Артиши Миллӣ зодаи истиқлолият буда, дар шароити вазнин таъсис ёфтааст. Баъди пош хурдани Иттиҳоди Шӯравӣ кишварҳои навтаъсис, алалхусус давлатҳои мустақили Осиёи Марказӣ дар заминаи биною иншооти амнияти ҳарбӣ дошта, қувваҳои мусаллаҳи хешро бунёд намуданд. Ҳамзамон онҳо аз Артиши пурқудрати Шӯравӣ техникаи мухталифи ҷангӣ ва яроқу аслиҳаи гуногунро мерос гирифтанд. Вобаста ба вазъи душвори сиёсӣ мутаассифона, он замон милликунонии артиш метавонист сабабгори васеъ ва тулонӣ гардидани ин муноқиша гардад.
Аз рӯзҳои аввали таъсиси Артиши миллӣ афсарони мо дар баробари дар сангарҳо ҷангидан, ба танзими сохтори ташкилию штатии худ машғул шудаанд. Таҳкурсии моддӣ-техникӣ умуман вуҷуд надошт. Норасоӣ ба кадрҳои ҳарбӣ ва мутахассисони касбӣ дар ҳама ҷанбаҳо ҳис мешуд. Сарфи назар аз ин мушкилиҳо ҳайати шахсии Қувваҳои Мусаллаҳи ҷумҳурӣ дар солҳои душвори муқовимат, роҳи пурпечутоберо тай намуд. Бунёди Қувваҳои Мусаллаҳ кори осон набуд ва он давра ба давра сурат гирифт. Мақсади асосии давраи аввали таъсиси Артиши миллӣ ин ташкили қувваҳои ҳарбие буд, ки қобилияти таъмини истиқлолият, якпорчагии хоки Ватан ва оромии ҳаёти осоиштаро дошта бошад.
Ба ин мақсад бригада ва баталиёнҳои тирандоз таъсис ёфтанд, ки вазифаи асосии онҳо муқовимат бо қувваҳои зиддидавлатӣ ва муҳофизати сохти конститутсионӣ буд. Давраи дуюм иборат аз такмили сохтори ташкилию штатӣ буда, бо таъсиси намудҳои асосӣ, ба монанди қушунҳои хушкигард, қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ва қушунҳои мудофиаи зиддиҳавоӣ оғоз гардид. Дар ин давра ҳамчунин ҷузъу томҳое, ки тавонанд мутобиқи тағирёбии воқеии вазъи ҳарбӣ-сиёсии минтақа амал намоянд, созмон ёфтанд. Давраи сеюми сохтмони Қувваҳои Мусаллаҳ пас аз имзо расидани Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон оғоз гардид. Дар ин давра вазифа ва таъиноти намудҳои амалкунандаи Қувваҳои Мусаллаҳ аз нав баррасӣ шуданд.. Қувваҳои ҳарбӣ-ҳавоӣ ва мудофиаи зиддиҳавоӣ муттаҳид шуданд. Чунин навгониҳо, пеш аз ҳама ба болоравии омодагии ҷангии ҳайати шахсӣ ва таҳкими қобилияти онҳо баҳри тағйирёбии вазъияти ҳарбӣ-сиёсӣ, яъне мутобиқ сохтани аксуламали фаврӣ равона шудаанд.
Ҳар як давлати соҳибистиқлол дар ҳифзи субботу амнияти худ ба Артиши миллӣ такья мекунанд. Артиши миллии Тоҷикистони соҳибистиқлол, собит намуд,ки он ҳамчун такягоҳи асосии давдат ва сипари боэътимоди миллат, барои ба эътидол овардани вазъи душвори мамлакат ва пуштибонии сулҳу субот хизматҳои беназир намудааст.
Бинобар ин мо бояд шукронаи Истиқлолият ва ин хонаи обод намоему дар ободтар гаштани Ватани азизамон саҳми хешро гузорем. Дар ин муддати нисбатан кӯтоҳи таърихӣ ҷузъу томҳои он ба нерӯи қудратманди низоми муҳофизи сулҳу субот ва фазои орому осудаи мамлакат табдил ёфта, ҳоло ба Ватан ва халқи худ содиқона хизмат мекунанд. Артиши ҷавони Тоҷикистон хусусан, дар солҳои душвори фоҷеабори ҷанги шаҳрвандӣ якҷо бо мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва дигар сохторҳои низомии кишвар дар ҳифзи истиқлолияти давлатӣ, ҳимояи марзҳои Ватан, безарар гардонидани гурӯҳҳои террористиву экстремистӣ, дастаҳои мусаллаҳи ҷинояткории трансмиллӣ ва хомӯш кардани ошӯбҳои хиёнаткорона бар зидди давлат ва ҷомеа саҳми сазовору ҷавонмардона гузошт.
Имрӯзҳо чун маъракаи даъвати ҷавонон ба сафи Артиши Миллӣ бо ҷӯшу хурӯш идома дорад, танҳо аз хатмкунандагони ихтисоси меъмории донишкада 18 нафар (беш аз 50%) бо амри дилу виҷдон иқдом намудаанд, ки пеш аз муҳлат рисолаҳои хатми худро ҳимоя намуда, барои ҳимояи марзу буми Меҳан маҳз дар ҳамин мавсими баҳорона равона хоҳанд шуд, ки дар ин ҷода ба онҳо далериву шуҷоат ва матонату мардонагиро таманно менамоем.
Юсуфов Ф.Ғ., устоди калони кафедраи меъморӣ