy of the people of the country. It is well known that today's territory of Khistevarz village, border lands of Vorukh Chorkuh, Chorkhishlaq Surkh, Chilgazi and Lakkoni of Isfara city, border lands of Mastchoh Mountains in total 210 thousand hectares have been transferred to the Kyrgyz Republic. Not satisfied with this, they cross our border every year and claim that we have taken their lands. This is the reason for the border conflicts. It is sad for us when the village community of Vorukh, which has a history of more than 3 thousand years, as a Tajik-inhabited region, does not have an unhindered access to the territory of the city of Isfara. It hurts for us when we ask the Kyrgyz for permission to repair the KhujandKonibodom highway. It is painful for us that Kyrgyz traders sell fuel for us on the territory of Tajikistan. It hurts us when the Kyrgyz easily enter the territory of Tajikistan and use our market, and we cannot use their way.

We are confident that with the wise instructions of the founder of peace and national unity - the leader of the nation, the President of the Republic of Tajikistan, the honorable Emomali Rahmon, the special working commission within the framework of international documents and in all negotiations, the Tajik side uses legal documents that are the official document defining the border between the states. That is, our claim is not a fictitious claim, and according to the markings of the founding of the Tajikistan Soviet Socialist Republic, our territory was given to us with the same 210 thousand hectares of land that is today in the territory of the neighboring country, but for the purpose of the development of the people's economy of the newly established Kyrgyz Republic, these lands were given to us. It was given as pasture land, which the Kyrgyz are proud of in this area. In 1948, 1967 and 1989, the Kyrgyz side made a full effort to formalize these territories, but the Cabinet of Ministers of Tajikistan did not allow this historical mistake. The action that is being taken today at the level of the leadership of the neighboring country does not correspond to the ritual of neighborliness and not to the requirements of international documents. Two conflicts, which unfortunately ended with a lot of loss of life and property, happened precisely because of the fault of the neighboring side. One should work according to justice and truth. Making history out of non-history will never be forgiven by future generations. Friendship is the best gift. War brings destruction and poverty. After that, a deep conclusion should be drawn, and the article of Abdullahi Rohnamo must be read and accepted by the enlightened people of the neighboring country.

Ataeva T.H. , PITTU after M. Osimi

Дар маҷлисгоҳи хурди Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон бо иқдоми кафедраи забони давлатӣ ва ҷомеашиносӣ дар доираи таҷлили 30 юмин солгарди Иҷлосияи 16 – уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон вохӯрии устодону донишҷӯён бо вакили Иҷлосияи 16 – уми Шӯрои Олӣ (даъвати 12 – ум ), устоди Донишкадаи политехникии Донишгоҳи техникии Тоҷикистон Бойпочо Фатҳиддинов доир гардид.

Чорабинро Усмон Ахмедов, муовини директори донишкада оид ба илм ва инноватсия кушода таъкид дошт, ки ифтиор мо аст, ки яке аз фаъолони вакилони Иҷлосияи тақдирсоз имрӯз паҳлӯи мо аз он рӯзҳои ҳассос ва калидии ҳаёти сиёсии кишвар нақлҳои ҷолиб мекунанд.

Бойпочо Фатҳиддинов зимни суханронӣ иброз доштанд, ки аввалан мехостам дар оғози сӯҳбат як нуктаи муҳимро қайд намоям. Мавҷи бозсозиву, ошкоргӯӣ ва демократия дар кишвари мо шурӯъ аз соли 1989 оғоз ёфта, бори нахуст интихоботи шаффоф ва демократӣ маҳз соли 1990 доир шуда буд. Далели гуфтаҳои болоӣ он аст, ки ман ва 16 нафари дигар ба ҳавзаи интихоботии № 8 ноҳияи Октябр (ҳозира ноҳияи Исмоили Сомонӣ) номзад пешбарӣ шуда будем. Аксари пешбаришудагон шахсиятҳои шинохтаи кишвар буданд. Дар натиҷаи таблиғи солим банда дар даври дуюми интихобот вакил интихоб шудам. Бояд гӯям,  он замон вакил интихоб шудан рисолати азимеро бар дӯш гирифтан буд, ки ман онро ҳар лаҳза эҳсос мекардам.Чун нооромиҳо дар кишварамон сар зад, аксаран гуноҳро бар сари вакилон таҳмил карданӣ шуданд. Таъқибу фишорварӣ ба авҷаш расид. Ҳатто ҳамкоронам ба хотири амниятам таклиф ҳам карданд, ки ба ҷойи кор ҳозир нашавам. Дар он лаҳзаҳои ҳассос натанҳо ман, балки дигар вакилон ҳам бо як нерӯву қувва кори иҷлосияро идома доданд. Дар кори иҷлосия яке аз фаъолтарин вакилон Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон буданд. Он кас дар такя бо далелу фактҳои ҷолиб пешниҳодҳои хубе медоданд. Суханҳои баҳарорат, масъулиятнокиашон куллан аз дигарон фарқ ме- кард. Аз ҳар баромадҳояшон дар ҷаласаҳо эҳсос мешуд, ки номбурда бештар аз дигарон барои ин миллату халқ месӯзанд.  Дар он лаҳзаҳои мушкил миллати моро бояд сарваре идора кунад, ки нотарс, ҷасур, соҳибирода, мушкилнописанд аз ҳама муҳимаш меҳандӯст бошад. Ин хислатҳоро вакилон танҳо дар симои Эмомалӣ Раҳмон диданд. Ва имрӯз бо гузашти 29- сол аз ин рӯзи таърихӣ як чизро метавон ёдовар шуд, ки кам касонеро хосатан миёни ходимони сиёсӣ дучор шудан мумкин буд, ки паҳлӯ ба паҳлӯи Эмомалӣ Раҳмон нишаста кор кунанд. Ва дар як ҷаласа ҳам худи Президент ишора карда буданд, ки ҳисси нобоварии зумрае аз вакилон руҳияи ӯро дар мавриди фардои кишвар нашикастанд.

Дар рафти чорабинӣ донишҷӯён вобаста ба моҳият ва самти баргузории Иҷлосия саволҳо дода, посухҳои мушаххас гирифтанд.