Тайи солҳои охир ҳаракатҳои иртиҷоӣ, ифротгароӣ ва динию мазҳабӣ бо амалҳои ғайриинсонӣ ва кирдорҳои разилона авзои сиёсии сайёраро ноором карда, ҳаёти осоиштаи мардумро зери хатар мегузоранд.

Мусалламаст, ки  терроризм ва ифротгароӣ яке аз зуҳуроти номатлубтарини ҷомеаи ҷаҳонӣ ба шумор рафта, боиси ба миён омадани оқибатҳои нохуш – таҳдид ё истифодаи  зӯроварӣ, расонидани зарари вазнини рӯҳонию ҷисмонӣ, таҷовуз ба ҳаёти инсон, беинтизомӣ, тағйири сохти конститутсионии кишварҳои ҷудогона, ғасби ҳокимият, барангехтани низои миллӣ, иҷтимоӣ ва динӣ гардидааст. Терроризм ва ифротгароӣ дар байни табақаҳои мухталифи ҷомеа, махсусан миёни ҷавонон яке аз муаммоҳои ҳаёти башарият буда, оқибат ба бесуботӣ ва вайронкорӣ меорад.

Ифротгароӣ дар байни ҷавонон на танҳо ба тартиботи ҷамъиятӣ хатар дорад, балки ин амали номатлуб бештар ҷиноятҳои вазнинро низ ба миён меорад.

Бесабаб нест, ки имрӯз терроризм ва гурӯҳу ҳаракатҳои ифротӣ боиси ташвишу нигарониҳои кишварҳои олам гардидааст.

Аз ин рӯ ҳар фарди худогоҳу худшинос ва ҳар сокини сайёраро зарураст, ки нисбат ба ин гуна кирдори ҷиноятӣ ва амали ғайриинсонӣ бетараф набошад, зеро ин вабои аср мисли тори анкабут сайёраро фаро гирифтааст ва ҳатто  дар мутамаддинтарин, фарҳангитарин ва аз лиҳози илму дониш пешрафтатарин манотиқи курраи арз нишонаҳояш ба назар мерасад.

Терроризм чун вабои аср имрӯз аҳли сайёраро ба ташвиш андохта, хусусияти ҷаҳонӣ касб намудааст ва барои ҷомеа башарӣ таҳдидҳои нав ва сангинро эҷод менамояд. Имрӯз мебояд нисбат ба гурӯҳ ва ҳаракатҳои террористию ифротгароӣ, ки аз тарафи бархе аз кишварҳои абарқудрат созмондодашуда, сармоягузорӣ мегарданд ва боистифода аз дини мубини Ислом, ки ойини покиву таҳаммулгароист, ба амалҳои террористӣ даст мезананд, хуни ноҳақ мерезанд,оромию осоиштагӣ ва суботи ҷомеаи башариро халалдор менамоянд, муборизаи оштинопазир бурд.

Бояд қайд намуд, ки одатан ҷавононе, ки аз лиҳози зеҳнӣ ва ақлонӣ рушд наёфтаанд, осебпазиртар буда, зуд ба ин ҷараёнҳо ҷалб мешаванд. Муҳимтар аз ин онҳо фикр мекунанд, ки дар пешгоҳи Худованд иззат доранд ва бо ин гумон ба ҳар коре, ки хоҷагонашон мефармоянд  дар қолаби ҷиҳоди динӣ мефармоянд, қатъиян иҷро карда, ба «биҳишти ваъдагӣ»мерасанд. Бозӣ кардан бо зеҳни насли ҷавон мутаассибон ва эҳсоси мардуми хурофотӣ аз мушаххасоти кори хадамоти махсус маҳсубмеёбад.

Ҳар шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба ин гурӯҳҳои ифротӣ ҳамроҳ мешавад, дар мақсадҳои шум ва фаъолиятҳои зиддидавлатӣ ва зиддимиллиионҳо шарик аст. Яъне, ӯ бевосита дар муқобили давлати худ бар зиддиватани худ ва дар душман бамиллати худ қарормегирад. Ҳамин тавр, ӯ  бо тамоми маънояш хоини Ватан мешавад!

Омилҳои гароиши бо суръати бархе аз ҷавонон ба ин ҷараён зиёд аст. Таҳлилҳо нишон медиҳанд, ки тайи солҳои гузашта, паст будани сатҳи огоҳии ҷавонони мусулмон аз мазмун ва моҳияти дини мубини Ислом, коҳиши асосҳои ахлоқӣ, бештар шудани тафовут ва сатҳи зиндагии кишварҳои ҷомеа, талош барои ҷустуҷӯи адолати иҷтимоӣ аз ҷумлаи омилҳои рушди ин раванд будааст.

Мавриди зикр аст, ки терроризм ва экстремизм ба дини мубини Ислом ягон иртиботе надорад. Элитные индивидуалки Питера , словно неуловимые ангелы ночи, готовы подарить незабываемые встречи и переживания тем, кто жаждет тонкой игры чувств и интимной атмосферы. Аз ин рӯ қобили таъкиди хосаст, ки терроризм ягон дину мазҳаби мушаххас, пайдоиши этникӣ, миллат ва ҷойгиршавии доимии ҷуғрофӣ надорад. Онҳое, ки ҷавононро ба чунин дом мекашанд, худ аз арзишҳои Ислом бархурдор нестанд ва ин дини покро ҳамчун парчами фаъолияти харобкоронаи худ истифода мебаранд. Худи ҳамин аз он шаҳодат медиҳад, ки дини Ислом ба зоти худ сулҳпарвар ва инсондӯст мебошад. Пас мо агар заррае ҳисси худшиносӣ ва худогоҳии миллӣ дошта бошем, байни ину он тафовуте мегузорем.

