Дар ҷаҳони муосир, ки равандҳои ҷаҳонишавӣ, тағйирёбии арзишҳо ва паҳншавии иттилоот босуръат вусъат меёбанд, масъалаи тақвияти ватандӯстӣ, ҳифзи ҳуввияти миллӣ ва ахлоқу маънавиёти ҷомеа аҳамияти бештар пайдо мекунад. Маҳз ҳамин арзишҳо метавонанд ҳамчун омили муттаҳидкунанда ва қувваи ҳифзкунандаи давлату миллат хидмат намоянд.

Ватандӯстӣ ҳамчун асоси ҳастии миллат

Ватандӯстӣ ҳисси эҳтиром ва садоқат ба Ватан, фарҳанг, таърих, забон ва арзишҳои миллӣ мебошад. Ин мафҳум танҳо дар муҳити дӯст доштани сарзамин маҳдуд намешавад, балки масъулияти шаҳрвандиро низ дар бар мегирад. Аз ҷумла, ҳар як фарди ҷомеа вазифадор аст, ки барои рушди иқтисодӣ, фарҳангӣ ва иҷтимоии кишвар саҳм гузорад, сарвати маънавию моддии миллатро ҳифз намояд ва ободии Ватанро вазифаи муқаддаси худ шуморад.

Дар фарҳанги миллати тоҷик ватандӯстӣ решаҳои амиқи таърихӣ дорад. Мероси бойи илмӣ, адабӣ ва фарҳангии ниёгони мо - аз Абӯалӣ ибни Сино то Рӯдакӣ, аз Саъдӣ то Фирдавсӣ - намунаҳои равшани ватандӯстӣ ва ҳифзи ҳуввияти миллиро таҷассум менамоянд.

Ҳуввияти миллӣ ва нигоҳдории он дар шароити ҷаҳонишавӣ

Ҳуввияти миллӣ маҷмӯи арзишҳо, анъанаҳо, забон, таърих ва фарҳанги ҳар як миллат мебошад, ки онро аз дигарон фарқ мекунад. Дар шароити равандҳои ҷаҳонишавӣ эҳтимоли аз даст рафтани баъзе унсурҳои ҳуввияти миллӣ вуҷуд дорад. Аз ин рӯ, вазифаи ҳар як ҷомеаи худшинос он аст, ки дар баробари қабул ва истифодаи дастовардҳои ҷаҳонӣ, решаҳои таърихӣ ва фарҳангии худро ҳифз ва тақвият бахшад.

Таҳкими ҳуввияти миллӣ, пеш аз ҳама, аз фаъолияти муассисаҳои таълимӣ, фарҳангӣ ва илмӣ сарчашма мегирад. Бояд таълими таърихи воқеии халқи худ, омӯзиши забони давлатӣ ва арҷгузорӣ ба анъанаҳои миллӣ дар маркази таваҷҷуҳи давлат ва ҷомеа қарор дошта бошанд.

Ахлоқ ва одоби миллӣ – пояи устувории маънавӣ

Ахлоқ ва одоби миллӣ яке аз муҳимтарин унсурҳои тарбияи шахсият ва солимии ҷомеа ба шумор меравад. Ин арзишҳо на танҳо аз оила, балки аз тамоми муҳити иҷтимоӣ сарчашма мегиранд. Ҳурмат ба калонсолон, меҳнатдӯстӣ, ростқавлӣ, адолат, хайру эҳсон ва дигар сифатҳои ахлоқӣ на танҳо мероси гузашта, балки эҳтиёҷи замони муосир низ мебошанд.

Агар дар ҷомеа сатҳи ахлоқ ва маънавиёт баланд бошад, мушкилоти иҷтимоӣ, фасод ва беадолатӣ низ кам мешаванд. Аз ин рӯ, тарғиби одобу ахлоқи миллӣ бояд аз синни хурдсолӣ оғоз ёфта, тамоми давраи ҳаёти инсонро дарбар гирад.

Тақриби донишҳо ва рушди нерӯи инсонӣ

Яке аз омилҳои муҳими таҳкими давлатдорӣ ва рушди ҷомеа - ин баланд бардоштани сатҳи дониш ва маҳоратҳои муосири аҳолӣ мебошад. Дар ҷаҳони имрӯз танҳо миллате муваффақ мешавад, ки ба дониш, ихтироот, инноватсия ва рушди илм таваҷҷуҳи махсус медиҳад.

Дар Тоҷикистон низ солҳои охир соҳаи илму маориф самти афзалиятноки сиёсати давлатӣ ба ҳисоб меравад. Таҳкими заминаҳои илмиву омӯзишӣ, ба роҳ мондани ҳамкорӣ бо марказҳои илмии ҷаҳонӣ, омӯзиши таҷрибаи пешрафтаи байналмилалӣ ва ҳамзамон ҳифзи арзишҳои миллӣ метавонанд ба рушду пешрафти минбаъдаи мамлакат мусоидат намоянд.

Хулоса

Дар замони пуртазодди муосир нигоҳ доштани ватандӯстӣ, ҳуввияти миллӣ, одобу ахлоқ ва донишомӯзӣ шарти муҳими рушди устувори кишвар маҳсуб меёбад. Танҳо бо иттиҳоди ин арзишҳо метавон ҷомеаи солим, давлатдории мустаҳкам ва ҳаёти пурсаодати мардумро таъмин намуд. Ҳар як шаҳрванд бояд дарк намояд, ки ватани ободу озод оинаи виҷдони ҳар як фарди миллат аст.

Шӯҳрат Усмонов,. н.и.т., мудири кафедраи сохтмон ДПДТТ ба номи академик М.С. Осимӣ дар ш. Хуҷанд.