Мусаллам аст, ки имрӯзҳо ҷаҳони муосир дар гирдоби падидаҳои номатлубе аз қабили ваҳшонияту хунрезиҳои бераҳмона қарор дорад, ки берун аз тасаввури ақли инсонӣ мебошад. Бавижа дар чанд кишварҳои исломиву ғайри он, чун Сурия, Миср, Ироқ ва ғайра бар асари зиддиятҳои мазҳабӣ ва инқилобхоҳии муғризона гирдиҳамойиҳои пайваставу хунрезиҳои шадиде тазоҳур дорад, ки фазои нисбатан ороми ҷомеаи башариятро халалдор ва руҳияи соири мардуми сайёраи заминро шикаставу осебпазир намудааст.

Аз дидани манзараи мудҳиши қатлу ғорати инқилобгароёнаи афроди ба ном мусалмоне, ки аз кишварҳои бонуфузи исломӣ бархоста, теша бар решаи ҷони бародарони исломии худ мезананд, кас сахт ба доми андешае фурӯ меравад ва посухе барои суоли «Чаро?» дарёфт карда наметавонад. Оё дар ягон кутуби динӣ ва ё оини инсонгароӣ сабт шудааст, ки бародар бар муқобили бародар танҳо ба хотири тафовуте бар мазҳабу дин бераҳмонаву ваҳшиёна кушторе бар амал оварад? Оё Паёмбари дини мубини Ислом Муҳаммад (с)  чунин шеваи даъват ба исломро талқин менамуданд? На, ҳаргиз! Ин амали разилона ва бешармонаи чунин инсонҳои девсират, ки дар зоҳир худро мусалмони комил вонамуд сохта, зери ҳиҷоби Ислом бар алайҳи Ислом фаъолият мебаранд, дар тасаввурхонаи ягон фарди солимақлу соҳибхирад ғунҷоиш ёфта наметавонад.

Чи хеле ки Паёмбари Худо Муҳаммад (с) дар муроҷиат ба кулли инсонҳо фармудаанд, «Муъмин бародари муъмин аст», аммо бар вуҷуди бадгуҳари ин қабил мардуми пастфитрат заррае коргар наафтода ва тағйироте бар амали ношоистаи онҳо ворид накарда, ки зери аҳдоф ва шиори сари қудрат омадан мубориза алайҳи ҳамдигар менамоянд. Бад-ин васила, шаъну шарафи «Инсон» будан ва маънии рӯзгор ба сар бурданро аз даст медиҳанд. Дар ҳақиқат, кас аз намоиши панорамаи ҷоҳилонаи чунин афроди ба ном «Инсон», ки имрӯзҳо тариқи оинаи нилгун, шабакаи интернетӣ ва Васоити ахбори омма мушоҳида мекунем, бетафовут буда наметавонад.

Имрӯз барои мо мардуми тоҷик саодати бузург аст, ки дар чунин фазои озоду кишвари обод умр ба сар мебарем. Ин пеш аз ҳама, нахуст аз шарофати неъмати Илоҳӣ ва саъю кӯшиши шабонарӯзиву сиёсати хирадмандонаи Раиси Ҷумҳур Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Мо мардуми ҳушёру бозаковатро зарур аст, бо шукргузорӣ аз ин истиқлолияти миллӣ ва шароити мусоиду рӯзгори матлуб ҳама рӯза бар андешаи он бошем, ки чигуна ҷомеаи озоду фазои кушоди кишварамонро аз иллат ва сирояти чунин вирусҳои марговар раҳо созем. Ҳамеша дар мазраи қалбу зеҳн ва тафаккури мо ҳисси меҳанпарастӣ, худшиносӣ, ватандӯстӣ ва инсонгароӣ ҷӯш занад. Муҳаббат ба ватанро чун ибодат ба Худо фарз шуморем ва дар ҳифзи якпорчагиву ваҳдати комили он саъю талош намоем.    

     

                  

 

 

Идеология ва сиёсати ташкилоти созмонҳое, ки дар арсаи ҷаҳонӣ ба унвони ниҳодҳои террористӣ дониста мешавад, зоҳиран ба анъанаҳои исломи анъанавӣ такя менамояд, ба аҳолӣ ақидаи номафҳуми гурӯҳҳои ба номи исломиро ташвиқу тарғиб наменамояд, аммо бо ташкилотҳову гуруҳҳои мухталифе, аз ҷумла баъди ташкил ёфтани коалитсияи байналхалқии зидди ДИИШ бо баъзе гуруҳҳои оппозитсияи суриягӣ, мисли «ҲАМОС», «Бародарони мусалмон» ҳамкорӣ менамояд.

Имрӯз ДИИШ дар сафҳои худ даҳҳо ҳазор ҷанговаронро муттаҳид намуда, бар зидди қувваҳои амрикоӣ ва НАТО дар ҳудуди Ироқ, ҳарбиёни ироқӣ, шаҳрвандон фаъолияти экстремистӣ мебарад. Аз дасти онҳо аллакай ҳазорон нафар «ғайридинҳо» - аҳли насронӣ, шиа, язидиён ба ҳалокат расида, ҳазорон одамон аз ноҳияҳои забтнамудаи онон гуреза шуда,занону бачагони зиёд дар дасти онҳо асир ва дар лагерҳои консентратсионии террористон нигоҳ дошта мешаванд.

Соли 2013 ДИИШ дар Сурия бар зидди сиёсати Башар Асад ба ҷанги шаҳрвандӣ оғоз намуд ва чун гуруҳи бераҳму золимтарин ном баровард. Соли 2014   гуруҳ дар қисмати шимолу ғарбии Ироқ ва дар Сурия ҳуҷуми пурраи худро оғоз намуда,  ташкил намудани давлати худ –«халифат»-ро эълон намуда, халифи худ – Абдуллоҳ Иброҳим ас-Сомараиро интихоб намуданд, давлати худро дар харитаи ҷаҳон бо номи «Давлати исломӣ» нишон доданд.

ДИИШ ро имрӯз ягон давлати ҷаҳон онро эътироф накардааст, вале аз ҷониби гурӯҳи тундрав дар тамоми ҷаҳон, аз ҷумла Покистон, Афғонистон, Эрон ташвиқоти фаъолона барои ҷалб намудани мардум ба сафҳои он бурда мешавад. Мутаассифона гурӯҳе аз ҷавонони тоҷик низ ба ин гурӯҳи терростӣ шомил шуда, имрӯз дар ҷангҳои мазкур иштирок доранд. Мутаассифона, воқеан ҳузури ҷавонони тоҷик ва шомилшавии онон ба ҳаракатҳои эктремистӣ хатаре ба амнияти миллӣ метавонад бошад, чун ин гурӯҳҳо бо таассуф ҳастии миллииро инкор мекунанд ва бархе ҳатто аз хонаводаву фарҳанз гузаштаанд.

Қувваҳои иртиҷоии ДИИШ кӯшиш менамоянд, ки аз ҳар роҳу восита истифода бурда, диққати аҳли ҷаҳонро ба сӯи худ кашанд. Дар ин роҳ сайтҳои интернетӣ бо нишон додани қувваи худ, зӯровариву ваҳшоният ба дилу ақидаи одамон таъсир мерасонанд. Намунаҳои зиёди ин қурбониён дар интернет зикр шудаанд. Яке аз охирин ваҳшонияти Қувваҳои иртиҷоии ДИИШ видеонамоиши қатли 21 нафар мисриёни масеҳӣ тавассути сомонаҳои интертентӣ ва шабакаҳои иҷтимоӣ аст, ки бо гуноҳи фишор ба занони мусалмон ба ҷо оварда шудааст.

Имрӯз тамоми инсонияти тараққипарвар зӯровариву ваҳшоният ва хунхории ин низоми иртиҷоиро маҳкум менамоянд. Дар шароите, ки ҷамъият ба озодиҳои сиёсӣ, демократӣ ва муносиботи ҳусни тафоҳуми ҷомиа роҳ гирифтааст, ин гуна зӯроварӣ ва террор, ки мақомоти роҳбарикунандаи давлати Исломӣ пеш гирифтааст, ҳар фарди ҷомеаро набояд бетараф гузорад. Ин гуна роҳу усули мубориза, зӯроварӣ ва ваҳшониятро тамоми мардуми кишварҳои демократӣ ва сулҳпарвар, аз ҷумла, ҷомеаи мо маҳкум менамоянд. Мардуми шарифи Тоҷикистон, бо раҳнамоии сарвари давлат, мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон имрӯз роҳу воситаеро барои ҷилавгирӣ аз шомилшавии ҷавононро ҷустуҷу мекунад ва мардуми азизи мо кӯшиш доранд, ки ҳар чӣ бештар ин ҷавонони гумроҳ аз ин роҳ баргарданд ва на барои бегонагон, балки баҳри миллати азизи худ хидмат кунанд. Мо, ҷавонон бояд бар он ифтихор кунем, ки тамоми шароит барои таҳсил, кор дар кишварамон фароҳам омадааст ва ба таъбири роҳбари давлат бояд шукронаи ин обу хок намуда, баҳри пешрафти Тоҷикистони азиз хидматгузор бошем.

                                                         

 

 

 

Тайи солҳои охир ҳаракатҳои ифротгароӣ ва динии мазҳабҳои гуногун, амалҳои ғайриинсонӣ ва кирдорҳои разилонаи онҳо авзои сиёсии сайёраро ноором карда, ҳаёти осоиштаи мардумро зери хатар гузошта истодаанд. Мусаллам аст, ки терроризм ва ифротгароӣ яке аз зуҳуроти номатлуби ҷомеа ба шумор рафта, боиси ба миён омадани оқибатҳои нохуш ва фоҷиаовар мегардад.

 Терроризм ва ифротгароӣ  дар байни табақаҳои мухталифи ҷомеа,  махсусан, миёни ҷавонон яке аз муаммоҳои бузург буда, оқибат ба бесуботӣ ва вайронкорӣ меорад.

Ифротгароӣ дар байни ҷавонон на танҳо ба тартиботи ҷамъиятӣ хатар дорад, балки амалҳои мазкур ҷиноятҳои вазнинро низ ба миён меорад. Бесабаб нест, ки имрӯз терроризм ва гурӯҳу ҳаракатҳои ифротгароӣ боиси ташвишу нигаронии кишварҳои олам гардидааст.

Аз ин хотир, ҳар як фарди худогоҳу худшинос ва ҳар сокини сайёраро зарур аст, ки ба ин гуна кирдори ҷиноятӣ ва амали ғайриинсонӣ бетараф набошад, зеро ин вабои аср оқибати фоҷиабор дошта, хатари ҷиддӣ дорад.

Ҳақ бар ҷониби Сарвари кишвар аст, зеро ки ғояҳои асосии дини мубини Ислом дар баробари дин ва эътиқоди дини дигар, дар заминаи инсондӯстӣ, таҳаммулпазирӣ, ҳамзистии бародаронаи халқҳо ва миллатҳо, ҳимоя намудани сулҳ ва амният ташаккул ёфтааст. Бесабаб нест, ки ин муаммои ҷаҳонӣ дар маркази таваҷҷӯҳи сиёсатмадорону сиёсатшиносон, рӯзноманигорон, ҷомеашиносон, уламои дин ва зиёиёни эҷодкор, хулоса, миёни тамоми мардуми солимфикр қарор гирифтааст. 

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тамоми зуҳуроти номатлуби замони муосир, хусусан, терроризм ва экстримизми диниро маҳкум менамояд. Терроризм чун вабои аср имрӯз аҳли сайёраро ба ташвиш андохта, хусусияти ҷаҳонӣ касб намудааст ва барои ҷомеаи башарӣ таҳдидҳои нав ва сангин эҷод менамояд. Имрӯз мебояд нисбат ба гурӯҳ ва ҳаракатҳои террористию ифротгароӣ, ки аз тарафи бархе аз кишварҳои абарқудрати ҷаҳон созмон дода шуда, сармоягузорӣ мегардад ва бо истифода аз дини мубини Ислом, ки ойини покиву таҳаммулгароист, ба амалҳои террористӣ даст мезананд, оромию осоиштагӣ ва суботи ҷомеаро халалдор менамоянд, муборизаи оштинопазир бурд.

Мавриди зикр аст, ки терроризм ва экстремизм ба дини мубини Ислом ягон иртиботе надорад. Аз ин рӯ, қобили таъкиди хос аст, ки терроризм ягон дину мазҳаби мушаххас, пайдоиши этникӣ, миллат ва ҷойгиршавии доимии ҷуғрофӣ надорад.

Онҳое, ки ҷавононро ба чунин дом мекашанд, худ аз арзишҳои Ислом бархурдор нестанд ва ин дини покро ҳамчун парчами фаъолияти харобкоронаи худ истифода мебаранд.

Пас, мо агар дар худ заррае ҳисси худшиносӣ ва худогоҳии миллӣ дошта бошем, худ қазоват карда, байни ину он тафовут мегузорем.

Насим Тошхӯҷаев, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

 

 

 

Ба фаъолият шурӯъ намудани ҳизбҳои сиёсӣ дар оғозгоҳи ба даст овардани истиқлолияти давлатӣ худ ишорае ба мавҷуд будани фазои мусоиди сиёсӣ дар кишвари азизамон дорад ва бо эҳсоси пайдо шудани чунин як омили муҳими тақдирсоз, яъне эъломи давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар Конститутсия ҳукми қонунӣ гирифт, пас аз пош хӯрдани давлати абарқудрати Шӯравӣ заминаи мусоидеро барои бо муваффақият паси намудани як марҳалаи муҳими сиёсӣ фароҳам овард.  

Тайи ин солҳо ба мушкилиҳои зиёд нигоҳ накарда Тоҷикистон муваффақ ба таъсиси парлумони дупалатагии касбӣ, инчунин баргузории интихоботи Маҷлиси намояндагону маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ дар чандин навбат гардид ва барои ҳифзи чунин дастовардҳои барои халқу миллат зарурӣ ҳар шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистонро зарур аст, ки бояд аз тақдири панҷсолаи минбаъдаи давлату миллати худ бетараф набошанд. Ёдовар бояд шуд, ки бо истифода аз фазои демократияву озодӣ ҳизбҳои сиёсӣ дар ҷараёни кӯшиши роҳандозии ташвиқу тарғиби афкори сиёсии хеш бо ҳадафҳои барои ҷомеаи мутамаддин маълум барои ба боварии мардум сазовор гардидан чораҳои амалӣ андешида истодаанд. Тафаккури ҷомеаи муосир имрӯз имкон намедиҳад, ки нафарони маҳдуд ба ҳизбу ҳирфаҳои сиёсӣ мардумро ба ҷониби мақсаду омолҳои шахсиашон раҳнамун созанд. Зеро халқи тоҷик аз зарбаҳои сахти таърих сабақ омӯхта, аз худсӯзиву ҷудоихоҳӣ ба худсозиву кишварсозӣ омада расидааст. 

Муҳиддин Кабирӣ, раиси ҳизби экстремистиву террористии ҲНИТ ва ҷамъи ёронаш натавонистанд аҳдофу мароми ҳизби хешро дар замони фаъолияти қонуниашон миёни ҷомеа роҳндозӣ намоянд.  Тавсеаи суҳбату нишастҳои мардум бо Муҳиддин Кабирӣ худ ошкор буд, ки ӯ ва ҳизби ӯ чи мақсадҳои нопок доранд.  Бояд ӯ амалан ба анҷоме коре даст занад буд, ки он шоиста бошад ва агар аз дасташон намеомад ақаллан, кӯшиш мекарданд, ки ба истиқрору оромии кишвар халал ворид насозанд. Аммо фарҷоми сабукфикриҳо чи шуд ба худатон маълум. Мо бояд аз ин сабақи хуб гирем ва ҳушёрии сиёсиро аз даст надиҳем.

 

 

Терроризм дар тамоми даврони зиндагии инсоният воситаи даҳшатбор ва бадбахтиовари муборизаи разилона ва ноҷавонмардонаи афроди ҷоҳилу нодон, фосиқу авбош ва дузду қаллобу одамкуш алайҳи инсоният буду ҳаст.

Аз ин рӯ, терроризм ба ҳеҷ ваҷҳ роҳи ҳалли муаммою мушкилоти зиндагии инсон шуда наметавонад, балки он як навъ вабо ва маризиест, ки агар сари вақт пешгирӣ карда нашавад, инсониятро ба бадбахтиҳои гӯшношунид дучор карда метавонад.

Мутаассифона, солҳои охир ноҷавонмардонаю разилона ва ваҳшиёна куштани одамону ғорати арзишҳои илмию фарҳангии инсоният кам нагардида, баръакс шаклу намудҳои наву разилонаеро ба худ гирифта истодааст.

Яке аз заминаҳои  асосии зуҳуроти терроризм манфиатҷӯӣ ва мансабталошии афроди ҷоҳилу бехирад ва сангдилу бераҳмест, ки манфиати шахсӣ ва шуҳрату  ҷоҳталабии худро аз арзишҳои миллию умумибашарӣ боло мегузоранд.

Барои террористон забону миллат, арзишҳои миллию умумиинсонӣ, ватан, сарзамин, модар, муқаддасоти миллӣ, расму ойин, урфу одат – умуман унсурҳои зотию аслии ҳаёти инсонӣ ягон арзиш ё эътиборе надоранд. Барои онҳо молу сарват, неъматҳои моддию роҳати лаҳзагӣ, кайфу сафои шахсию тамаъҷӯӣ аз ҳама гуна муқаддасоту арзишҳои волои илмию фарҳангию маънавӣ болотар меистад.

Барои ба даст овардани сарвату давлат, барои ба даст гирифтани зимоми мансаб террористон аз тамоми роҳҳои пасту қабеҳ ва разилонаю пурманфур истифода мебаранд. Онҳо пеш аз ҳама барои амалӣ сохтани нақшаҳои нопоки худ аз нуқсону норасоиҳои ҳаёт, ҳолатҳои ногувори рӯзгори одамон айёрона истифода мебаранд.

Аз ин рӯ, заминаи дигари сарзании ин зуҳуроти манфур нодонӣ, ноогоҳӣ, сатҳи пасти маърифатнокии иддае аз аъзои ҷамъият аст, ки дар натиҷаи афсункории сангдилону бадхоҳон ба доми макру фиреби онҳо меафтанд.

Террористон махсусан ҷавонони камтаҷриба, нодону ҷоҳил, ноогоҳу зудбоварро ба доми найрангҳои хеш ҷалб карда метавонанд. Бинобар ин, имрӯз зарур аст, ки сатҳу савияи донишу маърифати ҷавонон боз ҳам ба дараҷаи баландтар бардошта шавад, то ки қурбони фиреби бадхоҳон нагарданд.

Мутаассифона, ба доми макру фиреби ифротиён афтидани иддае аз ҷавонони тоҷик, ба амалҳои террористӣ ва ҷангҳои ба ном «Давлати исломӣ» дар Сурияю Ироқ ҷалб гаштани онҳо аз он гувоҳӣ медиҳанд, ки қувваҳои сиёҳдил наврасону ҷавонони моро гумроҳ намудаву ба сафи террористон кашида метавонанд.

Аз ин лиҳоз, мо бояд ҳаматарафа кӯшиш ба харҷ диҳем, то сатҳу сифати дониши насли наврас ва ҷавононро баланд бардошта, онҳоро дар рӯҳияи ватандӯстиву хештаншиносӣ тарбия намоем. Ҷавононро бештар ба касбу ҳунаромӯзӣ ҷалб намуда, аз фикру ақидаи онҳо огоҳ бошем.

Ҷомеаи имрӯзаи мо ҷомеаи ободу озод аст. Мо имрӯз ба шарофати сиёсати ояндабинонаи роҳбари сулҳофари кишвар ба натиҷаҳои назаррас ноил шуда истодаем.  Ин ҳама ободиро аз самараи меҳнати ҳалол ва тинҷиву оромии кишвар дида истодаем.

Баҳри пешгирии падидаҳои номатлуби ҷомеа бояд тамоми мардуми кишвар ҳамҷоя гардида, дар атрофи сиёсати Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷамъ гардем. Барои амнияти кишвар, осудагии мардум ва фазои озод кӯшиш намуда, баҳри ҳифзи истиқлолият ва ваҳдати Ватани маҳбубамон саҳмгузор бошем.

Муаттара Раҳматова, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Ҳодисаҳои даҳсолаҳои охир шоҳид аст, ки терроризм дар асл таҳдиди воқеӣ ба тамаддуни умумибашарӣ мебошад. Муаммои реалӣ ва душвори даҳсолаҳои охири асри ХХ ва ибтидои асри ХХ1, ки дар як қатор мамлакатҳои дунё рўй додааст, амали ҳаракатҳои террористӣ ва экстремистӣ  мебошад.

Террор яъне ситам ва ҷазои ҷисмонӣ, амали бераҳмона, ҷабру фишор, нобуд ва зўроварӣ барои  мағлуб кардани мухолифони сиёсӣ кор фармуда мешавад. Вале мутаассифона имруз ин амали носавобу ношоиста нисбати мардуми бегуноҳ, кўдакони маъсум, пирони барно нигаронида шудааст, ки боиси ташвиши ҷаҳониён гардидааст.

Террорист Ватан, миллат ва  дин надорад. Террористон ниятҳои разилонаи худро бо рехтани хуни мардуми бегуноҳ чи дар Афғонистону Покистон, Сурияву Ироқ, чӣ Либияву Миср бо мақсади тарсондани аҳли башар амалӣ намуда истодаанд,  вале инсоният ҳеҷ гоҳ аз ин гуна амалиётҳои ваҳшиёна  ба ҳарос намеафтад, балки чунин рафторҳои ғайриинсонӣ сабаби боз хам муттаҳид шудани аҳли башар зидди қатлу куштор, муборизаи дастҷамъонаи мардуми инсонпарвар зидди чунин падида мегардад.

Имрўз кишвари мо новобаста аз дигаргуниҳои муносибатҳои ҷаҳонӣ, новобаста аз чунин амалу кирдори ғайриинсонии бархе аз гурўҳҳо рў ба таррақӣ ниҳодааст, истиқлолият дорад, тинҷию оромӣ ҳукмфармо аст. Ҳамаи ин дастовардҳо ва омилҳо дар он вақт устувор ва абадӣ мегарданд, ки агар аксарият ба он эҳтиром гузоранд, дарк кунанд ва аз ҳар гуна қувваҳои бегона кишварро ҳифз намоянд. Имрўз падидаҳои шомилшавӣ ва ифротгароӣ, худкушӣ, ҷинояткорӣ, бетарафию фориғболии як гурўҳ ҷавонон ба мо маълуманд. Аз расонаҳои дохиливу хориҷӣ огаҳӣ дорем, ки ҷавононро  аз Ҷумҳурии Тоҷикистон низ гумроҳ намуда, барои тайёр кардан ҳамчун террорист ба мамлакатҳои хориҷа сафарбар намудаанд. Ҳолатҳои террористӣ, экстремистӣ, ифротгароӣ, шомилшавӣ ба ҳизбу ҳаракатҳои иртиҷоӣ, ҷинояткорӣ, хариду фурўши инсон ва ғайра, ҳаёти ҷамъиятиро халалдор карда, ба амнияти миллию давлатӣ таҳдид мекунад. Аз ин лиҳоз, тарбияи ҷавонон дар рўҳияи ватандўтӣ, меҳанпарастӣ, худшиносиву худогоҳӣ вазифаи муқаддас аст. Ҷавононро бояд чунин тарбия намуд, ки дар муқобили хавфу хатарҳои террористӣ муттаҳидшуда, бо зиракӣ ва хушёрии ватандӯстона барои пойдории давлат, таҳкими сулҳу ваҳдат ва рушди ҷомеъа пайваста кӯшиш намоянд.

 Нагузорем, ки ҷонибдорони ҳамагуна ихтилофу тафриқа, ба кадом маънову мазмуну ранг набошад, пешравии босуботи ҷомеъаи осоиштаи маро халалдор гардонанд. Нагузорем, ки дигар гурўҳи ифротгаре иродаи худро зўран ба гардани халқи мо бор намуда, мардуми шарифи моро гирифтори балову кулфат намоянд.

Вазъи ҷомеаи ҷаҳонӣ имрӯз тамоми давлатҳоро ба ташвиш овардааст. Ин ташвиш падидаи номатлуб ва хатари бузург ба ҷомеа – экстремизм ва терроризм мебошад. Дар ҷаҳони мутамаддин дар баробари пешравиҳои илму техника, ҳамчунин зуҳуроти хатарзои терроризму экстремизм рӯ ба афзоиш аст. Зеро паҳни иттилоъ ба дараҷае осон шудааст, ки ҳаракату ҳизбҳои мамнӯъ дар муддати хеле кӯтоҳ метавонанд, ҳадафҳои худро ба шуури аҳли ҷомеа, хосса ҷавонон расонанд.  Пӯшида нест, ки имрӯзҳо шомилшавии ҷавонон ва насли наврас ба гурӯҳ ва ҳизбу ҳаракатҳои гуногун бештар ба назар мерасад. Ба ҳамагон маълум аст, ки бештаре аз ин рафторҳои аз ақли инсон берун дар давлатҳои исломӣ ба амал меоянд.

Махсусан терроризму экстремизмро ба дини мубини ислом вобаста кардани қувваҳо амсоли  ДИИШ, Салафия,  «Ҳамос», «Ҳизбуллоҳ», «Бародарони мусалмон», «Ҷамоати исломӣ», «Ал Фаҷр», «Ҳаракат ул-Ансор», «Артиши имом», «Танзим давлат ул Иршод», «Ҷомеаи исломӣ» ва ғайра тангназарону таасубгаронро бештар ба худ ҷалб кардааст. Шахсони ба ин гуна ҳаракатҳо шомилгашта амалҳои зишти худро бо ислом рӯйпӯш намуда, ин дини покро ба таври дигар муаррифӣ менамоянд.

 Таассуфовар он аст, ки Ҳизби наҳзати исломи Тоҷикистон, ки чун ҳизбӣ қонунӣ фаъолият медошт, пас аз мағлубият дар интихоботи соли 2015 шеваи корбарии ҳизбу ҳаракатҳои болозикрро ба худ касб намуданд. Яъне, мардумро гумроҳ намудану бо роҳи табадуллоти давлатӣ сари ҳокимият ва қудрат омаданро бо роҳнамоии хоҷагони берунаи худ пешашон мақсад гузоштан. 

 Моро зарур аст, ки аз ҳар гуна ақидаҳое, ки гӯё ислом ин гуфаасту он гуфтааст даст кашида, балки худамон аз рукнҳои исломӣ огоҳӣ пайдо намоем. Танҳо кӯрдилон, беимонҳо аз номи ислом бар зидди ислом кор карда истодаанд. Дар “Қуръон” омадааст, ки ҳар касе ки қасдан ҷони дигар инсонро мегирад, ҷояш дар қиёмат аст ва он касе ки саҳван ҷони дигареро меситонад, пас ӯ бояд ба ин амалаш ҷуброн диҳад. Амалҳое, ки имрӯз ба номи гурӯҳи исломистон нисбати инсон ва қадри он мекунад, на ба фармудаҳои Худо рост меояду на ба талаботҳои қонуни он кишвар.

Пас моро мебояд ҳушёрии сиёсиро аз даст надода, оқибатҳои ин амалҳои нангинро дар мизони ақл санҷида, баъд рафтор намоем. Зеро тангназарӣ, зиёдаравӣ бар манфиати кор нест.

Дар Паёми худ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ин масъала чунин гуфта буданд:

«Мо хеле барвақт диққати ҷомеаи ҷаҳонро ба ин проблема ҷалб карда, ҳанўз дар Вена дар Конгресси даҳуми Созмони Милали Муттаҳид оид ба пешгирӣ намудани ҷинояткории трансмиллӣ мафҳуми дақиқ ва фарогири терроризмро пешниҳод намуда будем.  Вале на созмонҳои байналмилалӣ ва на кишварҳои гуногун то ҳол ба мафҳуми терроризм назари ягона надоранд».

Ҳар яки мо – сокинони кишвар бояд новобаста аз синну сол, фарқияти ҷинсиву вазъи иҷтимоӣ ва дин алайҳи терроризму экстремизм муборизаи ҳамҷоя барем. Нагузорем, ки ҷавонони мо ба гурӯҳу ҳаракатҳои гуногун шомил гардида, гумроҳ шаванд. Зеро якпорчагии Тоҷикистони азиз, фазои осудаву ором ва рушди иқтисодиёташ боиси ҳаёти хурраму обод ва дастархони пурнозу неъмат мебошад.

Мазбут Холиқов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

                                                                           

 

 

      Шомилшавии ҷавонон ба гурӯҳҳои ифротгаро, аз қабили терроризм ва экстремизм ҷомеаи ҷаҳониро ба ташвиш овардааст. Ин ҳолат аз сатҳи пасти тарбияи баъзе наврасону ҷавонони айём дарак медиҳад. Сабабҳои шомилшавии ҷавонон, агар аз як тараф қонеъ набудан аз шароити иқтисодии оила бошад, аз тарафи дигар, беэътибории падару модарон дар таълиму тарбияи онҳост.

    Мутаассифона, ҳамарӯза шоҳиди нооромиҳо ва даргириҳои зиёде дар як қатор кишварҳои дунё ҳастем. Садҳо фарзандони фирефта қурбони дасисаҳои ин гурӯҳҳо гаштаанд. Бинобар ин гуфтаниам: зиракии сиёсиро аз даст надода, барои татбиқи  амалии гардонидани сиёсати пешгирифтаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон камари ҳиммат баста, Ватани азизамонро обод ва ором нигоҳ дорем.

  Дар ҷараёни машғулиятҳои таълимӣ ва тарбиявӣ шогирдон оид ба терроризм, экстремизм, ҳизбу ҳаракатҳои ғаӣриқонунӣ, сабаби майл намудани бархе аз ҷавонон ба ин равияҳо пурсон  мешаванд. Дар такя ба маводҳои матбуоти давр ва маълумоти мавҷуда ба онҳо мефаҳмонам, ки терроризм - ин содир намудани таркиш, сӯхтор, кушторҳои бемаънӣ ва халалдор кардани амнияти сиёсӣ мебошад. Дар олами муосир терроризм ба яке аз масъалаи ҷаҳонӣ ва таҳдидкунанда  ба бехатариву оромӣ табдил ёфтааст. Зиддиятҳои динӣ, этникӣ ва иҷтимоӣ, ки асоси ҷоннокшавии терроризм гардидаанд, торафт авҷ гирифта истодаанд. Дар сарҳадҳои Афғонистон ва Покистон пойгоҳҳои тайёркунии террористони байналхалқӣ,  ки бо онҳо ташкилоти террористии «Ал - қоида», «Толибон», «Ҳаракати исломии +збекистон» якҷоя амал мекунанд, мавҷуданд. Онҳо аз паст будани маърифати исломии аҳолӣ ва аз муаммоҳои иҷтимоии онҳо хеле моҳирона истифода бурда, ин табақаи ҷамъиятро бештар ба тарафи худ мекашанд.

    Экстремизм – зидди ҳукумати қонунӣ баромадани гурӯҳҳое мебошад, ки мамлакатро ноором гардонида, мехоҳад ба ҳокимият соҳиб шавад. Аз рӯйи  маълумотҳо, ҳоло дар дунё қариб 500 гурӯҳи гуногуни самти динӣ-экстремистидошта амал мекунанд. Дар солҳои охир аз тарафи онҳо қариб 10 ҳазор ҳаракати террористӣ, ба амал омад, ки дар натиҷаҳо ҳазорҳо одамон фавтидаанд. Бо баробари ин, пурзӯршавии фаъолияти ҳизбӣ-динӣ ва экстремистии «Ҳизб - ут - таҳрир», ки фаъолияти зиддиконститутсионӣ дошта, бо роҳи осоишта мақсади барпо кардани «Хилофат» -и исломиро касб менамояд, мушоҳида мегардад.

   Дар чунин вазъият ҷавононро ҳушёрии сиёсӣ, маърифатнокии баланд, худшиносии миллӣ зарур аст. Ҳизбу ҳаракатҳои  ғайриқонунӣ: Салафия, Ансоруллоҳ, Ҳизб – ут - таҳрир, Ал-Қоида, Ҳаракати исломии +збекистон, Ваҳҳобиён ва ғайра мебошанд, ки мақсади онҳо  барпо  кардани  давлати исломӣ мебошад.

  Салафиён ва Ваҳҳобиён ташкилотҳои диние мебошанд, ки аз тарафи ходими  динии  араб Муҳаммад ибни Абдулваҳҳоб таъсис карда  шудаанд. Асосҳои назариявии ин таълимотро олими соҳаи дин Ибни Таймӣ дар асри XIV пешниҳод намудааст. Асоси ғоявии Салафияро муборизаи яроқноқ бар зидди «кофирон» ташкил медиҳад.

  « Ҳизб – ут- таҳрир » фаъолияти  зиддиқонунӣ дошта, бо ҳар роҳ тавонистааст бисёр ҷавононро ба тарафи худ ҷалб  намояд. Набояд ҷавонон  ба ин ҳизбу ҳаракатҳои ғайриқонунӣ шомил гарданд.

     Имрӯзҳо дар Осиёи Миёна гурӯҳу ташкилотҳои гуногуни террористӣ, ба монанди Ҳаракати исломии +збекистон, Ҳаракати исломии Туркистон ва ғайра, ки ба ташкилоти байналмилалии террористии «Ал - Қоида» ҳамкорӣ доранд, бештар фаъол мебошанд. Тавре аз гуфтаҳои боло маълум гашт, ташкилоти террористии «Ал-Қоида» бо «Толибон», «Ҳаракати исломии Ӯзбекистон» якҷоя амал мекунанд ва пешвоёни онҳо барои тайёр намудани ҷанговаронашон аз таълимоти Ибни Таймӣ истифода мебаранд. Аксарияти ҷавонони имрӯза бештар бо роҳи  осони зиндагиро фикр мекунанд. Меҳнат кардан намехоҳанд, ҳар роҳе мехоҳанд соҳиби маблағи зиёд гарданд.

    Ҷавонон аз каммаърифатӣ, саводу дониши пасти динӣ, надоштани ягон касбу ҳунар ба ҳар гуна кору амалҳои нозарур даст мезананд. Шахсе, ки соҳибмаърифат аст, метавонад мустақилона амал намуда, роҳи  дурусти  зиндагиро  интихоб намояд. Оре, шахсе, ки соҳибмаърифат аст, метавонад мустақилона амал намуда, роҳи дурусти зиндагиро интихоб созад. Роҳи дурусти ҳаётро бояд ҳар як шахс аз даври мактабӣ интихоб намояд. Бетарафӣ ва бепарвоии як ҷумла падару модарон нисбати таълиму тарбияи фарзанд аст, ки иддае аз ҷавонон ба ҷинояткорӣ даст зада, баъзе аз онҳо ба ҳизбу ҳаракатҳои бегона шомил мешаванд.Чунин кирдорҳои номатлуби  ин гуна  ҷавонон боиси нигаронии аҳли ҷомеа гаштааст.

                                                                                                                 

                                                                                                                

        С. САНГИНОВА,

А.АЗИЗОВ, омӯзгорон    

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

    

   Пас аз шиносоӣ бо мусоҳибаи Шариф Ҳамдампур  бо судяи Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Азизов Шамс Одинаевич таҳти унвони  «То табаддулот се рӯз монда буд» (дар рӯзномаи «Тоҷикистон») ҳар як ашхоси ватандӯст бояд нисбати фаъолияти ҷинояткоронаи ҲНИТ хулосаҳои дуруст барорад.

    Мубоҳиса атрофи қарори Суди Олӣ оид ба манъ кардани фаъолияти ҲНИТ ва ҳамчун ташкилоти террористӣ - экстремистӣ шинохтани он доир гардидааст. Ҷолиби қайд аст, ки судя ба саволҳои мухбир равшану возеҳ  ва бо далелу санадҳои воқеӣ  ҷавоб дода, оид ба фаъолияти ирфотгароии ҳизби мазкур посухҳои мушаххас додааст.    Зеро ки ҲНИТ аз замони ташкилшавиаш ошкорову пинҳонӣ зидди  Ҳукумати қонунии кишвар ташвиқот ва амалиёт бурдааст. Ниҳоят,  аъзоёнаш руҳияи зиддидавлатии худро дар соли 2015 ошкоро ва рӯирост нишон дода, бар зидди Ҳукумат муборизаро оғоз кард, вале ба мақсади нопоки худ нарасид ва зуд шикаст  хӯрд.

     Мо чунин вазъияти ноором ва душворро  солҳои 90-и асри гузашта дар кишвари худ эҳсос карда будем. Баъзе  қувваҳо тавассути ҲНИТ дар мамлакат  ҷанги шаҳрвандиро оғоз намуда, Тоҷикистони ободро ба майдони набард табдил доданӣ буданд. Вазъияти ҳамон давраро ба хотир оварда, кас ба ҳайрат меояд, чунки аъзоёни ҲНИТ дар ҳамоишҳо ва ҷамъомадҳо фақат Ҳукумат ва давлатро танқид намуда, ошкоро мардумро баҳри сарнагун кардани он даъват мекарданд. Вале аъзоёни ин ҳизб асосан ба мардуми оддӣ ва гумроҳ такя намуда, таблиғу ташфиқотро байни чунин ашхос пурзӯр менамуданд. Бар зидди зиёиён, олимон, донишмандон ва ходимони барӯманди кишвар муборизаро оғоз намуда, бархеро маҳв намуда, қисмеро таъқиб карда, равшанфикронро  зери шиканҷа қарор дода буданд. Ҳатто даъват мекарданд, ки ба ҷанозаи ашхоси мухолифин, алалхусус, муаллимон ва хизматчиён иштирок накунанд. Ният як буд, яъне бо ҳамин рафтор ва кирдори нопоки худ аъзоёнашро зидди равшанфикрон барангезонда, халқро дар ғафлат монда, ба сари қудрат омадан. Аз номи дини Ислом сухан мегуфтанд ва китоби муқаддаси «Қуръон»-ро дастак менамуданд. Вале мақсади асосӣ ҳокимиятро бо зӯрӣ, тавассути мардуми сода, гумроҳ  ва ҳомиёни хориҷии худ ба даст оварда, ниятҳои хоми худро  дар амал татбиқ карда, кишвари моро ба зулмоти асри миёна табдил додан буд.  Бояд гуфт, ки сарварон ва аъзоёни ҳизби мазкур тавассути халқи дар ғафлат монда ва демократони гумроҳ  қисман ба мақсад ноил ҳам шуданд. Дар кишвар вазъияти муташаниҷ ба амал омад, куштор ва таъқиби мардуми бегуноҳ авҷ гирифт, ҳокимияти муттамарказ барҳам хӯрд, ҷанги бародаркуш оғоз ёфт.

    Алҳол, баъзе ашхос ва давлатҳо низ баҳри нооромӣ ва ноободии  кишвари мо тарафдор буда, бо ҳар роҳ барои расидан ба нияти худ кӯшиш менамоянд. Зимнан низ  хавфи ҷудоиандозӣ вуҷуд дорад, зеро ки қувваҳои зиддидавлатӣ дар байни табақаҳои мухталифи ҷомеа такягоҳ меҷӯянд, то ки мардуми гумроҳро ба доми худ бикашанд. Мо бо боварии том мегӯем, ки манъ кардани фаъолияти ҲНИТ дар кишвар қарори саривақтӣ ва дуруст буда, нияту мақсади доираҳои манфиатхоҳро барбод  додаанд. Вале дар хориҷи кишвар ҳам сарварон ва аъзоёни ҲНИТ – ро баъзе давлатҳо ва роҳбаронаш хуш қабул карда, сарпаноҳ  доданд  ва  ин ҳизбро тарафдорӣ намуданд. Давлатҳои исломие, ки маҳз ҳамин хизбро таъсис дода, барои фаъолияти минбаъдааш фавто дода буданд, имрӯз онро қабул карданд. Зеро ки дар оянда тавассути ҲНИТ ниятҳои нопоки худро дар амал татбиқ намуда, кишвари моро таҳти фишор ва зери тасарруфи худ қарор диҳад. Вале мардуми озодидӯсти мо ҳеҷ гоҳ ба иғвову дасисаҳои ирфотгарон ва душманон фирефта нашуда, ба қадри ободӣ ва осоиштагии кишвар мерасанд ва омодаанд онро  ҳифз  намоянд.

Зафар Раҳмонов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми имсолаи хеш ба Маҷлиси Олӣ вазъи имрӯзи ҷаҳони муосир ва хатару таҳдидҳои глобалиро ба мардуми мамлакат ироа намуда, аз ҷумла изҳор доштанд, ки  вақтҳои охир дар ҷаҳон раванди бартариҷӯӣ, мусаллаҳшавии бошитоб, пайдоиши нишонаҳои марҳалаи нави “ҷанги сард” боиси нигаронӣ гардидааст. Соли ҷорӣ дар гӯшаҳои гуногуни олам нооромиву низоъҳо идома ёфта, барои ҷомеаи ҷаҳонӣ ҳамчун айёми душвору пуртазод эътироф гардид.

Дар ин давра зиёда аз сад давлати дунё мавриди ҳамлаҳои ғайриинсонии террористон ва ифротгароён қарор гирифт. Воқеият чунин аст, ки ҷуғрофияи нооромиҳо торафт доман паҳн намуда, таҳдиду хатарҳои глобалӣ имрӯз ба асосҳои бунёдии тартибу низоми ҷаҳонӣ ва усулҳои муносиботи байналмилалӣ таъсиргузор мебошанд.

Идомаи минбаъдаи ин ҳолат метавонад боиси амиқ гардидани таҳдиду хатарҳои сиёсиву иқтисодӣ, амниятӣ ва башариву фарҳангӣ дар минтақаҳои гуногуни олам гардад.

Дар марҳалаи кунунӣ кишвари мо бо мақсади вокуниши саривақтӣ ба таҳдиду хатарҳои ҷаҳонӣ дар раванди ташаккули иқтидори муносиби дохилӣ ва хориҷӣ тадбирҳои муассир меандешад».

Тоҷикистони азизи мо дар арсаи байналмилалӣ бояд мақом ва мавқеи устувор дошта бошад. Аммо фаъолияти бархе аз гурӯҳҳову ҳизбҳои фаъолияташон мамнӯъ дар кишвар боиси коста гаштани обрӯи кишвар мегардад.

ҲНИТ аз ҷумлаи чунин ҳизбу гурӯҳҳои ифротгаро ба ҳисоб рафта, имрӯзҳо дар арсаи сиёсиву байналмилалӣ на танҳо мақому манзали худро аз даст дод, балки пайваста ба номи халқу миллат ва давлати Тоҷикистон тӯҳмату бӯҳтонҳои беасосро изҳор намуд.

Мо, мардуми кишвар, пайваста бо кӯшишу ғайрат ва такмили донишу малакаи хеш нагузорем, то ғояҳои ғаразноки  гурӯҳҳои ифротгаро дар андешаву тафаккури мардуми тоҷик, хусусан ҷавонон ҷо гиранд. Дар ин раванд, тамоми таҷриба ва малакаи худро истифода бурда, алайҳи тарғиботи ғояҳои ифротӣ ва террористӣ мубориза мебарем.

 

Ҷамшед Масаидов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Дар баробари рушди тараққиёти илму техника тарбияи маънавии наврасону ҷавонон низ дар даврони соҳибистиқлолии кишвар боло рафта истодааст. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои насли наврасу ҷавонон, ҳамчун ояндаи миллати тоҷик таваҷҷӯҳи хосае зоҳир менамоянд. Зеро қисми бештари аҳолии кишварро ҷавонон ташкил мекунад. Бояд қайд кард, ки ҷавонони имрӯза аз ҷаҳони иттилооту технологияи муосир тасаввуроти бештар  доранд ва ба навовариҳо қадами устувор мегузоранд. Ин албатта, шоистаи дастгирист. Зеро бе рушди тафаккури техникӣ миллатро побарҷо боқӣ гузоштан номумкин аст.  Дар ин ҷода Сарвари давлат дар яке аз баромадҳояшон қайд карда буданд: «…агар мо хоҳем, ки давлатамон пешрафтаву нерӯманд ва ҷомеаи кишварамон осудаву мутамаддин бошад, коре кунем, ки фарзандонамон босаводу донишманд бошанд, дастовардҳои навини илму технологияҳои инноватсиониро азхуд намоянд, ду забони хориҷӣ, бахусус русӣ ва англисиро ба мисли забони модарӣ донанд ва ҳамқадами замон бошанд…»

Таҷрибаи ҳосилнамудаи беш аз 50 солаи кор дар самти омӯзгорӣ ва рӯзгордорӣ собит намуд, ки тарбияи ҷавонон кори саҳлу осон нест. Махсусан дар замони имрӯз, ки иттиллоти фаврӣ ҷойгоҳи махсусе дар ҳаёти мо дорад.

Мутаассифона, иддае аз ҷавонони мо иттолотҳоеро, ба худ қабул мекунанд, ки барои костагии мафкура оварда мерасонад. Шабакаҳои паҳншудаи «Одноклассники», «Фейсбук», «Твиттер», «Инстаграмм»,  ҳамарӯза даҳҳо ахброту наворҳои видеоиро паҳн мекунанд, ки  аксаран характери ифротӣ доранд. Ин гуна наворҳоро ҷавонони радикалӣ паҳн сохта, барои ҷалби ҷавонони гумроҳ маблағҳои зиёдеро низ мегиранд.

Маҳз ҳамин таблиғи аз номи дини мубини ислом навишта боис шуда, ки ҳудуди 300 нафар ҷавонони вилоят имрӯз дар Сурияву Ироқ ба гуфти худашон  барои «ҷиҳод» ҷангида истодаанд.

Дар кишвари мо низ таблиғгарони равияҳои тундгароёна кам нестанд. Онҳо ҳамагӣ аъзои ҲНИТ буда, чун имрӯз ин ҳизб дигар рисолати ошкоро таблиғи ҳадафҳояшонро надоранд, бо дасти дигарон ба ташвиқу таблиғи ҳадафҳои ифротӣ равона шудаанд.  Чаро ҷавонони мо зуд ба чунин даъватҳои сарсарӣ розӣ мешаванд. Чунки дониши сиёсии ва динии баланд надоранд. Аз «хушгӯиҳо»-и таблиғгарони ифротӣ ба мисоли Муҳиддин Кабирӣ шефта мешаванд. Ин нафарон дар ҳозири ҷавонон ва ҷомеа чизи дигар мегӯянду дар ғоиб кори дигар мекунанд. Онҳо имрӯз дар паноҳи хоҷагони худ дар Аврупо шоҳона зиндагӣ доранду аъзо ва пайравони содиқи онҳо дар маҳкама қарор доранд. Агар Кабирӣ ва дигар болонишинони ӯ бегуноҳ мебуданд, омада зердастони худро ҳимоя мекарданд. Гуноҳҳо кардаи онҳоро ба гардани худ мегирифтанд. Чӣ бояд кард, ки ҷавонони мо ба чунин роҳ нараванд. Тарбияро аз оила бояд шуруъ кард. Ин мисраҳоро навишта хотироти даврони ҷавониам пеши назарам омад. Раҳмати модари меҳрубонам мегуфтанд, ки «Вақте, ки ба падарат дар муошират мешавӣ, чашматро ба замин нигоҳ карда гапзанон кун», ки ин эҳтиром нисбат ба падар аст. Боз таъкид мекарданд, ки дар «вақти суханронӣ бо падарат калимаҳои дағалонаро истифода набар!». Ин суханҳо як ҷаҳон маънии калон дорад, ки дар амал ҷорӣ кардан ин гуфтор барои баодоб шудани фарзанд саҳми арзандаро мегузорад.

Дар ҷавониам, раҳматӣ падари бузургворам моро ба инсондӯстиву хоксорӣ ва меҳнатдӯстию гирифтани савоб аз хизмати калонсолон тарбия мекарданд. Он кас мегуфтанд, ки «Вақте, ки калонсолон ягон бор мебардоранд ва дар роҳравӣ азият мекашанд, ба онҳо дасти ёри дароз намо, яъне даррав рафта бори онҳоро то ҷои лозимӣ бурда деҳ ё зери дасташон қаппида то хонаашон бурда мон». Ин сухану маслиҳатомезӣ калонсолон, албатта ҷоизи қайд аст ва имруз ин хел маслиҳатҳо бояд ҳамчун қоида дар майнаи ҷавонон ҷой гирад.

Меҳнатдӯстӣ ва усулҳои сарфакориро донистан яке аз роҳҳои тарбиявии иқтисодӣ ва баланд бардоштани сатҳи масъулиятнокии ҷавонон мебошад. Мисол: донишҷӯ барои дар макотиб хондан, ба таври шартномавӣ, ба ҳама ҷиҳатҳои хониш тавҷҷӯҳи зиёде бояд зоҳир намояд, то, ки маблағи супоридааш самара диҳад ва капитали инсонии ӯ пурқувват шавад. Аммо, афсӯс, ки аксарияти донишҷӯён ба ин принсипи иқтисодию иҷтимои ҷавобгӯ нестанд, ки ин ҳам ба худи онҳо, оилаҳо ва корхонаву ташкилотҳо зарари иқтисодию, моддию маънавӣ меорад. Имрӯз дар шароити иқтисодиёти бозоргонӣ ҳар як корхона ба донишу тафаккури мутахассисони ҷавон талаботи баланд доранд. Бинобар ин ҳар як донишҷӯ бояд нағз хонад, сарфакории молиявии худро баланд бардорад ва ба мутахассиси замонавӣ ҷавобгӯ бошад.

Хулоса, дар тарбияи ахлоқию маънавии насли наврасу ҷавонон ҳар як падару модар ва устод аҳамияти ҷидди диҳад. 

Абдушукур Назаров, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессор