Мо, устодони фаъоли донишкада  дар посух ба мақолаҳои бӯҳтонангези мубаллиғони ҲНИ гуфтанием, ки бо ин навишатҳои ғаразноки хеш иродаи мардуми шарифи кишварро ба даст оварда наметавонед. Зеро онҳо аз ҳеҷ чи як чиз сохта, бо факту далелҳои дурӯғини худ, мехоҳанд тарафдорони нав пайдо кунанд. Аммо ҳар он «иқдоме», ки  онҳо мекунанд, бар зарари худашон аст. Ҷавононе, ки ба ин ҳизб бовар мекунанд, бояд донанд, ки онҳо танҳо барои манфиати худ, хифзи амнияти худ мубориза мебаранд. Тақдири пайравони ҳизб ба онҳо бефарқ аст. Имрӯз Кабирӣ ва дигар ёронаш дар кишварҳои пешрафтаи Аврупо бо маблағҳоихоҷагонашон ба қавле бо давлат ва Ҳукумати кишвар «ҷанги иттилоотӣ» бурда истодаанд.   

Ин амали ноҷавонмардонаро онҳо баҳри он анҷом дода истодаанд, ки Тоҷикистонро минбаъд майдони корузори террористону экстремистон гардонанд.

Мо қатъиян аз саркардаҳои ҳизб ва ҳаммаслаконашон талаб дорем, ки таҳрибкориро бас кунанд, обрӯи миллати тоҷдори моро дар арсаи ҷаҳонӣ нарезонанд. Ба навиштаҳои муғризонаи худ хотима бахшанд. Баръакс, нафарони ҳамсафу кӯрдили худро ҳушдор диҳанд, ки халқи шарифи кишвар дигар гумроҳиро ба гӯшаи фаромӯшӣ баранд. Мо якдил ва яктанем ва барои ободиву тинҷии мамлакатамон тифоқона кор мебарем. Ягон душман ҳақ надорад, ки бо қиммати ҷони ҳазорон-ҳазор ҷавонон, оҳу зори модарони дилфигор ва заҳматҳои шабонарӯзи Сарвари давлат  сулҳи ба дастовардаро ба норомӣ бадал кунад. 

 

 

 

Тарбияи фарзанд, мафкураҳои диниву ахлоқии вай аз оила сарчашма гирифта, минбаъд дар мактабу ҷомеа рушду нумӯъ меёбад. Дар ниҳоди фарзанд ҷой додани ғояҳои ахлоқӣ – маънавӣ, хештаншиносиву худогоҳии миллӣ, ватандӯстиву инсонгароӣ ба оила вобаста аст ва ҳар як оила, ҳар як иштирокчии раванди тарбия метавонад дар ин ҷода роҳу равиши хос, низоми махсуси худро дошта бошад.

Оилаи имрӯзаи ҷомеаи демократии мо табиатан аз нигоҳи диду фаросат, тафаккуру маънавиёт фарқ мекунад. Тавассути болоравии босуръати илму техника тибқи матбуоти даврӣ, садо ва симо сатҳи тарбияи оилавӣ хеле боло рафта истодааст. Волидайн имрӯз на танҳо масъулияти таълиму тарбияи фарзандро ба зима доранд, балки ҳидоят намудани фарзанд ба роҳи нек, интихоби касби мувофиқ, пешгирӣ ва ҳифз намудани фарзанд   аз шомилшавӣ ба ҳизбу ҳаракатҳои гуногун яке аз вазифаҳои муҳиму  аввалиндараҷаи волидон ба шумор меравад.

Падару модарон, умуман, аҳли ҷамъият бояд хуб донанд, ки пешгирии терроризм ва экстремизм вазифаи танҳо давлат набуда, он вазифаи аввалиндараҷаи ҷамъияти инсонист.     

Сиёсати кунунии давлатро имрӯз ҳимояи ҳуқуқу озодиҳои инсон, ошкоркунӣ, пешгирӣ ва роҳ надодан ба амалҳои террористиву экстремистӣ ташкил медиҳад. Дар ин радиф мо ҷавонон набояд, ки нисбати ҳамагуна ҳамлаҳои мафкуравию пасипардагӣ бетараф бошем, балки барои равнақу ривоҷи тамоми соҳаҳои иқтисодиёту иҷтимоиёт, илму фарҳанг, адабу маърифат чун табақаи нерӯманди ҷомеа, баҳри ободиву шукуфоии миллати абарқудрати  тоҷик  ҷонбозию талош варзем.

Имрӯз, ки Тоҷикистони азизамон дар айни шукуфоист, нагузорем, ки зиндагии тинҷу осудаи мардумро амалҳои ношоистаи террористону экстремистон ба монанди ҲНИ  вайрон созаду, ояндаи фарзандонамон зери хатар бимонад. Зеро то ҷое иттилоъ дорем, дастандаркорони ин ҳизби моҷароҷӯй дар хориҷи кишвар бо маблағгузории давлатҳои исломӣ мехоҳанд, ки кишвари моро низ ба гирдоби ҷангу ҷидол кашола кунанд. Зеро ноамнии кишвари мо барои давлатҳои абарқудрат манфиатовар аст. Сониян дар қиёс ба дигар кишварҳои Осиёи марказӣ дар Тоҷикистон заминаҳои динӣ устувортар аст ва маҳз ҳамин муҳитро онҳо мехоҳанд бар фоидаи худ анҷом диҳад.

Аз аҳли ҷомеа зиракии сиёсӣ, дониши баланди мафкуравӣ дар ин самт тақозо карда мешавад.   

 

 

 

Сомонаи   ҷунбиши мардумии «Ислоҳот ва рушди Тоҷикистон» бо нашри мавод дар бораи зиндагинома ва «қаҳрамоннома»-и яке аз мубаллиғони ҳизби экстремистиву терорристии наҳзати ислом   Маҳмадалии Ҳайит маводеро таҳти унвони «На шикастаем  на рехта!» нашр кардааст, ки онро сомонаи «Паём.нет» бознашр намудааст. Намедонем муаллифи ин «меҳрнома» кист, вале ҳамин дақиқан дуруст аст, ки мавод низ фармоишӣ буда, дар симои ин лидери наҳзатиён пардапӯшона фаъолияти ҳизб васф шудааст. Мо қоилем, ки Маҳмадалии Ҳайит сухандону забондон аст. Аммо ӯ низ қурбони роҳбарони хоҷагони хориҷии худ шуд.

Дар мақола омадааст, ки нақши ҷониби мухолифин барои ба даст овардани сулҳи бебозгашти тоҷикон камтар аз Ҳукумати кунунӣ нест, аммо дар баёни фикр ва навиштани мақола саҳми ҷониби мухолифин қайд намешавад. Шахсан ман ба  ин фикр розӣ шуда наметавонам. Ҳамасола дар остонаи ҷашни Рӯзи ваҳдат дар расонаҳои хабарӣ садҳо мақолаву гузоришҳо дар бораи арзиши таърихии ин музокирот зикр мешавад ва дар нашрияҳои даврӣ аксҳои таърихии он замон мунакис мешаванд. Мо медонем, ки агар ҷониби мухолифин барои музокирот розӣ намешуд, сулҳ пойдор намегардид ва ин нуктаро борҳо Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баромадҳои худ таъкид доштаанд. Чунончи дар маросими таҷлили ҷашни 10- солагии ба имзорасии Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ Сарвари давлат таъкид дошта буданд: «…Бояд махсус таъкид намоям, ки оштии миллӣ ва сулҳу субот хизмати бузургу қаҳрамононаи халқи хирадманд, сулҳдӯст ва ободгари тоҷик аст. Бо истифода аз фурсат бори дигар дар назди мардуми шариф ва бонангу номуси Тоҷикистон сари таъзим ва эҳтиром фуруд меорам. Дар кори хайри сулҳи тоҷикон роҳбари собиқ Иттиҳоди нерӯҳои мухолифини тоҷик Сайид Абдуллоҳи Нурӣ (рӯҳашон шод бод) ва ҳамсафони наздики ӯ саҳми арзанда доранд. Бинобар ин, ман имрӯз ба онҳо миннатдории хешро иброз медорам». Пас чаро наҳзатиён ба ин масъала яктарафа баҳогузорӣ мекунанд. Магар ин суханон исботи қадр намудани кору пайкори ҷониби мухолифин нест? Сониян сулҳе, ки бо хунбаҳои ҳазорон- ҳазор мардуми шарифи Тоҷикистон ба даст омад, танҳо маҳсули хизмати мухолифин ва ё Ҳукумати Ҷумҳурӣ нест. Он ҳамон тавре, ки Пешвои муаззами миллат қайд мекунанд, натиҷаи таҳаммулпазирӣ, хиради волои халқи заҳматкаши кишвар аст. Аммо хеле афсӯс, ки ҷониби наҳзатиён ҳамоно ин тарафи масъаларо нодида мегиранд. Баъдан дар нигошта омадааст, ки музокироти «Хусдеҳ»-и Ҷумҳурии исломии Афғонистон макони калидии гуфтугузор буд. Комиссияи оштии миллӣ, ки ба он Эмомалӣ Раҳмон сарварӣ мекарданд новобаста аз хавфу хатар шартҳои гузоштаи ҷониби мухолифинро иҷро мекарданд. Ҷавонмардона рафтан ба ин минтақаи ҷангзадаи Афғонистон далели қаҳрамонии Сарвари давлат маҳсуб мегардад.

Муаллиф сабабҳои ҷангу хунрезиро аз ворид шудани қувваҳои иловагӣ аз ҷониби шаҳри Тирмизи Ҷумҳурии Ӯзбкистон медонанд, ки он хатои маҳз аст. Ин нерӯ нерӯи сулҳхоҳ буд ва барои эътидол овардани вазъ ба кишвар ворид шуда буданд  на барои хунрезӣ.

Дар мақола омадааст, ки ҳар як узви ҲНИ новобаста аз «фишор» сабуриро пеша кардаанд. Дар ин ҷо низ муаллиф ба иғроқ дода шудааст. То замоне, ки худи саркардаҳои ҲНИ бо кӯшиши табадуллоти давлатӣ ба амнияти кишвар халал ворид накарданд, ягон фишор ва тазйиқ ба ҲНИ набуд. Баръакс онҳо эҳсос мекарданд, ки сол то сол нуфузи эътиборашон дар ҷомеа коста мегардад, барои ҳамин роҳи дуюм ба даст овардани давлатро тариқи зӯрӣ пеша гирифтанд. Мисоли барҷастаи шикасти бармаҳали ҲНИ дар интихобот овоз нагирифтани ягон номзади пешбарикардашуда ва ниҳоятан худи ҳизб поён аз нишондоди пешбарии номзад ба вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Ана ин аст, шикасте, ки Кабирӣ ва   Маҳмадалии Ҳайит ба он рӯ ба рӯ шуданд.

Мо, устодону шогирдон медонем, ки дасисаву иғво роҳи ҳалли мушкиливу муаммо нест. Ва ин гуна маводҳои пархошҷӯ мафкураи моро дигар карда наметавонад. Зеро мо медонем, ки қавлу амали Ҳукумати кунунӣ як аст – Созандагиву буёдкори мароми мост.

Абдусабури Абдуваҳҳоб,

устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Талқини фарҳанги бегона, даъват ба дигар мазҳаб аз шевахои асосии корбарии ҳизби экстремистиву терорристии наҳзати ислом маҳсуб ёфта, рӯз то рӯз  бо воситаи шабакҳои иҷтимоӣ «хизматгузорон»-и ин ҳизби мамнӯъ дар ин самт фаъолияти густурда бурда истодаанд.

Тавре маълум аст, дар ҷумҳурӣ ба гирифтани донишҳои динӣ аз тарафи ҳукумат тамоми шароитҳо фароҳам оварда шудааст. Пӯшидани сатру аврат ва мондани ришҳои дарози дилгиркунандаву безеб ба либоси миллию анъанаҳои давлатдории тоҷикон мухолифат менамояд.

Дар натиҷаи дастгирии ҲНИТ зиёда аз 500 нафар ҷавонони тоҷик дар сафҳои ҷангиёни ДИИШ ба муқобили Сурия меҷангиданд.

Фаъолияти хоинонаву ғайриқонуни  ин ҳизб бар хилофи Конститутсия ва дигар қонунҳои давлат ба шумор рафта, аз характери экстремистию террористии ҲНИТ шаҳодат медиҳад.

Ҷомеаи демократӣ волоияти қонун ва риояи онро аз ҳамаи ҳизбу ҳаракатҳо талаб менамояд.

Баста шудани фаъолияти ҲНИТ бо қорори Суди Олии Тоҷикистон минбаъд барои пешгирӣ кардани фаъолияти ифротгароӣ ва бо сиёсат омезиш додани динро пешгирӣ намуда, ҷомеаро дар руҳияи арзишҳои солими қонунию динӣ тарбия менамояд.

Ҳар шаҳрванди ҷумҳуриро зарур аст, ватандӯсту худогоҳ бошанд, дар ягон ҳолат бетарафӣ набояд кард. Нагузорем, ки нафарони нохалаф майнаи ҷавонони моро бо ғояҳои ифротгароёнаи худ пур намоянд. Ба ҳар як ҳуҷуми ин гуна гурӯҳҳои экстремистӣ аслиҳа дошта бошем ва  зиракиву ҳушёрии сиёсиро аз даст надиҳем ва дар гирди давлат ва Пешвои миллат муттаҳид гардем . 

 

Матни баромади онлайнии Шавкати Муҳаммад дар гурӯҳи фейсбукии «Паёми мардум»-ро мутоила намуда, ба хулосае омадам, ки душманони заифи миллат ба ҳар амалкардҳои давлат ва Ҳукумат, шахсан ба хизматҳои содиқонаи Сарвари давлат бо чашми бадбинӣ ва бухлу кина нигоҳ мекунанд. Агар на Шавкати Муҳаммад ва ӯ баринҳо ин қадар матолиби пурғаразро иншо намекарданд. Муаллиф андешаҳои дар оғоз гуфтаашро дар фарҷом инкор кардааст. Яъне, ҷое Донишгоҳи исломӣ сохтанро интиқод намуда, ҳамзамон «масҷидбанди»-ро низ аз амалҳои «зиддиисломи»-и Ҳукумат унвон мекунад.

Агар воқеан ҳам давлат ва Ҳукумат ба дини мубини ислом ва дар маҷмӯъ ба мусулмонон ҳиси бадбинӣ медошт, магар ба сохтмони Донишгоҳи исломӣ, ки харҷаш ба қавли худи Шавқати Муҳаммад 136 миллион сомониро ташкил медиҳад, иқдом меварзид? Агар Пешвои миллат дини мубини Исломро қадр намекарданд, барои чопи крилли «Қуръон»-и азимушшанъ иҷозат медоданд? Ва ниҳоятан дар сатҳи баланд бо ширкати беш аз 500 олимони номвари олам баргузор шудани симпозиуми байналмилалии таҷлили зодрузи  олими исломшинос, фақеҳ ва муҳаддис, муассис ва эпоними яке аз чор мактабҳои исломӣ-ҳуқуқии мазҳаби ҳанафӣ Абуҳанифа Нуъмон ибни Собит баёнгари он аст, ки давлат ва Ҳукумат барои диндорон, хосса мусулмонон шароиту имкниятҳои фарохро муҳайё кардааст, баёнгари хайрхоҳии Сарвари давлат аст, на динситезие, ки «рақибон» дар мақолаҳояшон меоранд.  

Агар мақсад аз бунёди Донишгоҳи исломӣ пулшӯйи давлат ва Ҳукумат мебуд, онҳо метавонистанд дигар муассисаҳои таҳсилоти касбиро бунёд мекарданд, ҳол он ки кишвар ба кадрҳои техникиву технологӣ ниёзи бештар дорад. Аммо маҳз дурандешӣ, хиради бузург ва мардумсолории Раиси ҷумҳур аст, ки барои сохтмони чунин як муассисаи таълимии динӣ, ки назираш дар Осиёи Миёна нест, иқдом шуруъ шуд. «Ҳазрат»-и Шавкати Муҳаммад, Шумо, ки дили сиёҳ ва мафкураи зиддидавлатӣ доред, ҳар амали роҳбари давлатро аз мизони андешаву тафаккури худ баҳо медиҳед. Ҳарчанд ҳуқуқи озодии баёнро конвенсияи ҳуқуқи башар кафолат додааст, ин маънои онро надорад, ки ҳар он чи ки ба зеҳну тафаккур меояд, ошкорро гуфт. Ҳадафи воқеии аз бунёди ин донишгоҳ он аст, ки Шумо барин гумроҳон, ки шояд аз кӯчаи илми исломшиносӣ нагузаштаеду побанди хоҷагони бегонаи худ ҳастед, дар шароити хуби таҳсилу зист аз ҷониби олимони варзидаи соҳа таълимоти исломии ҳақиқиро омӯзед, то дар зиндагӣ дар намонед. Хуб бубинед, имрӯз ҷавонони зиёде бо ду ё се «дарси адаб»-и «мубаллиғони роҳи ислом» ба Ироқу Шом барои ҷанг бо «куффорон» мераванд ва бо ин амали «ҷиҳоди»-и худ гӯиё ба баҳишт мераванд. Аммо мусулмонкушӣ, бангкашӣ, зинои саркардаҳои роҳбарони давлатии исломӣ магар аз фармудаҳои Худованд аст, магар ин аст мусулмонӣ ҳақиқӣ.

Омили дигаре, ки зарурат ба таъсиси Донишгоҳи исломӣ гардидааст, ин гароиши ҷавонон ба дигар мазҳабҳо аст, ки мутаассифона, ба тафриқандозии мусулмонон сабаб мешавад. Олими варзидаи соҳа Иброҳим Калонзода дар яке аз мусоҳибаҳои худ меоранд, ки «Дар муҳоҷират мо намедонем, ки ҷавонони мо ҳамроҳи киҳо ҳастанд ва бисёр ҷавононе, ки аз муҳоҷират меоянд, тарзи намозхонии мазҳаби Шофеъӣ доранд. Яъне, мазҳаби Шофеъӣ ин дар Маскав ҳам ҳаст, ки доғистониву чеченҳо ба он пайравӣ мекунанд. Вақте аз онҳо мепурсем, ки чаро ин тавр намоз мегузоред, онҳо мегӯянд, ки «мо дар Маскав намозро аз ҳамкорони доғистоние, ки дар сохтмон кор мекарданд, омӯхтем».

Агар дар ин ҷо, падару модар ё очаю бобоҳо таълим надода бошанд ва ё надида бошанд, фикр карданд, ки тарзи намозхонӣ ҳамин хел аст. Онҳо фарқи байни мазҳаби Ҳанафию Шофеъиро намедонанд ва вақте ки ба онҳо огаҳ мекунем, ки ин тарзи хондани намози шумо ба мазҳаби Шофеъӣ тааллуқ дорад, ин мазҳаб асли суннат-вал-ҷамоат аст, хилофи мазҳаби мо нест, лекин мо мазҳаби худро дорем ва бояд мо пайрави мазҳаби худ бошем, онҳо ислоҳ мешаванд. Аммо онҳое, ки ба ҷараёни «салафӣ» ё ба ҷараёни «ваҳҳобӣ» дохил мешаванду адабиёти онҳоро мехонанд, онҳо ақидаи «салафӣ» пайдо мекунанд. Онҳо тарзи намозхонии хешро аллакай тағйир намедиҳанд. Онҳо фикр мекунанд, ки суханашон ҳақ аст ва барои онҳо омили навбатие, ки ба ғайр аз муҳоҷират дар он ҷо ба ин ҷараёнҳо шомил мешаванд, на ба мазҳаби Шофеъӣ, балки ба ҷараёни «Салафия» ё «Ваҳҳобия», онҳо на танҳо тарзи намозхонӣ, инчунин ақидаи ин ҷавононро низ вайрон мекунанд. Онҳо аллакай аз нуқтаи назари тафсири Қуръон, нисбати маъноҳои муъмину мусалмон кист, мазмуни кофир будану шуданро мегӯянд. Яъне, зина ба зина онҳоро боз ба доми худ дурустар мекашанд ва ин омил имрӯз алайҳи бисёр ҷавонон хатар дорад. Дар ин масъала, бояд падарону модарон ҳушёр бошанд».

Дигар аз «эродҳо»-и  Шавкати Муҳаммад ин «масҷидбанди»-и давлат аст, ки дар ин навиштаи худ низ хато кардааст. Замоне буд, ки дар қади ҳар кӯча, гузар ва маҳалла яктогӣ масҷиди панҷвақта амал мекарданд, аммо ҳафтаҳо касе дар  масҷидро боз намекард. Иддае аз «имом»- ҳо онҷоро на ҷои тоату ибодат, балки макони ошхӯриву зиёфатороӣ табдил доданд. Чанд нафари онҳо, ки вазифаи имоматиро иҷрои мекарданд, аз ҷониби хоҷагони худ маблағҳои ҳангуфт гирифта, зимни адои намоз дар мавизаҳои худ фарҳанг ва мазҳаби бегонаро талқин мекарданд. Дар вилояти Суғд боздошти беш аз 10 сархатибҳои масҷидҳо бозгӯи гуфтаҳои болоист. Ана ба хотири самаранок истифода бурдани масҷидҳо, ки бо қувваи давлат ва халқ бунёд шудааст, ба марказҳои  ҳунариву кӯдакистонҳо табдил дода шуданд, то занону бонувони мо ҳунар омӯзанду кӯдаконамон дар руҳияи худшиносӣ ва ифтихори баланди миллӣ тарбия ёбанд. Дар мавриди он, ки имрӯз мактабиёни кишвар дар оғолхонаҳо таълим мегиранд,  Шавкати Муҳаммад воҳима кардааст. Аз рӯи адолат намебуд, агар таваҷҷуҳи давлатро нисбати мактабу маориф ёдовар нашавем. Зеро ҳиссаи бузурги буҷети давлат ба рушди соҳаи маориф равона карда шудааст. Мамлакат  кайҳо мушкилии аз вагонхонаву хонаҳои шахсӣ берун кардани мактабҳоро ҳал кардааст. Дар вилояти Суғд ягон мактаби ба қавле дар хонаҳои шахсӣ амалмекарда мавҷуд нестанд. Гузашта аз ин, роҳандозии якқатор Барномаҳои давлатӣ имкон фароҳам овардааст, ки сатҳи таълиму тарбия боло равад. Баргузории олимпиадаи байналмилалии «Арифметикаи зеҳнӣ», ки аз 20 давлатҳои ҷаҳон дар шаҳри Гулистони вилояти Суғд баргузор гардид, далолат бар он медиҳад, ки сатҳи мактабу маориф дар кишвар рӯ ба беҳбудӣ ниҳодааст. Дуруст аст, ки мактабҳои садамавӣ дар кишвар ҳастанд, аммо ислоҳи он вақтро талаб мекунад.

Муаллифро мебояд, ки ба пешравию дастовардҳо низ чашм андӯзад. Ба ҳар ҳаводиси кишвар, ки худ низ тоҷик аст, бо чашми некбин назар намояд. Он гоҳ ӯро миллат ва халқ дӯст медорад. Вагарна …

Абдусабури Абдуваҳҳоб, устоди  ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

Таъмини амният дар ҷомеаи ҷаҳонӣ дар сархати масъалаҳои мубрами рӯз қарор дорад. Зеро раванди тундгароӣ сол то сол авҷи тоза мегирад. Кишварҳои манфиатхоҳ бо истифода аз яроқу ҷанги иттилоотии худ сафи тарафдоронашонро зиёд мекунанду кам не. Дар ин гунна бархӯрдҳои сиёсӣ он кишваре майдони ҷангу хунрезиҳо мегардад, ки мавқеи муайян надорад. Ҳоло дар Сурия айнан чунин вазъият аст. Вале хатари даргириҳои дохилӣ ба дигар кишварҳо, аз ҷумла ба мамлакатҳои Осиёи Миёна низ таъсири манфӣ мегузорад. Зеро ячейкаи ҳаракатҳои ба ном исломӣ низ дар минтақа фаъолияти пинҳонкорӣ доранд. Ҷамоати Ансуроллоҳ , Салафия, ҷунбиши исломии Туркистон ва даҳҳои дигар солҳои сол барои ҷалби ҷавонон кӯшишҳои зиёд мекунанд ва муваффақ ҳам ҳастанд. Дар кишвари мо низ мубалиғони ин равияву ҳаракатҳо кам нестанд. Ҳарчанд давлат ва Хукумати кишвар бо воситаи мақомотҳои қудратӣ пеш рохи гаравидани ҷавононро дар ин самт гиранд ҳам, ёфт мешавад, ҷавононе, ки ба хотири молу манол, таасубу худҳоҳӣ гумроҳона шомили ин гурӯҳҳо мешаванд.Мо борҳо дар наворҳои видеоӣ аз рӯзгори ҷавонони ба ин ҳаракатҳо шомил шуда дидаем, аммо фазои холӣ, кам будани маърифати динӣ ва дониши сиёсӣ моро ба кӯи навмедӣ мебарад.  Ҷавонони мо то ҳол намедонанд, ки ҳизби наҳзати исломи Тоҷикистон чун ҳизби ифротӣ эътироф шудааст ва тавассути шабакаҳои иҷтимоӣ ба ҳар сухану даъватҳои беасоси мубаллиғони он ҷавонро бар зидди ҳукумати кунунӣ мешӯронад. Ба он маводҳои ғаразноке, ки дар шабакаҳои иҷтимоӣ нисбати давлат навишта мешавад, бояд мо мӯшикофона посух гуем.   Ҷавонон нисбат ба ғамхориҳои Ҳукумату давлат бетарафиро ихтиёр накарда, дар пайи омӯзиши илму дониш ва корҳои нек бошанд. Ҷавонони бомаърифат метавонанд дар оянда барои халқу миллати хеш содиқона хизмат намоянд. Аз бар намудани илмҳои муосиру замонавӣ ва омӯхтани забонҳои хориҷӣ талқин намуда, давраи донишандӯзиро самаранок истифода намоянд, зеро волидайн фарзандонро танҳо бо мақсади омӯзиш ба донишгоҳҳо мефиристанд.

     Огоҳӣ надоштан дар мавриди ҳодисаҳои рӯз ва фирефтаи таблиғоти гурӯҳҳои ноошно гардидан ҷавоноро дар шинохти воқеият раҳгум мезананд.  Маҳз омили таъсирпазир будани афкори ҷавонон метавонад, гаравиши онҳоро ба идеологияи «бегонапарастӣ» бештар намояд. Арзишҳое чун ватандӯстиву ватандорӣ ва худшиносӣ огоҳона дар зеҳни онҳо бегона гашта, ҷойи онро идеология ё афкори зиддимилливу мардумбадбинӣ фаро мегирад. Гузашта аз ин, мисолҳои ҳаётӣ бозгӯи он аст, ки таҷриба надоштан ва таҳлилҳои сатҳӣ гурӯҳе аз ҷавононро барои ҳамроҳшавӣ ба ҷараёнҳои ғайримардиву миллӣ ташвиқ мекунад.

      Ба ҷавонони азиз насиҳат мекунем қадри тинҷӣ ва оромии кишварро ва ваҳдати милиро, ки ба осонӣ ба даст наомадааст, ғанимат дониста, тамоми кӯшишу ғайраташонро сарфи ободию шукуфонии ватани маҳбубамон кунанд ва оқилу ояндабин бошанд. Ба ҳарфи ҳар шахсу гурӯҳи ғаразнок гӯш надиҳанд ҳарфи падару модар, ки меҳрубону дӯсти холиси онҳоянд, гӯши ҷон супоранд. Бояд фаромӯш накунанд, ки иҷозати падару модар кор кардан нобахшиданист.

   Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар навиштаҳо ва суханрониҳо борҳо таъкид кардаанд, ки мо бояд  шукри Истиқлол, сулҳу субот ва оромии кишвари азизамонро намоем. Зеро ки маҳз оромии давлат асоси ободӣ ва рушди ҳар як мамлакат мебошад. Ҷангу ҷидол дар давлатҳои мухталифи ҷаҳон баръало оқибати фоҷиабори онро инъикос намудааст. Бисёр давлатҳои ободи ҷаҳон дар натиҷаи нооромӣ ва зиддият ба гирдоби нобудӣ ва маҳв кашида шудаанд.

      Мардуми тоҷик аз давраҳои қадим созанда ва бунёдкор, сулҳпарвар ва озодидӯст, инсонпарвар ва хайрхоҳ нисбати дигар миллату кишварҳо буд ва чунин муносибатро алҳол ҳам идома медиҳад. Донишмандон ва адибони бузурги тоҷик дар осори худ мудом мардумро ба дӯстиву рафоқат, ҳамкорӣ ва ҳамзистӣ  ва сулҳу субот даъват мекарданд. Дар эҷодиёти онҳо ғояҳои кирдор ва рафтори нек, раҳму шавқат ва инсондӯстиву инсонпарварӣ ҳамеша танинандоз буд. Мардуми тоҷик кишвареро забт накардааст, миллатеро таҳқир ва таъқиб нанамудааст, баръакс  ба ҳамзистии осоишта ва дӯстона мудом кӯшиш менамуд. Зеро ки мардуми тоҷик табиатан фарҳангдӯст, маърифатпарвар, хайрхоҳ ва некандеш буданд ва чунин хусусиятҳои волоро имрӯз низ дар ниҳоди худ мепарваранд.

       Зимнан, бадхоҳон ва душманони миллат тоҷик пинҳону ошкоро дар байни мардум зиддияту низоъ ва хусумату тафриқа андохта, кишвари ободи моро низ ба вартаи нооромӣ кашида истодаанд.  Дар байни мардум миллатчигӣ ва маҳалчигиро  пурзӯр намуда, бо ҳамин кишвари ором ва озодро ба роҳи  нобудӣ  ҳидоят менамоянд. Ободӣ ва рушди босуръати чорякасраи ҷумҳуриро нодида гирифта, танҳо баъзе камбудӣ ва норасоии ҷузъии кишварро «аз паша фил сохта» дар байни муридон  ва умуман тамоми ҷаҳон тарғиб менамоянд. Тавассути баъзе тарафдорон ва ҳомиёни хориҷии худ бо ҳар роҳу восита оромиро дар мамлакат барбод доданӣ мебошанд. Бо ҳамин тарз баъзе нафарони гумроҳро ба доми худ кашида, обрӯи тоҷиконро дар арсаи ҷаҳон паст заданӣ мебошанд.

       Ҳар рӯз тавассути воситаҳои ахбори умум оид ба амалиёти гурӯҳҳои террористӣ ва экстремистӣ дар гӯшаву канори гуногуни ҷаҳон маълумот дарҷ мешавад.Мутаассифона, ин қабил амалиёт беш аз пеш афзуда, хусусияти мунтазамона пайдо карда истодааст, дар қатори чунин ашхоси нобалад тоҷикон низ мебошанд. Магар нафарони ба гурӯҳҳои ифротӣ шомил шуда намефаҳманд, ки оқибати онҳо ин марг, маъюбӣ ё маҳбас аст. Ба ҳиллаву фиреб ва ваъдаҳои пурдабдабаву дурӯғи саркардагони ифротиён дода шуда, ҳаёти худро баҳри зархаридон қурбон мекунанд. Ҷавонони гумроҳ хушиҳо ва шириниҳои зиндагиро  начашида, соҳиби ҳамсар ва фарзандон нашуда, насли худро минбаъд идома надода, баръакс  шоҳиди зулму ситам, азобу шиканҷа ва бераҳмиву ваҳшигарии ифротиён мегарданд. Зархаридон чунин нафаронро дар руҳияи золимӣ, инсонбадбинӣ, бераҳмӣ, инчунин иҷрои бечунучарои фармони сарваронашон тарбия менамоянд. Барои чунин ашхос мафҳуми ватан, миллат ва волидайн вуҷуд надорад, мафкураи онҳо заҳролуд карда шуда, онҳо ба «манкурт» табдил дода шудаанд. Ҳатто, чунин нафарон  фикр ҳам намекунанд, ки бо амалиёти  ваҳшиёнаашон  обрӯи миллат, падару модар ва авлоди худро резонида, тамоми умр дар байни мардум волидайн ва оилаи худро сархам ва раъди марака  менамоянд. Дар натиҷаи чунин амалиёти ифротиён ҳазорон одамони бегуноҳ кушта ё тамоми умр маъюб мегарданд.

       Мутаассифона, баъзе сарварони давлатҳо ҷонибдорӣ чунин ҷангҳои бемаънӣ ва нооромии ҷаҳон мебошанд. Зеро ки дар натиҷаи чунин амалиёт онҳо мақсадҳои разилонаи худро дар ҳаёт татбиқ намуда, дар миқёси ҷаҳон мавқеи худро мустаҳкамтар намуда, билохира дар натиҷа маблағҳо хеле калон низ ба даст меоваранд.

 

Раҳмонов З.А. 

                              устоди ДПДТТ ба номи М.Осимӣ

 Таассуб ва ифротгароӣ яке аз падидаҳои номатлуби ҷаҳони муосир ба ҳисоб рафта, хатари умумиинсониро дар сайёра ба бор овардааст. Мусаллам аст, ки мақсади ҳар гуна гурӯҳ ё ташкилоти ифротгаро бо роҳи зӯриву истибдод ва ғайриқонунӣ бесуботу ноором намудани ҷомеа ва сарнагунсозии ҳокимияту давлат мебошад. Заминаҳои зуҳури тассубу ифротгароӣ мухталиф буда, бар  ҷаҳолату авомфиребӣ,  баҳрамандиҳои молиявӣ, дастрасӣ ба сармоягузориҳои ғайриқонунии манфиатҷӯёни хориҷӣ асос меёбад. Чунин падидаи номатлуб ҳамчун василаи фишор ва амалисозии манофеъ ва хоҳиши давлатҳои абарқудрат дар ҷомеаҳои ҳассосияти баланди дини дошта, ки аксари бошандагон мусалмонон мебошанд, бештар ба назар расида истодааст. Мисоли равшани онро метавон дар ҳодисаҳои ҳузнангези Ироқ, Либия, Сурия, Афғонистон ва Покистон ба осонӣ мушоҳида намуд. 

Аммо, мутаассифона назар ба иттилои расонаҳои хабарӣ то ҳанӯз будаанд он нафароне, ки дучори таассуботу нодонӣ гашта, ба файзу нусрати гулафшони Ватани маҳбубамон Тоҷикистон назари бад зоҳир менамоянд. Дар ин раванд яке аз масъалаҳои доғи рӯз шомилшавии ҷавонон ба гурӯҳҳои ифротгарову тундрав ва ҳизбу ҳаракатҳои ғайриқонунӣ буда, боиси ташфиш ва таассуфи аҳли ҷомеа гардидааст.

Маҳз бо заҳмату талошҳои пайгиронаи Сарвари давлатамон мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон садҳо ҷавонони кишвар, ки дар муассисаҳои динии ғайриқонунии мамолики хориҷа таҳсили илм доштанд, ба Ватан баргардонида шуда, барояшон имконоти мусоиди таҳсил ва кору зиндагиро фароҳам оварда шудаанд.  Аммо боз ҳамчунин ҳодисаҳои номатлуб миёни ҷавонон ба назар мерасад.

Онҳо нафаҳмида истодаанд, ки дар воқеъ илм аз махсусиятҳои муҳими ҳаёти башарӣ буда, омили рушду тараққиёт ва камолот ба ҳисоб меравад ва миёни олами дину адаби ҷаҳон мавриди таваҷҷӯҳ ва таблиғу руҷуи хос қарор гирифтааст. Бо ин дар назардошт, дар яке аз ҳадисҳои Паёмбари ислом Муҳаммад (с)  омадааст, ки «талабу лил мифа ризатун – ъалокулли муслиминва-л муслиматин», -яъне талаби илм бар тамоми мусалмонон, аз ҷумла, ҳам барои мардон ва ҳам барои занон фарз мебошад.

Мавлоно Камолиддини Биноӣ пояи камолоту сиришти нек ва ҳилму меҳрубонии башариятро дар илму фарҳанг дониста фармудааст:

Камоли одамӣ дар илм бошад,

Ҷамоли одамӣ дар ҳилм бошад.

Аз ин лиҳоз, аксари мардумон иштиёқу рағбати хешро ба маърифати илми диниву дунявӣ мухталиф баён дошта, ба гумони бархе аз афроди ҷомеаи кишварамон  бархурдорӣ аз илми исломӣ беҳтар аз илмҳои муосир, аммо хатои маҳз мекунанд.   Аз ҷумла, ба таълими хонагии муллоҳои маҳаллӣ ва бибиотунҳо фарогир намудани кудакону наврасон аз ҳамин дидгоҳ сарчашма гирифта, мутаассифона дар бештар ин мавридҳо боиси ба хурофоту тассуби динӣ гироиш ёфтани фарзандон анҷом меёбанд. Далели мӯътақидони ин равия чунин аст, ки ислом раҳнамун созандаи некиву покӣ ва ростиву ҳақиқат мебошад.

Иддае дигар бар сари онанд, ки фарзандон бояд аз муҳимоти илму техника ва тараққиёти ҷаҳони муосир бархурдору огоҳманд гардида, аз идеологияи динӣ барканор бошанд. Тавре воқеияти ҳаёти имрӯза собит менамояд, чунин ақидарониву тасаввуроти афроди ҷомеа яктарафа ва ихтилофомез ба ҳисоб меравад. Зеро, ин ҷудоинадозиҳои фикрӣ ба тафриқаи дину мазоҳиб, бегонапарастии наслҳо, ихтилофоти идеализму марксизим ва исломситезӣ оварда мерасонад.

Дар ин маврид гуфтаҳои барҷастаи адиб ва мутафаккири рус Л.Н.Толстой ифодагари воқеияту ҳақиқати раднопазири ҳаёт буда метавонад, ки дар он омадааст:

«Ҳар ки мехоҳад ба инсоният ва пешрафти он хизмат намояд, бояд он динеро, ки дар он тавлид ёфтааст, яклухт ин кор накарда, балки баръакс асосҳои ҳақиқати куллиро, ки дар исломаст, дарк намояд ва кӯшиш кунад, ки онро пӯшидадошта, покнамояд».

Мисоли возеҳи ин гуфтаҳо ҷавонони ба дину мазохиби бегона гироишёфтае, ки  аз аслу насаби аҷдодиашон рӯгардонидаанд буда метавонад.

Амиртемур Ваҳҳобов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

Мо дар замони хеле мураккабу печида, дар айёми пурҳаводису пурихтилоф, дар овони муборизаҳои шаҳиди абарқудратҳои ҷаҳон ва дар марҳилаи тазодбори талошҳои идеологӣ зиндагӣ ва фаъолият мебарем.  Дар чунин вазъият ба моҳияти воқеият сарвақт сарфаҳм рафтану бо роҳи рост қотеъона қадам гузоштан, ҳушёриву зиракии ҳамешагӣ хеле муҳим мебошад. Вале афсус, ки на ҳама вақт ва на ҳама кас чунин хусусиётро доранд. Махсусан, барои насли наврас ва ҷавонон як силсилаа воқеати шидиду мураккаби манфиатҷӯёнаи сатҳи ҷавонӣ бетаъсир намеонад ва дар онҳо ҳар гуна ангезаҳо ба бор меоранд. Қисме аз ҷавонон бар асри донишу биниш ва танрбияи нокомил фирефтаву раҳгумзада мешаванд ва ба нокомию шикастаҳои зиёд бархӯрд мекунанд.

Терроризм ва амалҳои террористӣ, ифротгароӣ яке аз таҳдидҳое мебошанд, ки ҳар лаҳза метавонанд таъсири манфии худро ба ҷомеаи ҷаҳонӣ расонанд. Ифротгароён ва хусусан, пайравони гурӯҳи террористӣ барои таблиғу ташвиқи андешаҳои ботили худ аз воситаҳои муосири иттилоотӣ ва шабакаҳои иҷтимоӣ васеъ истифода мебаранд. Амалҳои бераҳмонаи ифротиён, боиси марги ҳазорҳо афроди бегуноҳ гаштаанд.

Терроризм, ифротгароӣ ва амалиёти ҳаракатҳои хиёнатпеша дар ҷаҳони муосир пайваста кӯшиши доман паҳн намудан мекунанд. Ҳамлаҳои террористӣ ҳисороти зиёди ҷонӣ оварда, ба ҷомеаи инсонӣ дар баробари таҳмили фишору ҳамлаҳои психологӣ, инчунин ҳисороти молию маънавиро дар пай дорад. Террориз ва ифротгароӣ хушунат, нобоварию бадбиниро миёни кишварҳо ва гурӯҳҳои иҷтимоию миллӣ тавлид намуда, барои бартарафсозии оқибатҳои он баъзан ҳаёту зиндагии як насл камӣ мекунад.

Тоҷикистон, ки узви ҷомеаи ҷаҳонист, аз хатари таҳдидҳои навини ҷаҳонӣ дур буда наметавонад. Дар давоми 27 соли Истиқлолият амалҳои зиёди террористие ба вуҷуд омааднд, ки амнияти кишварро халалдор намудаанд.

Гурӯҳҳои экстримистӣ ҳамеша бар он мекӯшанд, ки бо ҳадафҳои муғризонаашон зеҳни ҷавононро ҳазролуд намоянд. Баъзан ҷавонони зудбовар ба ақидаи онҳо бовар намуда, ба ҷараёну гурӯҳҳои ифротӣ ворид мегарданд, ки оқибаташ маълум аст.

Барои бартараф кардани чунин ҳолат, пешгирии раҳгумзаниву фиребхӯрӣ аҳли таълиму тарбия масъулияти бештар ба дӯш доранд. Аз ин рӯ мо устодон бояд донишҷӯён ва ҷавононро даъват намоем, ки фирефтаи суханони фитнаангези шахсони манфиатҷӯ нашуда, дар пешрафти Ватани худ саҳми муносиб гузоранд. Яке аз муҳимтарин воситаҳои ҳимояи ҷавонон аз доми фиреб ин неруҳои тахрибкор тақвияти тарбияи ватандӯстӣ ва ватанпарварист, зеро маълум аст, ки шахси ватандӯст ба халқу миллати худ муҳаббати самимӣ дорад ва ҳаргиз ба хиёнат даст намезанад ва дар ҳама гуна ҳодат ба Ватан содиқ мемонад.

Вазифаи ҳар як шахси ватанпараст, миллатдӯст ва мусулмон, ба хусус ҷавонон, аз он иборат аст, ки ба чунин равияҳои номатлуби замони муосир ба монанди тундгароӣ (радикализм), ифротгароӣ (экстремизм) ва терроризм пайравӣ накарда, барои ҳифз намудани ҷомеаи озоду мустақили тоҷик ҳамеша саъю талош варзанд. Чунончи дар Паёми худ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баён намудаанд: “мардуми шарафи Тоҷикистон масъулияти имрӯзу фардои кишвар, аз ҷумла ҳифзи истиқлолият, ҳимояи манфиатҳои миллӣ, таҳкими минбаъдаи пояҳои давлатдорӣ, таъмини амнияту оромии давлату ҷомеа ва ободиву пешрафти кишвари азизамонро ба зиммаи мову шумо вогузор намудаанд”.

Барои таҳқими рӯҳияи ватандӯстии ҷавонон ба онҳо оид ба таърихи Ватан, фарзандони барӯманди диёр, фидокорони роҳи истиқлолият ва парчам, афрозони нангу номуси миллӣ маълумот бояд дод. Ҷавонон бояд дар заминаи тарбияи амиқ дарк кунанд, ки ватандорӣ ва нақшгузорӣ дар ободонии кишвари маҳбуб шарафу ифтихор аст. Эҳтироми Ватан, эҳтироми падару модар, ҳтироми кулли ҳамдиёрон мебошад. Шахси ватандӯст ҳамеша сарбаланду шарафманд хоҳад буд ва баръакс, хиёнаткори ватан ба нафрати ҳамагон хоҳад гашт.

Ҳамзамон, ба ҷавонон бояд оиди асли ҳадафу ниятҳои нопоки террористону ифротгарон дар паҳнои ҷаҳон маълумоти саҳеҳ дод ва онҳоро аз намунаҳои амалиётҳои тахрибкоронаи ин гурӯҳҳои каҷрав ва пайомадҳои фоҷеабори онҳо барои аҳли башар огоҳ бояд кард. Ба ҷавонон фаҳмонд, ки терроризм вабои аср буда, хатари ҷиддии глобалӣ мебошад. Ба ҷавонон фаҳмонд, ки террориз ва ифротагроӣ ба ҳастию равнақи осоиштагӣ, тамддун ва дӯстию рафоқат таҳдид мекунад. Ҷавонон бояд дарк намоянд, ки онҳо нерӯи бузурги пешбарандаи ҷомеа ба шумор меравад, ва аз ин рӯ набояд ҳушёриву зиракии сиёсиро аз даст диҳанд. Онҳо барои ҳимояи амният, ваҳдати миллӣ, истиқлолият давлатӣ, арзишҳои миллӣ ва сулҳу суботи мамлакат кӯшиш ба харҷ диҳанд. 

 

Дилрабо Комилова, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Солҳои охир дар васоити ахбори омма маводҳои зиёд дар мавриди  ғасби заминҳо аз ҷониби аҳолии наздимарзии қирғиз  дар манотиқи кишвар интишор мешаванд. Дар ин миён баҳси замин миёни тоҷикон ва қирғизон дар шимоли мамлакат бештар ба мушоҳида мерасад.

Ҳал намудани проблемаи хати марзи Тоҷикистону Қирғизистон он қадар осон наменамояд, дар ҳоле ки он қариб 1000 км-ро ташкил медиҳад.

Баҳси ҳудудии Тоҷикистон ва Қирғизистон дар мисоли шаҳру ноҳияи Исфара ва Бобоҷон Ғафуров пас аз фурӯпошиии давлати бузурги шӯравӣ авҷ гирифт. Бо вуҷуди ин, то имрӯз масъала бо он қолаби бисту ҳафт сол пеш мавҷуда қарор дорад ва ягон тағйирот дида намешавад. Дар ин ноҳияҳои марзӣ ҷанҷоли аҳолии тоҷику қирғиз барои об, ҳезум ва дигар чизҳо сар мезанад. Баъзан мешавад, ки аҳолии минтақаи Тоҷикистон  ниҳолҳои мевагӣ мешинонанд, аммо субҳи рӯзи дигар аз онҳо осоре намеёбанд. Далели гуфтаҳои болоӣ ҳодисаи чанд рӯз пеш рухдода дар сарҳади деҳаи Тоҷикони ҷамоати Ворухи шаҳри Исфара ва Оқсойи Ҷумҳурии Қирғизистон байни аҳолӣ вобаста ба замини кишоварзии баҳсӣ ва  латукӯби сарҳадбонони тоҷик аз ҷониби сарҳадбонон ноҳияи Лайлаки вилояти Бодканди Қирғизистон мебошанд.

Пирамардони деҳаи Хоҷаи Аълои ҷамоати деҳоти Чоркӯҳ нақл мекунанд, ки ҳамасола дар оғози фасли баҳор, вақти киштукор ҷанҷоли об байни қирғизону тоҷикон сурат мегирад.  

-Оғози баҳор хеле гарму хушк меояд. Заминҳои киштшуда бо айби сокнони қирғизи болооб беоб мемонанд- таъкид медоранд онҳо.

Воқеан марз чунон нодуруст тақсим шудааст, ки ҳатто хонае мавҷуд аст, ки нисфи он то ба як марз дахл дораду нисфи дигараш ба марзи дигар кишвар, - мегӯяд Замириддин Давлатов, як тан аз сокинони ноҳияи Исфара.

Ҳолдонҳо мегӯянд, ки аввалин ангезаи низоъ байни қавму миллатҳо дар даврони шӯравӣ маҳз аз ҳамин минтақа сар зада буд.

-Он солро хуб дар хотир дорам, баҳори соли 1990 буд,-мегӯяд Муллобаҳодур Умаров, сокини деҳаи Хӯҷаи Аъло, ҷанҷол аз барои об байни сокинони деҳаву қирқизон аланга гирифту он ба афту дарафт бадал шуд. Кор  то ҷое расид, ки аз худи Маскав муовини раиси кумитаи амнияти ИҶШС ва роҳбарони баладпояи ҳукумати Тоҷикистон ташриф оварда, сокинонро ба оромӣ даъват карданд.

Он айём айнан чунин ҳолат дар Гурҷистон низ ба мушоҳида расид. Баъд шоири тавонои миллат равоншод Бозор Собир дар сӯгвории қурбониёни гурҷӣ шеъре эҷод карда, аз ҷумла ёдовар шуд, ки чунин ҳолат ба беҳурматӣ нисбати миллати соҳибтамаддуни мо низ ҷой дорад. Масалан мардуми меҳнатдӯсту ободкори Исфара бо домани худ санги кӯҳдоманро чида, замину боғ бунёд мекунанд, вале баъди ба ҳосил даромадани ин боғу заминҳо қирғизҳои ҳамсоя ба онҳо даъвои соҳибӣ мекунанд.

-Агар касе аз  маркази шаҳри Исфара то деҳаи Ворухи баландкӯҳ рафтанӣ шавад, ҳатман се ҳудуди марзии ҳамсоякишварро убур мекунад. Ҳолате низ шуда буд, ки роҳи асосии байни ҷамоати деҳоти Сурхи Тоҷикистон ва Қаробоғи Қирғизистон аз ҷониби ҳукуматдорони қирғиз  баста шуд. Он гоҳ аҳолии беш аз 100 ҳазор нафараи ин минтақа дар ҳолати ногувор монданд. Лозим омад, ки аз болои дарёи Исфара пуле бунёд кунад, то аз ҳудудии ин ҷамоати қирғизнишин нагузаранд,-мегӯяд сокини деҳаи Чоркӯҳ Аҳлиддин Ҷӯраев.

Директори кулли осорхонаҳои кишваршиносӣ ва ёдгориҳои таърихию меъмории шаҳру ноҳияи Исфара Абдуманнон Рауфов дар як мусоҳибаи худ иброз медорад, ки мавзеи Оқсой, иборат аз 700 га яке аз манотиқи баҳсталаби марзӣ маҳсуб мешавад.  "Мувофиқи тақсимоти нодурусти солҳои 50-уми садаи XX 300 гектари ин мавзеъ ба деҳаи Оқсойи ноҳияи Боткени Қирғизистон ва 400 гектари боқимонда ба ҳудуди деҳаи Ворухи ноҳияи Исфара шомил гардид. Ҳол он ки  мавзеи мазкур таърихан замини тоҷикон аст. Номи ҷуғрофии маҳалӣ атроф ва кӯҳҳо далели ин гуфтаҳост. Масалан, кӯҳи Сари Сот калимаи санскритӣ буда, маънояш таҷассумкунандаи об мебошад, деҳаи Ворух бошад маънии селгири калонро дорад."

Ин фикри Рауфовро нависанда Додохони Эгамзод тақвият дода, чунин мешуморад, ки ин мавзеъҳо таърихан моли тоҷикон буда, тақсимоти нодуруст боиси маҳрум шудани онҳо аз заминҳои аҷдодӣ гардид: "Мавзеи Тангии Ворух, ки имрӯз дар қаламрави Қирғизистон қарор дорад, таърихан замини мост. Инҳо ҳамон қирғизҳое ҳастанд, ки як замон чун зердастон барои тоҷикон кор мекарданд. Тақсимоти нодурусти шӯравӣ дар он буд, ки ин мавзеи муқаддаси тоҷиконро ба зердастони онҳо дод".

Аҳолии қирғизи ин минтақа имрӯз бо мушкилоти калон рӯбарӯ ҳастанд. Ойгул Турғунова, сокини деҳаи Оқсойи Қирғизистон чунин мешуморад, ки ҳукумати Қирғизистон воқеан ба аҳолии ин минтақа беаҳамият аст. "Мо мешунавем, ки дар марказ боз ягон воқеа ё гирдиҳамоӣ рух додаааст, дар мо гӯё ҳар рӯз ҳукумат нав мешавад, аммо ғами мардуми дур аз марказро ягон кас намехӯрад".

Аз соли 2003 БР СММ барои барҳам додани баҳсҳои мардуми наздимарзии тоҷику қирқиз чандин лоиҳаро роҳандозӣ кард. Ба ин лоиҳа чор ноҳия-Лайлак ва Боткени Қирғизистону Ҷаббор Расулов ва Исфараи Тоҷикистон дохил гардиданд, ки маблағи умумии он 120 ҳазор долларо ташкил медод. Ин лоиҳаҳо соҳаи ҳифзи сиҳатӣ, маориф,  таъмини оби нушокӣ, таъсиси ҷои кор ва барҳам задани пайдоиши муноқишаҳои сарҳадиро дар бар гирифтанд. Тибқи ин лоиҳаҳо таъминоти ғизоии беш аз 40 ҳазор нафар беҳ гардида, 1500 га замини нав обшор ва 400 ҳазор аҳолии Суғд ва Боткени Қирғизистон бо оби нӯшокӣ таъмин шуданд.

-Аслан роҳандозии чунин лоиҳаҳо ба фоидаи кор аст. Аммо бе ин ҳам муносибати мардуми оддии қирғиз  бо мо дӯстонаву дар рӯҳияи ҳамдигарфаҳмӣ сурат мегирад,- мегӯяд   Талъатбек Носиров, сокини деҳаи Лаккони ноҳияи Исфара,- мо ҳар сол дар мавсими киштукор заминҳои қирғизонро ба иҷора мегирем. Онҳо барои дастрасӣ ба оби полезӣ ба мо кӯмак менамоянд. Ана, соли гузашта мувофиқи шартнома барои як мавсим бар ивази 2 ҳазор рубли русӣ 30 сотих заминро иҷора гирифта, шолӣ коштам. Ҳосили дилхоҳ рӯёндам. Имсол низ аз ҳамон дӯсти қирғизам 50 сотих заминро иҷора гирифтам. Байни мо тафриқаву ҷудоиандозӣ нест.

Як соҳибкори исфарагӣ, ки аз гуфтани номаш худдорӣ кард, баён дошт, ки асосан молҳои сохтмониро тавассути қочоқ аз ин кишвар ворид мекунем, барои ҳамин маҳсулоти сохтумонӣ назар ба дигар минтақаҳо арзонтар аст. Ҳеҷ ҷои пӯшидан нест, мегӯяд , вақте дар мо ягон маҳсулот камчин шавад, аз Қирғизистон ворид мекунем, чун дар ҳамсояноҳияҳо чизе дар бозор кам мушоҳида шавад, аз Исфара ворид мекунанд. Ҳомидҷон Рӯзибоев, замоне ронандаи хатсайри Исфара-Боткен ёдовар шуд, ки муносибати тоҷикону қирғизон агар баҳси обу замин набошад, хеле хуб аст. Ман беш аз 10 сол шаҳрвандони қирғизро ба ноҳияамон мекашондам. Он вақтҳо вилояти Ботканд ягон нақлиёти худиро дар ин сайрхат надошт. Аз чеҳраҳои мардуми қирғиз аён буд, ки онҳо аз муносибатҳои тоҷикон қаноатманданд. Бо вуҷуди заминҳои фарох доштанашон ҳатман харидашонро аз бозори Исфара мекарданд. Аҷиб, заминҳоро ба мо  иҷора дода, аз маҳсулотҳои рӯёндаи мо онҳо худ харидорӣ мекунанд. Дар маҷмӯъ Исфара имрӯз чи барои қирғиз ва чи барои ӯзбекони наздимарзӣ маркази асосии савдо ҳисоб меёбад. Аҳолии ин минтақаҳои марзӣ дар ҳар ду ҷониб зиндагии қашшоқона доранд ва ҳукуматҳои тоҷику қирғиз рӯирост иқрор мешаванд, ки қудрати бартараф сохтани тамоми мушкилоти аҳолии ин минтақаҳои марзиро надоранд..

Сотиволдӣ Умрузоқов, сокини деҳаи Равоти Қирғизистон бошад, аз муносибати тоҷикон изҳори қаноатмандӣ карда, афзуд, ки маданияти заминдориро маҳз аз тоҷикон омӯхтам. Чанд сол пеш як дӯстам бо номи Абдунабӣ аз деҳаи Боғистони ноҳияи Исфара ба ман маслиҳат дод, то дар замини дар ихтиёрам буда ниҳолони дарахти зардолу шинонам. Даромади хуб ба даст меорам. Ҳамин тавр ҳам кардам. Ҳоло дар як гектар навъи зардолуи "Абрикос"- ро парвариш мекунам. Ҳар сол дар айёми пухтанаш бо аҳли хонаводаи акои Абдунабӣ меваро хушк мекунем. Фарзандони дӯсти тоҷикам онро ба Русия бурда мефурӯшанд, даромадро баробар тақсим мекунем.  Аз ин хотир шукронаи тинҷиву осиштагӣ карда, зиндагиамонро пеш мебарем. Ягон проблема надорем, ҳама чун як бародар зиндагӣ мекунем.

Воқан вақти он расидааст, ки ҳар ду ҷониб бори дигар сари мизи гуфтушунид нишинанд, то нофаҳмиро бартараф созанд, вагарна гумроҳӣ оқибати хуб надорад.

Абдусабури Абдуваҳҳоб, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Ҷомеа дар ҳоли рушд қарор дорад. Иқтисодиёти кишвар низ батадриҷ пеш меравад. Сол то сол шумораи корхонаҳо низ зиёд мешавад. Душманони миллат чаро аз қатъи фаъолияти коргоҳҳо ҳарф мезананду аз дастовардҳои мамлакат лаб ба хомӯшӣ мениҳанд. Ба ин рақамҳо таваҷҷуҳ намоед: Дар соли 2017 маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ ба ҳар нафар аҳолӣ нисбат ба соли гузашта 12 дарсад ва дар муқоиса бо нишондиҳандаи пешбинишудаи барномавӣ 8 дарсад зиёд гардида, даромади пулии аҳолӣ 10 дарсад афзоиш ёфт. Рушди соҳаҳои иқтисодиёти миллӣ, аз ҷумла саноат 21,5 дарсад, кишоварзӣ 7,2, маблағгузорӣ ба сармояи асосӣ беш аз 6, савдои чакана 6,6 ва хизматрасонии пулакӣ 1,8 дарсад таъмин гардида, таваррум дар сатҳи 6,3 дарсад нигоҳ дошта шуд. Қисми даромади буҷети давлатӣ, дар маҷмӯъ, иҷро шуда, ҳаҷми буҷети соли 2018 ба маблағи 21,3 миллиард сомонӣ ва назар ба соли 2017-ум 7,3 дарсад зиёд муайян гардид. Магар ин дастовард нест?

Мо, устодони собиқадор мунтазам дар вохӯрию конфронсҳо, соатҳои тарбиявӣ хонандагонро бо моҳият ва «рисолати нахзатиён» онҳоро ошно сохта, чеҳраи аслии «саромадони» ҳизбро ба дурустӣ  мефаҳмонем.   Кӯшиш ба харҷ медиҳем , ки хонандагони мо донанд,ки аз руйи ин амалҳои хатарнок ва номатлуб ҳамарӯза дар ҷаҳон садҳо нафар одамони ҷони ширини худро аз даст медиҳанд, террористон ватан , дину оин ва мазҳаб надошта ҳадафи онҳо танҳо даҳшатфикани ва бо ин роҳ ба мақсади шуми худ расидан мебошад.

Ҳамаи мо ба қадри сулҳу суботу оромии кишвар расида, ҷавобан ба ғамхорию муҳаббати самимии Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои тарбияи насли наврас дар руҳияи хештаншиносӣ, худогоҳии миллӣ, ватанпарастию донишмандӣ дучанд меҳнат карда саҳми босазо хоҳем гузошт.

Танҳо саводу дониши комил ва иродаи матину ватанпарастӣ метавонад моро дур аз ин гирдоби осебкунандаи ҷаҳон нигоҳ дорад.

Мо, устодон амалҳои  номатлубро маҳкум намуда барои пешравии Тоҷикистони соҳибистиқлол ҳиссагузор хоҳем шуд.