Мушоҳидаҳо нишон доданд, ки татбиқи технологияҳои рақамӣ нисбат ба татбиқи таҳия ва лоиҳаҳои инноватсионӣ дар таърихи инсоният зудтар ба вуҷуд меояд, яъне дар тӯли ду даҳсола, технологияҳои рақамӣ тақрибан 50 фоизи аҳолии мамлакатҳои рушдёфтаи ҷаҳонро фаро гирифтааст.

Масалан, имрӯзҳо дар соҳаи тандурустӣ, технологияҳои рақамӣ, ки ба истифодаи зеҳни сунъӣ асос ёфтаанд, қисми ҷудонопазир гаштааст, зеро бе ин технологияҳо дар тибби муосир ташхиси бемориҳои гуногун душвор ва баъзан ҳатто ғайриимкон мебошад. Системаи рақамӣ дар ин соҳа дар тамоми кишварҳои ҷаҳон мушоҳида мешавад ва Ҷумҳурии Тоҷикистон низ аз ин раванд дар канор намондааст.

Инчунин дар соҳаи маориф технологияҳои рақамӣ дар раванди таълим барои азхудкунӣ, баланд бардоштани савияи дониши хонанда, дастрас ва самаранок кардани раванди таълим имконият фароҳам меорад. Масалан, таъмини муҳити омӯзиши виртуалӣ ва таълими фосилавӣ ба донишҷӯен имкон дод, ки дар барномаҳое иштирок кунанд, ки дар акси ҳол чунин имконият надоранд.

Ғайр аз ин, бояд қайд кард, ки бо истифода аз технологияҳои рақамӣ, хидматҳои давлатӣ дастрастар шуда, дар натиҷаи истифодаи зеҳни сунъӣ самаранокии хидматҳои давлатӣ баланд гашт. Яъне, татбиқи зеҳни сунъӣ дар хидматрасонии давлатӣ имкон дод, ки равандҳо ба таври автоматӣ иҷро гашта, ба қабули қарорҳо суръат бахшида шавад ва инчунин ҳамкорӣ ва робита бо шаҳрвандон хубтару беҳтар карда шавад.

Аз ин мисолҳо бармеояд, ки имрӯз ҷаҳон дар раванди глобализатсияи иқтисоди рақамӣ қарор гирифта, истифодаи технологияҳои инноватсионӣ ва рақамикунӣ масъалаи муҳими сиёсати иқтисодии ҳар як давлат мебошад. Аз ин рӯ, Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми навбатӣ вобаста ба вусъат бахшидани равандҳои инноватсионӣ, истифодаи ҳамаҷонибаи имкониятҳои технологияҳои рақамӣ дар иқтисодиёт истода гузаштанд. Маҳз таваҷҷуҳи Пешвои миллат буд, ки имсол масъалаи мазкур зери таваҷҷуҳ қарор гирифта, барои вусъат бахшидан ба равандҳои инноватсионӣ ва истифодаи ҳамаҷонибаи имкониятҳои технологияҳои рақамӣ дар иқтисодиёт Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон эълон кардани солҳои 2025-2030 “Солҳои рушди иқтисоди рақамӣ ва инноватсия” пешниҳод карданд.

Ба гуфтаи Пешвои миллат Муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, дар 5 соли оянда барои пешбурди иқтисоди рақамӣ, бояд ба самтҳои зерин диққати аввалиндараҷа дода шавад:

- қабули ҳуҷҷатҳои зарурӣ дар самти гузариш ба иқтисоди рақамӣ;

- рушди инфрасохтори рақамӣ ва татбиқи шабакаҳои 5G;

- рақамикунонии пурраи хизматрасониҳои давлатӣ ва ташкили махзани ягонаи хизматрасониҳои давлатӣ;

-рушди сармояи инсонӣ тавассути омӯзиш ва бозомӯзии кадрҳо ва баланд бардоштани маърифати истифодаи технологияҳои рақамӣ;

- истифодаи васеи зеҳни сунъӣ дар ҷараени пешниҳоди хидматҳо ва бақайдгирии давлатӣ;

- андешидани чораҳо дар самти таъмини амнияти киберии махзанҳои иттилоотӣ;

- ташаккули соҳибкории рақамӣ ва рушди тиҷорати электронӣ.

Ҳамин тариқ Паёми Президенти Тоҷикистон, Пешвои миллат Муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ҳуҷҷати стратегӣ буда, он ба ҳамаи мо ҳамчун роҳнамо дар татбиқи самараноки технологияҳои рақамӣ барои таҳкими рақобатпазирии кишварамон дар арсаи байналмилалӣ хоҳад буд.

Шоира Саидова,

н.и.т., омӯзгори калони кафедраи

технологияи саноати сабук ва нассоҷӣ