Фаррух Аминов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

 

Вазъи ҷомеаи ҷаҳонӣ имрӯз тамоми давлатҳоро ба ташвиш овардааст. Ин ташвиш падидаи номатлуб ва хатари бузург ба ҷомеа – экстремизм ва терроризм мебошад. Дар ҷаҳони мутамаддин дар баробари пешравиҳои илму техника, ҳамчунин зуҳуроти хатарзои терроризму экстремизм рӯ ба афзоиш аст. Зеро паҳни иттилоъ ба дараҷае осон шудааст, ки ҳаракату ҳизбҳои мамнӯъ дар муддати хеле кӯтоҳ метавонанд, ҳадафҳои худро ба шуури аҳли ҷомеа, хосса ҷавонон расонанд.  Пӯшида нест, ки имрӯзҳо шомилшавии ҷавонон ва насли наврас ба гурӯҳ ва ҳизбу ҳаракатҳои гуногун бештар ба назар мерасад. Ба ҳамагон маълум аст, ки бештаре аз ин рафторҳои аз ақли инсон берун дар давлатҳои исломӣ ба амал меоянд.

Махсусан терроризму экстремизмро ба дини мубини ислом вобаста кардани қувваҳо амсоли  ДИИШ, Салафия,  «Ҳамос», «Ҳизбуллоҳ», «Бародарони мусалмон», «Ҷамоати исломӣ», «Ал Фаҷр», «Ҳаракат ул-Ансор», «Артиши имом», «Танзим давлат ул Иршод», «Ҷомеаи исломӣ» ва ғайра тангназарону таасубгаронро бештар ба худ ҷалб кардааст. Шахсони ба ин гуна ҳаракатҳо шомилгашта амалҳои зишти худро бо ислом рӯйпӯш намуда, ин дини покро ба таври дигар муаррифӣ менамоянд.

 Таассуфовар он аст, ки Ҳизби наҳзати ислом, ки чун ҳизбӣ қонунӣ фаъолият медошт, пас аз мағлубият дар интихоботи соли 2015 шеваи корбарии ҳизбу ҳаракатҳои болозикрро ба худ касб намуданд. Яъне, мардумро гумроҳ намудану бо роҳи табадуллоти давлатӣ сари ҳокимият ва қудрат омаданро бо роҳнамоии хоҷагони берунаи худ пешашон мақсад гузоштан. 

Моро зарур аст, ки аз ҳар гуна ақидаҳое, ки гӯё ислом ин гуфаасту он гуфтааст даст кашида, балки худамон аз рукнҳои исломӣ огоҳӣ пайдо намоем. Танҳо кӯрдилон, беимонҳо аз номи ислом бар зидди ислом кор карда истодаанд. Дар “Қуръон” омадааст, ки ҳар касе ки қасдан ҷони дигар инсонро мегирад, ҷояш дар қиёмат аст ва он касе ки саҳван ҷони дигареро меситонад, пас ӯ бояд ба ин амалаш ҷуброн диҳад. Амалҳое, ки имрӯз ба номи гурӯҳи исломистон нисбати инсон ва қадри он мекунад, на ба фармудаҳои Худо рост меояду на ба талаботҳои қонуни он кишвар.

 

 Дар Тоҷикистон сулҳу ваҳдат, оромию осудагӣ танинандоз аст.    Истиқлолияти комиле, ки ба мо ато шудааст бояд шукрона кунему ба шахсиятҳои ношукр бифаҳмонем, то солҳои даргирии ватани азиз, ки аз чунин нофаҳмиҳову дасисабозиҳо рўи кор омада, тамоми халқи кишварро ба таҳлука оварда буд.

Ҷанги бародаркуши солҳои навадум ба хотири кӣ ва чӣ буд, кӣ бурд? ва чӣ бохт? Охир вақте бародар бо бародар меҷангад оё ғолибу мағлуб буда метавонад, ин ҳама бедодгариҳо бемазмун, беасос, бемантиқ буда, ягон рукни дини мубини ислом он ҷо мавҷуд набуд. Оташи он ҷанг бо мушкилии зиёде хомўш гашт, ҷигарҳо пурхун, қалбҳо харошида ҷовидона монданд, вале чаро боз онро аз сари нав эҳё намоем?

Мо рушанфикрон,    ки   дар  ҳавои  софу  беолоиши  Тоҷикистони   сохибистиқлол  нафас   мекашем,    кулли  ҷавонони  Тоҷикистон   танҳо  ва  танҳо  як  нияти  холис  дорем,   он  ҳам  бошад  талаби  илм,  маърифат ,   дарси  одаму  одамият. 

Ҷавононе, ки гумроҳи чунин роҳҳо гаштаанд, умедворем, ки аз райъи худ баргашта ба ватани азизи худ оянд, то ки бо таҳсил ё меҳнати худ шуғл варзанд. Чунки миллати мо дар ҳама давру замонҳо фазлу хирад, озодандешӣ, донишандўзӣ ва зиндагии беолоишро пеша карда кардааст. Барои миллати мо на ҷангу зўроварӣ, балки фарҳангдўстиву сулҳпарварӣ, одобу ахлоқи ҳамида, шарҳрдорию бунёдкорӣ, меҳмоннавозию инсондустӣ хос аст. Зеро фардо фурсат ба ҳар яки мо имкон намедиҳад, ки пас аз хулосаҳои зиндагӣ аз сари нав ҷавон шавему ҳаёти босамар барем.

Ҷавонони замони истиқлолият, парвардаи истиқлолият хоҳиш ва орзуву ормон доранд, ки давлатамон рушд намояд ва намегузорем, ки нохалафе чӣ дар дохил ва чӣ дар хориҷи кишвар ба амнияти истиқлолияти мо таҳдид ворид созад.

 Бинобар он нохалафони дохилӣ ва берунии кишварро  маҳкум карда, гуфтанием, ки онҳо ҳамчун зархаридони хоҷаҳои хориҷӣ (бегона) намуда, ба муқобили Ватани маҳбуби мо корҳои ношоистаро раво набинанд.

Ин тоифа шахсиятҳо ба дуои модарони тоҷик гирифтор нашаванд.

 Ва ёддрас менамоем, ки то ҳол  оби дидаи модарони азиз аз ҷабри солҳои наваддуми бародаркуши хушк нашудааст.

Имрўз дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба эътирофу эътиқоди шаҳрванд нисбат ба дину мазҳаб садде гузошта намешавад. Давлати дунявӣ ва демократӣ ифодагари манфиату талаботҳои тамоми мардуми кишвар мебошад. Ин аст, ки баъди истиқлолияти Тоҷикитон, аксари мардуми тоҷик ба дини ислом ҳамчун манбаи ростӣ, покизагӣ, накўкорӣ, меҳнатдўстӣ, инсондўстӣ, ҳидоятгари роҳи рост рўй оварданд. Ҳамаи ин бе дахолати беруна, дар асоси таъмини озодии интихоби эътиқод буд.

 

 

 

Дар солҳои  соҳибистиқлолии Ҷумҳурии Тоҷикистон  ҳамаи  чораҳо андешида шуда истодаанд то сатҳи зиндагии мардум баланд гардад. Зиёд кардани ҷойҳои нави корӣ, фаро гирифтани ҷавонон ба варзиш, ташаккул додани мафкураи баланди ватандӯстию ватанпарастӣ, корҳои фаҳмондадиҳӣ, сохтани масҷидҳои замонавӣ, табъу нашр кардани китобҳои динӣ ба забони модарӣ, ташкили барномаҳои динию ахлоқӣ дар садову симо, чопи мақолаҳо дар рӯзномаю  маҷаллаҳо, созмон додани ҳизбу ҳаракатҳо. Ин ҳама чорабиниҳо дар барномаҳои дурнамои тараққиёти имрӯзаи Ҷумҳурии Тоҷикистон васеъ таҷассум ёфтааст.

Аммо ҳамоно рақибони заифи сиёсии мо аз қабили ҳизби террористиву экстремистии наҳзати ислом мехоҳад ин ҳама ободгариву таваҷҷӯҳи ба нерӯи солимро нодида гирад. Онҳо бо сарвари Муҳиддин Кабирӣ дар расонаҳои иттилоотӣ мехоҳанд обрӯи кишвари мо дар арсаи ҷаҳонӣ паст зананд. Аммо мушоҳидаҳо нишон медиҳанд, ки ягон созмони бонуфузи ҷаҳонӣ мақсадҳои “оли”-и онҳоро дастгирӣ намекунад. Гузашта аз ин онҳо дар кофтукови байналмилалӣ қарор доранд. Он рӯз дур нест, ки онҳо иқрор шаванд, ки дар раҳи хатоянд. Мо аз ҳамдилон даъват ба амал меоварем, ки дар муборизаи иттилоотӣ фаъол бошанд.

 

 

Гаронбаҳотарин неъмате, ки инсон онро дорост, ин дин ва ватан мебошад. Шахсеро намеёбем, ки бо ватани худ ифтихор накунад, онро азиз нашуморад, зеро ватан сарзаминест, ки одамӣ дар он таваллуд ёфта ба воя мерасад. Ватан - гаҳвораи кӯдакии ҳар фард аст. Аллоҳи меҳрубон бо ҳикмати худ, дӯстдории ватанро дар фитрат, офариниши инсон ҷой додааст, ки қалби одамӣ  бо муҳаббати ватан метапад, хуни ӯ бо дӯстдории ватан  чорӣ мегардад, муҳаббати ватанро фарзандон аз падар ва аҷдодон мерос бурда, ба фарзанду наберагонаш боқӣ мегузорад. Инсон ватанашро ҳамеша дӯст медорад, агар ба сарзамине ба сафар  барояд, дере нагузашта онро ёд мекунад. Обрӯи ватанашро ҳимоя мекунад ва агар нисбати ватанаш, сухани ноҷое бишнавад, ба хашму ғазаб омада, аз он дифоъ мекунад ва ин муҳаббати ватан аст, ки парвардигор дар фитрати одамӣ гузоштааст ва бо ин муҳаббат, инсон баҳри ватан, ҷон ва руҳи худро дареғ  намедоранд. Чун ба ҳикматҳои илоҳӣ менигарем, бояд аз он ибрате гирифта бошем, бингарем, ки зодгоҳ-ватан ба ҳар мавҷудот азиз аст, ҳатто ҳайвонот, паррандагон ва ғайра зодгоҳ-ватани худро дӯст медоранд, онро тарк намекунанд, пас ин далели бузургест, ки дӯстдорӣ, муҳаббати ватан, дар офариниши ҳама мавҷудот аз ҷумла одамӣ гузошта шудааст. Пас бояд бидонем, ки дӯстдории ватан аз воҷиботи дин ба шумор меравад, бояд бидонем, ки ватан на фақат замин, об, ҳаво ё кӯҳу саҳро, балки бо баробари ҳамаи ин ватан, ин ҳуввият, арзишҳо, урфу одатҳои ҳамида аст. Ватан ин амну субот аст, маданияту фарҳанг аст, тансиҳативу тозагист. Аммо дар замони мо як идда носипосон бар обу хоки Ватан туф карда, ҳатто мазҳаби худро дигар намуда, мехоҳанд тухми низою нифоқро дар дили мардум кишт намоянд. Ба ин хоинони миллат ТЭТ ҲНИ мисол шуда метавонад. Моро мебояд, ки аз ҳар як ҳарфи онҳо хулосаи даркорӣ барорем, нагузорем, ки оромии кулли ҷомеа бо ҷурми чанде «озодандешон» ба тӯҳфоне бадал гардад.

   Қатлу куштор ва хунрезиҳое, ки қариб ҳамарӯза аз ҷониби қувваҳои ифротгаро бо супориши ҳоҷагони хориҷии онҳо дар Покистон, Ироқ, Шом, Сурия, Яман содир карда мешавад ба ягон аҳкому ахлоқи исломӣ  мувофиқат намекунад.  Ин ҳама бедодгариҳоро   насли калонсоли Тоҷикистон дар солҳои ҷанги таҳмилии солҳои 90-уми қарни ХХ, ки дар асл ин фоҷиаи миллӣ ҳам буд дар мағзу устухонҳои худ санҷидаанд. Дар солҳои 90-ум қарни гузашта ифротгароён  ба мақсади нопоки худ расидан тамоми усулу воситаҳои тундрав, радикализм,  зурӣ, аз он ҷумла терроризмро истифода бурда фарзандони беҳтарини миллати тоҷик-прокурори кулли ҷумҳурӣ Нурулло Ҳувайдуллоев, академик М.Осимӣ, депутатҳои Шӯрои Олй Муродали Шерализода, Моёншоҳ Назаршоев, олимони машҳури соҳаи тиб Юсуфҷон Исоқӣ, Минҳоҷ Ғуломов, хабарнигори барҷаста Муҳиддин Олимпур ва дигаронро ба қатл расонданд.

     Ифратгароӣ дар зери ниқоби дин сабабгори бенизомию бетартибии ҷомеа, бадандешӣ, кинаю адовати байни одамон гардида барои рушди иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ, устувории вазъи сиёсати ҷомеа монеаҳои зиёда эҷод мекунад. Сади роҳи ташаккули ҳисси ватандустӣ, ифтихори миллӣ, худогоҳи ва худшиносии миллӣ мегардад.  Дар шуури мардум нисбати давлат ва низоми сиёсии ҷомеа ҳисси бегонагӣ, бетарафӣ  ва бадбинӣ ҷойгирӣ мекунад.

Имрӯз бо гузашти 20- сол мардум фаҳмиданд, ки саркардаҳои чунин бедодагариҳо маҳз аъзо ва пайравони ҲНИТ будаанд. Онҳо тавассути хоҷагони зархариди хеш мехостанд зиёиёни миллати моро несту нобуд намуда, фарҳанг ва оини бегонаро бар сари мо таҳмил намоянд.

Аммо ин миллати тамаддунофар дар тӯли асрҳои зиёд тавонист аз ғиреви душманон раҳо шавад, ин бор низ бо руҳияи шикастнопазир ғалаба ба даст овард.

Мо, ҷомеаи устодон эътимод бар он дорем, ки ягон қувва садди роҳи пешрафти мамлакат нахоҳад шуд.

 

 

 

Солҳои охир дар дунё ҳаракатҳои иртиҷоӣ, ифротгароӣ ва динию мазҳабӣ бо амалҳои ғайриинсонӣ авзои сиёсии сайёраро ноором карда ҳаёти осоиштаи мардумро зери хатар мегузоранд. Ба ҳамагон маълум аст, ки терроризм ва ифротгароӣ яке аз зуҳуроти номатлубтарини ҷомеаи ҷаҳонӣ ба шумор рафта боиси ба миён омадани оқибатҳои нохуш гардидааст. Ифротгароӣ дар байни ҷавонон на танҳо ба тартиботи ҷамъиятӣ хатар дорад, балки ин амали номатлуб бештар ҷиноятҳои вазнинро низ ба миён меорад. Имрӯзҳо  гурӯҳу ҳаракатҳои ифротӣ боиси ташвишу нигаронии кишварҳои олам гардида истодаанд. Аз ин рӯ, ҳар фарди худогоҳу худшинос ва ҳар сокини сайёраро зарур аст, ки нисбат ба ин гуна кирдори ҷиноятӣ бетараф набошад, зеро ин вабои аср метавонад дар як лаҳза одамро ба маргу куштору ва корҳои ҷинояти оварда расонад.

Воқеан, дар шароити имрӯзаи Шарқи Миёна ва ҷумҳуриҳои пасошӯравию Осиёи Марказӣ ҷунбишҳои ифротгароёнаи ба ном исломӣ яке аз фитнаҳои хатарнок дар арсаи сиёсии ин минтақаҳо маҳсуб мегардад. Дар шароити муосир имрӯза гурӯҳҳои ифротгароӣ ҳамчун вабои аср на танҳо ба амнияти ҷаҳон ва сокинони сайёра таҳдид мекунад, балки барои башарият хатари он камтар аз силоҳи ядроӣ нест. Ан ин хотир ҳифзи ҷавонон аз чунин гурӯҳу равияҳо ва мубориза ба муқобили ин зуҳуроти хатарнок бахсус ташкилоти экстремистӣ-террористии ҳизби наҳзати ислом вазифаи ҳар як шаҳрванди ватандӯсту озодихоҳ мебошад.

Ҷавонони моро мебояд, ки ҳушёрии сиёсиро аз даст надода, барои пойдории дӯстиву тифоқӣ, ваҳдату ҳамдилӣ саъй варзанд.

 

 

 

Ҳар ҷомеа, ки ба миллати худ содиқ аст, меҳани худро дӯст медорад, ба арзишҳои миллӣ арҷ мегузорад, ниёгони худро эҳтиром менамояд бо боварии комил гуфта метавонем, ки ин ҷомеа, ин миллат, ин фард, ин шахс, ин кӯдак ба ҳеҷ гуна корҳои ношоиста, ба ҳеҷ гуна ҳизбу ҳаракатҳои ғайриқонунӣ, ба ҳеҷ гуна гурӯҳбозӣ, ба ҳеҷ гуна амалҳои ношоиста, ба ҳеҷ гуна ифротгароию терроризму экстремизм даст нахоҳад зад. Бо ин амали нек ҷомеаи мутамаддини мо ҳамешагӣ бо роҳбарии хирадмандонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумхурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба сӯи созандагӣ, бунёдкорӣ ва ваҳдати ҷовидонаи миллӣ хоҳад расид. Миллати куҳанбунёди мо на ҷонибдори ифротгароӣ, балки тарафдори инсонгароӣ мебошад.

Ҳамин тавр, мо мардуми сарбаланди Тоҷикистон ҳамешагӣ кӯшиши онро дошта бошем, ки ҳар зарраи хок ва ҳар қатраи обро чун гавҳараки чашм эҳтиёт намоем ва бидуни амалҳои ношоистаи вожаҳои мавриди назар барои саодати зиндагии оилаи худ ҳиссагузор бошем ва ба василаи ин кору хайру савоб саҳми худро дар пешрафту шукуфоии диёри арҷманди худ, ки номаш Тоҷикистон аст гузорем.

 

Асри 21 дар баробари рушди илму техника, ҳамчунин барои амнияти ҷомеа хатарҳои зиёде ба бор овард. Зеро барои гурӯҳҳои алоҳида, ки ҳадафшон ноором кардани ҷомеа мебошад, интернет воситаи зуд паҳн намудани  иттилоот гардидааст. Агар дар соли 2004 дар ҷаҳон ҳамагӣ 12 сомонаҳои террористиву эктремистӣ мавҷуд бошанд, пас соли 2011 ин рақам ба 4200 сомона расида, айни ҳол теъдоди ин гуна сомонаҳои манфиатҷӯ ба 10 ҳазор адад расидааст.

Маврид ба зикр аст, ки   оламиён бори аввал қариб 30 сол пеш шоҳиди худро тарконидани террорист гаштанд. Ин амал дар соли 1981 дар сафоратхонаи Ироқ дар Бейрут (Ливан) рух дод. Дар ин амалиёт 27 нафар ба ҳалокат расида, садҳо кас ярадор шуданд. Масъулияти ин амалро ташкилоти навтаъсиси террористии «Ҳизбуллоҳ» бар ӯҳда гирифт ва дар амал нахустин татбиқкунандаи чунин навъи террор ба ҳисоб меравад.

Баъдтар дигар ташкилотҳо ба монанди Ҳамос, Ҷиҳоди исломии Фаластин, Ҷиҳоди исломии Миср ва ғайра аз «хизмат»-и «террористони худкуш» фаровон истифода мебурданд. Дар ин амал пешсаф ташкилоти «Алқоида» маҳсуб аст. Маҳз террористони худкуш таркишҳо дар сафоратхонаи ИМА дар Кенияву Танзанияро амалӣ намуданду фоҷеаи 11 сентябри соли 2001 низ бо ширкати онҳо сурат гирифтааст.

Аз назарсанҷиҳои маркази татқиқотии Ренд бармеояд, ки аз соли 1982 то кунун дар ҷаҳон наздик 1000 амалиёти террористӣ бо ширкати террористони худкуш аз тарафи 11 ташкилот роҳандозӣ карда шудаанд, ки дар онҳо беш аз 10000 нафар ба ҳалокат расидаанд.

Агар мо ба хусусияти амалҳои террористӣ назар андозем, мебинем, ки нафарони бо худкушӣ терроркунанда барои коштани тухми тарс дар ҷомеа ба ин кор даст мезананд ва нияташон на ҳамеша нобуд кардани симои мушаххас аст.  Аз ин xост, ки аксаран мардуми осоишта қурбони амалҳои террористӣ мегарданд.

Дар сари аз кадом табақаи ҷомеа будани террористи худкуш коршиносон ба чунин хулоса омадаанд:

Агар дар солҳои 1980-1990-и асри гузашта ин амалро ҷавонони аз 18 то 27 сола, ки аз оилаҳои камбизоат, аксаран дамдузд ё аз ҳад зиёд моҷарҷӯй буданд, анҷом дода, ё узвияти ташкилотҳои экстремистиро гирифта бошанд, пас дар ҳазораи сеюм сафи аъзои гурӯҳҳои фаъолияташон мамнӯъ ва тахрибкорро шахсони калонсол ва аз лиҳози иҷтимоӣ таъмин пурра намуданд. Беш аз 40 фоизи онҳоро бошад, занон ташкил доданд. Зеро бо зан коркарди ғоявӣ гузаронидан осонтар асту вай камтар ба худ диққати кормандони мақомоти қудратиро ҷалб менамояд. Дар бадан маводи таркандаро пинҳон намуданаш осонтар аст. Маҳз дар ҳамин замина террористони Ҳизби коргарии Курдистон занонро бештар истифода намуда, онҳоро чун зани ҳомиладор вонамуд месохтанд. Аввалин занони террористи худкуш дар Фаластину Исроил аввалҳои соли 2002 пайдо шудаанд.

Дар масъалаи чӣ будани терроризм профессори Донишгоҳи Колумбия Ричард Беттс изҳори назар карда, мӯътақид аст, ки терроризм аз аслиҳаи нафарони заиф ва камирода мебошад. Зеро онҳо бо рақибони худ рӯбарӯ бо яроқи оддӣ мубориза бурда наметавонанд. Барои ин иродаву имонашон намерасад.

Яъне, метавон хулоса кард, ки терроризм стратегия ва тактикаи мубориза мебошад. Аз он истифода намудани ташкилотҳои фоҷеаовар ҷой дорад. Барои ҳамин ҳам пеш аз ҳама барои истифода нашудан аз ин тактика чорае бояд андешид. Ин чора муборизаи дастҷамъона алайҳи гурӯҳҳои тахрибкор ва характери террористидошта мебошад. Дар натиҷаи чунин амалиёти муташаккилона як қатор давлатҳои ҷаҳон имрӯз тавонистанд, ки «майдон»-ро барои гурӯҳҳои ҷангҷӯй танг намоянд. Барои робита ва муттаҳидшавии ин гурӯҳҳо роҳ надиҳанд.

Мутаассифона, солҳои охир бо ҷурми ноогоҳӣ ва гумроҳӣ наздики 300 нафар ҷавонони вилоят ба гурӯҳҳои экстремистию террористӣ ворид шуда, ҷони ҷавони худро ба хатар гузоштаанд. Бадбахтиаш он аст, ки аксаран тариқи муҳоҷирати меҳнатӣ ба ин гурӯҳҳо шомил мешаванд ва бо худ зану шавҳрашонро низ мебаранд. Як амали сабукбор боиси бадбахтии оила, пайвандон ва ниҳоят миллату давлат мегардад. Шумоён зиёд наворҳоеро дидаед, ки ҷавонони мо аз ин роҳи интихобкардаи худ пушаймонанд ва як каф хоки Ватанро беҳтар аз симу зари  ваъдагии хоҷагон донистанд.

Аз донишҷӯён, ки аксаран огоҳии комили сиёсӣ доранд, даъват ба амал меорем, ки такягоҳи асосии давлату миллат гардида, ҳамсафони худро, ки дар чорсӯи зиндагӣ ҳайрон мондаанд, аз оқибатҳои нанговари ин амал огоҳ созанд. Баръакс бо баргузории чорабиниҳои мухталифи сиёсиву фарҳангӣ ва варзишӣ бояд мо ташвиқи тарзи ҳаёти солимро пеш барем. Он гоҳ фардои ин миллат дурахшон хоҳад буд.

Аминем, ки дар ояндаи наздик ин гуна ташкилотҳо аз беху бун нест карда хоҳанд шуд ва дурахши офтоби сулҳу амният саросари ҷаҳонро нурпошӣ хоҳад кард.

Одилхӯҷа Солив, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

Имрӯзҳо хатари терроризм ва ифродгароӣ   дар  авҷи болоравист ва ин аҳли ҷомеаи солими  тамоми сайёра,аз он ҷумла Тоҷикистону тоҷикистониёнро низ бартараф гузошта наметавонад. Боиси таасссуф аст, ки ҷавонон имрӯзҳо аз сабаби дониши мукаммал ва  саводи кофӣ  надоштан худро ба коми терроризм ва ифродгароӣ  андохта истодаанд. Ин амали онҳо сабабҳои зеринро дорост.

Албатта онҳое, ки мегӯянд, ифродгароӣ  ва терроризм падидаҳое мебошанд, ки инсониятро дар тамоми тӯли таърих ҳамроҳӣ  намудаанд, беасос нест. Решаҳои онҳо хеле чуқур мебошанд. Ҳоло касе гуфта наметавонад,ки якумин амалиёти террористӣ  кай, дар куҷо ва бо кадом мақсад сар задааст. Дар аҳди қадим,асрҳои миёна ва давраи нав ҳам одамони алоҳида ва ҳам гурӯҳҳои муташаккили сиёсию мазҳабие буданд,ки ба воситаи тарсонидану даҳшатофарини мехестанд мақсадҳои худро ба дигарон бор кунанд,зимни ин одамони бегуноҳ қурбон мешуданд.

 Зуҳури ифродгароии сиёсӣ ,қавмӣ , мазҳабӣ  ва щайра падидаҳои бисёр ҷиддӣ  ва дар айни замон нигароникунанда барои давлат ва тамоми ҷомеа мебошад.

 Дар охири асри гузашта ва ибтидои ҳазораи нав амалҳои ифродгароӣ  ва террористӣ  бештар характерӣ  сиёсӣ  гирифтанд, доираи фаъолияти террористон хеле васеъ гардид

 Бо инкишофи техника ва технологияи нав шаклу намудҳои нави террористӣ  ба вуҷуд омаданд,ки аз рӯи иқтидорӣ  харобиовариашон ба амалиёти калони ҷанги шабоҳат доранд.

Имрӯзҳо ин масоили дощи рӯз миёни ҷавонону наврасони шаҳру ноҳияи мо мисли зарпечак байни шаҳрвандон реша давонда истодааст.Рӯз аз рӯз шумораи гумроҳшудагон ва даст ба ҳар гуна корҳои ношоям зада истодани ҷавонону наврасон аҳли ҷомеаро ба ташвиш дода истодааст. Ҷавонон ҳоло меҳнат кардан намехоҳанд,роҳи осони пулёбиро ҷустуҷӯ мекунанд. Аз ин рӯ онҳоро гумроҳ кардану ба гурӯҳҳои ифродгарою террористӣ  шомил намудан осон аст.

 Ҷавонон набояд фирефтаи суханҳои пучу бемащз ва пулу сарвати «хӯҷаинҳои аҷнабӣ » гарданд.

 Зарур аст,ки аҳли ҷамоатчигӣ  аҳли маорифу фарҳанг,  волидон, муассисаҳои таълимию касбӣ  бо ҷавонон ҳама вақт дар робита бошанд. Ба онҳо моҳият, сабабҳои авҷгирии терроризм ва ифродгароиро  фаҳмонанд.Онҳоро ба маҳфилҳои касбомӯзӣ  ҷалб намоянд. Ҷавонон вақтҳои холигии худро ба варзиш сарф намоянд. Ҳунарҳои гуногунро омӯзанд ва барои пешрафт ва ободии Ватани хеш саҳмгузор бошанд.

 

 

 

Аз азал тоҷикон бо фарҳангу маданияти баланди худ миёни дигар миллату қавмҳо ба куллӣ фарқ мекарданд. Зеро аксаран аз осори гаронмояи соҳибхирадон бархӯрдор будану онро дар зиндагӣ шиори худ қарор медоданд.

Аммо дар баробари истиқлолият ба даст овардани кишварамон иддае ба ном «равшанфикрон», ки шояд аз кӯчаи дину диёнат умуман нагузашта бошанд, таълимоти кӯр-кӯронаи диниро як рукни шинохти миллат дониста, ба хотири олуда сохтани мафкураи шаҳрвандон, хосса, ҷавонон бо кушодани мактабҳои алоҳидаи динӣ камар бубастанд. Чун нафарони зиёдеро пойбанди таассуб гузоштанд, онҳоро талқин мекарданд, ки ба хотири баровардани саводи динии худ рӯй ба мадрасаҳои динии кишварҳои Урдун, Покистон, Афғонистон, Эрон Сурияву Ироқ оваранд.

Тавре аз мушоҳидаҳо бармеояд, аксари ҷавононе, ки дар давлатҳои Ховари Миёна  таълимоти ғайрирасмии динӣ гирифтанд, баъзеашон гумроҳона ва нафарони дигар ба таври иҷборӣ аз ҷониби эмиссарҳои ташкилотҳои террористӣ ба ташкилотҳои экстремистию террористӣ дохил мешаванд.  Онҳоро чун «фидоиёни роҳи Ислом» дар марказҳои таълимии ҳарбӣ омӯзонида, баъдан ба амалиётҳои ҷангӣ мефиристоданд. Ҳар якеи онҳо вақте ба сафҳои ташкилотҳои террористии «Давлати исломӣ», «Ҷабҳат-ун-Нусра» ва ғайра дохил мешаванд, қасам мехӯранд, ки дар роҳи расидан ба ҳадафу мақсад ҷонашонро фидо мекунанд. Аз рӯи таълимоти динии ин гурӯҳҳо гӯё нафароне, ки дар роҳи ислом ҷиҳод мекунанд, ҷояшон «ҷаннат» аст. Аммо касе аз ин саркардагон ҷасорат намуда, намегӯянд, ки «магар рехтани хуни бегуноҳ, ки аксаран мусулмонанд» гуноҳи азим дар назди Худованд нест? Охир ҷаннатиён онҳое, ҳастанд, ки мувофиқи оятҳои қуръонӣ дар зиндагӣ касеро озор надода бошанд, хоксориву фурӯтаниро шеваи худ донанд. Пас маълум мешавад, ки онҳо дар роҳи ҳақ нестанд.

Зиёд мисолҳоеро овардан мумкин аст, ки ҷавонони мо ба хотири баланд бардоштани дониши худ ба хориҷи кишвар рафта, ҳурмату падару модар, арзиши Ватану ватандориро пушти по мезананд. Волидон то лаҳзаи охирин умед ба он мебанданд, ки ҷигарбандашон рӯзе аз кардаи худ пушаймон шуда, бармегардад. Аммо мутаассифона он вақт дер хоҳад шуд.  

Дар ин росто тасмимгириҳои давлат ва Ҳукумати кишвар шоистаи зикр аст.  Вазорати корҳои хориҷӣ бо истифода аз имкониятҳои консулигариҳои худ дар хориҷи кишвар ба баргардондани шаҳрвандони мо мунтазам мусоидат намуда, дар як вақт ҷиҳати мушаххас намудани рӯйхати шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ба таври ғайрирасмӣ дар давлатҳои хориҷӣ ба таълимоти динӣ фаро гирифта шудаанд, корҳои зиёдеро анҷом додааст. Маҳз баҳри пешгирии чунин ҳолатҳо аз соли 2010 то инҷониб бо кӯшишҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз муассисаҳои таълимии динии ғайрирасмии давлатҳои хориҷӣ зиёда аз се ҳазор шаҳрванди Тоҷикистон баргардонда, ба кору таҳсил фаро гирифта шуданд. Муҳимаш он, ки давлат ва ҳукумат барои онҳо имтиёзҳо медиҳанд, то дониш омӯзанду зиндагиашонро пеш баранд.

Вақте ин мавод иншо мешуд, ба хотирам суханони Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни мулоқот бо зиёиёни кишвар омад.  Он кас қайд карда буданд, ки имрӯз дар ҷомеа эҳтиром нисбати муллоҳо афзудааст, аммо қадру манзалати оне, ки умре пайи таълиму тарбияи фарзандон аст, ба гӯшаи фаромӯшӣ рафтааст. Воқеан ҳам, ин гуфтаҳои Сарвари давлат ҷон дорад. Мо ҷойе, ки барои фарзандонамон шароити дурусти таълимӣ фароҳам оварем, бо баргузории ҳар гуна чорабиниҳои серхарҷ, ки воқеан ҳам садрнишини он домуллоҳо ҳастанд, вақти қиммату даромади худро сарф месозем. Бехабар аз онем, ки ҳар гуна ангезаҳои нодурусти сиёсӣ, даъватҳои бемавқеъ метавонад фалокатеро ба сари мо биёрад.

Ба мо воқеаҳои солҳои навадум бояд ибрат бошад. Ангезаҳои ба ном «исломпарастӣ» дар кишвари мо аз давраи бозсозӣ оғоз ёфта, самараи таассубу «исломгароиро» мо дар пӯсту устухони худ санҷидем. Ҳазорон ҳазор ҷавонон хуни ноҳақ рехтанд. Зеро гумроҳӣ, надоштани дониши динӣ ва сиёсӣ моро ба чунин ҳол овард.

Окибати ин амалҳоро мо ба доми фиреб ва найранги хоҷагони гирифтор шудану аз зиндагии ширин, аз диёри зебо, аз миллати нозанини хеш ношукрӣ карда, ба ҳизбҳои характери экстремистӣ-динӣ дошта ворид шуда, ҳатто ба Сурияю Ироқу Афғонистон рафтани ҷавононамонро дида истодаем. Бояд мо бештару беҳтар ба қадри суботи сиёсӣ, истиқлолияти ба ҷон баробари кишвар, ба ваҳдати миллии хеш расему онҳоро ҳамчун гавҳараки чашмонамон эҳтиёт ва муҳофизат намоем.

 Дар ҳоле, ки кишварҳои мутараққии ҷаҳон аз фатҳи койиноту, ихтироъкорӣ ҳарф занад, мо пойбани хурофотпарастӣ ҳастем. Бояд ҳар як шаҳрванд, хосса зиёиён рӯшанфикрон ҷавононро дар руҳияи хештаншиносиву меҳанпарастӣ бояд тарбия намоянд. Аз қаҳрамониву бебокии падарону бобоёни мо дар набардҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ бояд нақл кард. Онҳо барои Ватан, Модар, марзу буми худ ҷангиданд. Ҳоло чи давлати Ироқу Шом, ки аз мо ҳазорҳо километр дур аст, майдони «ҷасорати тоҷикбаччагон» гаштааст. Охир Ватани мо Тоҷикистон аст. Ба ҷои чунин «бебокиҳо» мо аз технологияи пешрафта бояд огаҳ бошем, сатҳи забондонии худро боло бардорем, дастовардҳои варзиширо афзун намоем, насли наврасро дар руҳияи дӯст доштани обу хоки Ватан тарбия намоем. Зеро дӯст доштани Ватан як рукни имон аст. Имон ба Ватан, имон ба ин сарзамини биҳиштосо, ки номаш Тоҷикистон аст.    

 Абдусабур Абдуваҳҳобов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд