Тоҷикистон дар масири 30 – соли соҳибистиқлолӣ бо вуҷуди аз сар гузаронидани ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ, шикастанҳову сӯхтанҳо ба дастовардҳои азими иқтисодиву иҷтимоӣ ноил гардида, имрӯз дар ҷомеа  суботи комили сиёсӣ таъмин аст. Ин ҳама пешравию муваффақиятҳои самараи сиёсати оқилона ва дурбинонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар такя ба нерӯи хиради мардум рӯи даст омаданд. Аммо дар ҷомеаи имрӯз ҳастанд нохалафону бадбинон, бадкешону нотавонбинон, ки чашми ҳақбин надоранд, камтарин мушкилоти ҷомеаро тавре паҳн мекунанд, ки гӯиё мусибати калоне ба сари миллат омада бошад ва бо дархости хоҷагони берунаи худ барои бадном намудани давлат ва миллат саъю талош меварзанд. Ин гуна аҳримансифатон қодиранд, ки ба хотири манфиатҳои хеш ҳатто Ватан, Модар ва миллати хешро фурӯшанд.

Амали ноҷавонмардонаи аҳримансифатон боис бар он гардидааст, ки бо истифода аз амалҳои хакерӣ, шикастану ба даст овардани рамз  ба саҳифаи фейсбукии  мардум ворид шуда, аз номи онҳо дар саҳифаи “Озодандешон” ҷумлаҳои иғвогаронаро миёни омма паҳн намоянд. Навиштаҳои онҳо ба мантиқ рост намеояд, зеро мардум сиёсати давлатии Пешвои муаззами миллатро куллан дастгирӣ мекунанд ва ифтихор аз он доранд, ки сарварии давлатро шахсияте бар дӯш доранд, ки маҳз ба миллат саодат овард ва онро аз вартаи нобудӣ раҳоӣ бахшид..

Ин амалкарди душманони миллат ҳаргиз ирода ва масъулияти мардумро дар назди халқу Ватан намешиканад, баръакс моро боз ҳам муттаҳид ва сарҷамъ ва муҳиматар аз ҳама қавитар дар атрофи Пешвои муаззами миллат мегардонад.

Лаънат ба хоинон, лаънат ба кӯрдилон, лаънат ба носипосон!

 

Анвар Ҳоҷиев, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

 

Рӯзҳои охир вобаста ба ҳодисаҳои ногувори сиёсии дар Ҷумҳурии Қазоқистон баамаломада, баъзе шахсони бо ном "ватанпараст" тавассути шабакаҳои иҷтимоӣ ба иғвоангезиҳо сар карда, нияти ба нооромии сиёсӣ кашидани дигар кишварҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла, Тоҷикистон ишора мекунанд.

Ин бехирадон мақоли халқии "дар мавриди ҷангу нооромиҳо тару хушк баробар месӯзад"-ро фаромӯш карда, гумон мекунанд, ки бо ошӯбҳои идоранашаванда ҳамаи муаммоҳои иҷтимоӣ фавран ҳалли худро меёбанд.

Дар чунин як давлати аз нигоҳи иқтисодӣ нисбатан пурқуввату бо кишвари мо ҳамкори стратегӣ

Қазоқистон, бидуни дастгирии молиявию роҳнамоии идеологии қувваҳои беруна, амалӣ намудани ин тазоҳуроти шадиди оммавӣ, имконнопазир буд.

Дар баъзе вокунишҳо гуфта мешавад, ки ин норозигии худи мардум аз сиёсати роҳбарияти олии ин кишвар буда, митингчиён гӯё танҳо барои ҳимояи ҳуқуқҳои иҷтимоии хеш, ба майдон баромаданд, вале бо чунин ақидаҳо пурра розӣ шудан норавост.

Мумкин аст, ки баъзе беадолатиҳои дар ҷомеаи имрӯза ҷойдоштаю сари вақт ҳал нашудани муаммоҳои иқтисодию иҷтимоӣ боиси норозигии мардум гардад, вале барои инсонҳои хирадпеша роҳи ягонаи ҳалли онҳо хунрезию сӯзандагӣ намебошад.

Магар, оташ задани мошинаҳою биноҳо, ғасби бинои ҳокимият, ғораткунии банкоматҳою нуқтаҳои тиҷоратӣ, аз кормандони мақомоти қудратӣ зада гирифтани силоҳи оташфишон, бо арматураю дигар воситаҳо задани кормандони полис ва куштани одамони бегуноҳ, ин митинги осоишта ҳисоб меравад?

Ҳаргиз не !!!

Ҳама мардум бояд аз фирефта шудан ба дасисабозиҳои гурӯҳҳои радикалӣ - экстремистию хоҷагони пасипардагии онҳо ҳушёр бошанду ватани тинҷу ороми хешро ноором насозанд.

Протсессҳои ҷаҳонишавӣ хатарҳои зиёдро низ дораду сокинони ҳамаи давлатҳо, аз ҷумла, дӯстони қазоқи мо ҳушёрии сиёсиро аз даст надиҳанд.

Оқибати ин хел амалҳои нооромкунандаи вазъи сиёсии мамлакатҳо, танҳо боз ҳам бадтар шудани сатҳу сифати зиндагии мардуми оддӣ мешаваду халос.

Ҳар як фарди ватанхоҳ ва онҳое, ки сидқан рушди босуботи иқтисодию иҷтимоии мамлакатро мехоҳанд, ҳеҷ гоҳ ( новобаста аз тамоми ғаразҳои сиёсию норозигии шахсӣ) сабабгори нооромии сиёсии давлат набояд шавад ва ҳамеша кӯшиш ба харҷ диҳад, ки муаммоҳои мавҷударо бо роҳҳои маслиҳатомез, пешниҳодҳои ҷолиби таваҷҷӯҳ ва гуфтушунидҳои тарафайни беғаразона ҳал намуда, рисолати таърихии хешро дар назди миллат сазовор ба иҷро расонад.

Имрӯз, тамоми ҷаҳонро штаммҳои нав ба нави бемории сироятии коронавирус ба ларза овардааст ва нооромиҳои сиёсӣ сокинони минтақаҳои гуногуни сайёраро ба ҳолатҳои даҳшатбор рӯ ба рӯ мегардонад.

Дар чунин мавридҳои ҳассос, кулли инсонҳои хирадпеша бояд муттаҳид шуда, пеши роҳи ҳамагуна ноамнию нооромиҳоро бигиранд ва мардумро ба сабру таҳаммулпазирӣ даъват намоянд.

Дар баробари ин, ба ҳамаи шахсони мансабдори мақомотҳои идоракунии ҳокимияти давлатӣ зарур аст, ки сиёсати иқтисодию иҷтимоии кишварашонро дурбинонаю боадолатона пеш баранд ва ҷиҳати ҷилавгирии ҳамагуна омилҳои хавфовар чораҳои саривақтиро андешанду иҷрои вазифаҳои хизматии хешро одилонаю боинсофона ба хотири беҳсозии сатҳи зиндагии аҳли ҷомеа ва рушди босуботи давлат, таъмин намоянд.

“Меҳвари дониш”

Ҳар як Паёми Пешвои миллат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон раҳнамоест, ки мардуми шарафманди тоҷикро ба сӯи ояндаи ободу осоишта, ваҳдату ягонагӣ ҳидоят менамояд. Даврони соҳибисқлолӣ, сулҳу ваҳдати миллӣ барои ҳар як фарди Тоҷикистони азизамон, хусусан ҷавонони барӯманди миллат дастоварди бузургтарин мебошад ва барои ватан ҷонисорӣ дар роҳи он ҳидоят менамояд. Пешрафти минбаъдаи ҷомеа ва амали намудани мақсаду вазифаҳо, гул-гулшукуфоии ватани маҳбубамон, сулҳу ваҳдати милли ва оромиву осодагии мардум кафолати ҳаматарафа ва таълиму тарбия дар роҳи ватандӯстӣ ва хештаншиноси ҳар як омӯзгор ва тарбиядиҳанда мебошад. Бо қабул гардидани Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки соли 1994 шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳангоми райпурсии умумихалқӣ қабул намуданд, ҷонибдории худро барои бунёди давлати навини тоҷикон баён намуда буданд, ки меҳвари бунёди он давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва иҷтимои буданро ташкил медиҳад. Соли 2003 қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бар зидди ифротгароӣ» қабул карда шуд, ки мақсади қонун ҳимояи ҳуқуқ ва озодихоҳии инсон ва таъмини якпорчагӣ ва амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Гурӯҳҳои ифротие, ки имрӯз ба хатару таҳдидҳои глобалӣ тамоми дунёро берқарор сохтанд, аксар саводи мукаммал надоранд. Онҳо фаҳмиши маҳдуди зоҳирӣ аз ҷаҳон ва ислом мусаллаҳ буда, аз арзишҳои баланди инсонӣ баҳраманд нестанд. Онҳо арзишҳои некиву накӯкорӣ, меҳрубонӣ, раҳмдилву озодипарастӣ, илму маърифат, фарҳангу хештаншиносӣ, созандагӣ ва ободӣ, ки ҷавҳари бузурги одамият аст, аз инҳо дур ҳастанд. Рӯҳия ва амали онҳо бештар ба хушунату ифротгарӣ, ба тероризму экстеремизм, ваҳшонияту ноодамӣ наздик аст. Ҳаракатҳои терористӣ, ифротгароии динию маҳзабӣ бо амалҳои щаӣриинсонӣ ва кирдорҳои разилона авзои сиёсии тамоми сайёраро ноором намуда, ҳаёти осоиштаи мардумро дар зери хатар мегузоранд. Тероризм ва ифротгарии яке аз зуҳроти номатлубтарини ҷомеаи ҷаҳони мебошад, ки боиси ба вуҷуд овардани оқибатҳои нохуш, расонидани зарари вазнини руҳонию ҷисмонӣ,зуроварӣ,таҷовуз ба ҳаёти инсон, бенизомӣ, вайронкорӣ ба даст овардани ҳокимят оварда мерасонад. Бесабаб нест, ки имрӯз терроризм ва гурӯҳҳои ҳаракатҳои ифротӣ боиси ташвишу нигарониҳои кишварҳои олам гардидааст. Имрӯз ҳар як фарди худогоҳу худшинос ва ҳар як сокини сайёраро зарур аст, ки нисбат ба ин гуна кирдору ҷиноятҳо ва амалҳои щайри инсонӣ бетараф набошад. Ҳар гуна душманони миллатро роҳ надиҳем, ки ватани биҳиштосои моро, ки дар тӯли чандин солҳо бо ранҷу уқуватҳо, ваҳдату истиқлолият, сулҳу салоҳро ба даст овардем, щасб намуда, халалдор созанд. Ҳисси баланди миллӣ, худшиносиву худоогоҳӣ, ватандӯстиву ватанпарастӣ ва садоқаи ҷавонон ба миллат ва Ватан, хоку оби поки ин миллат ободии имрӯзу фардои Тоҷикистони соҳибистиқлол самимӣ бошад ва ба ҷаҳониён исбот намоем, ки мо аҷдодони бузургу бофарҳангем ва ифротгарону хоинони халқу миллатро нафрат дорем. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба пешрафти соҳаи маориф диққати ҷиддӣ дода, маорифро яке аз соҳаҳои авзалиятноки ҳаёти иҷтимоӣ меҳисобад. ва эътироф менамояд. Имрӯз мо ҳар шаҳрванди худогоҳро мебояд, ки дар таълиму тарбияи насли наврас ва ҷавонон диққати ҷиддӣ диҳем.

Муҳайё Тошхӯҷаева, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд 

 

Миллати тоҷик ҳеҷ гоҳ ба қисмҳову гурӯҳо ҷудо набуд ва чунин хоҳад монд. Дар ҷомеа гоҳо  ҳодисаву воқеаҳое рӯй медиҳад, ки миёни мардум шӯру исён меангезад. 

 Мусаллам аст, ки тамоми қувваҳои солиму носолим бо ҷавонон кор мекунанд, ба онҳо умед мебанданд, ба онҳо қувва мебахшанду аз онҳо қувва мегиранд, ки инро мо дар ин шабу рӯзи омодагии интихобот хуб пай мебарем. Навиди гуруҳи иғвоангезеро  бо номи «Гурӯҳи 24» низ хуб медонем, кич и гуна мардумро зидди ҳам мешӯронанд. Пинҳон нест, ки имрӯз ҷавонони дар аърофмонда кам нестанд. Ҳоло ҷавонон танҳо дар муассисоти таълимї фарогири тарбияву корҳои тарѓиботианд. Ва ин марҳила барои ташвиқгарони ташкилотҳои ифроти ба монанди наҳзатиҳову Гурӯҳи 24 мавриди муддао қарор мегирад.

Барои ба фаъолияти созандагї бештар ҷалб намудани онҳо созмонҳои шоистакори ҷавононро зиёдтару воқеитар бояд кард, фаъолияти марҳалавии онҳоро ба доимї табдил бояд дод, доираи фаъолияташонро фароху ҳамагир бояд кард, ки дар маҳаллаҳову ҷамоатҳо пас аз дарсу кору машѓулият, дастҷамъона соати фароѓат гузаронанд.  Албатта барои ин ҳам тараддуд лозим асту ҳам маблаѓ ва ҳам хоҳишу кӯшиш. Вале ҷомеаи мо қодир аст, ки бо ҳар як рӯйдоди номатлуб мубориза бурда,  онро безарар гардонад, аммо беҳтар аст онро решакан созем.

 Мутаассифона дар тамоми давру замон дар ҳар ҷомеаву кишвар ёфт мешаванд нафароне, ки чунин арзишҳои муқаддасу пок ва беолоишро ба манфиати нопоки хеш истифода мебаранду аз ниҳояти ѓафлатзадагї огаҳонаву ноогоҳона ба дорогии маънавии бандагони Офаридагор иснод меоранд.

Аз намоишҳои аъзоёни ташкилоти Гурӯҳи 24 маълум гардид, ки онҳо на дар дину на дар илм ягон каромоте накардаанд. Аз ҷумлаи ватандӯстдорону сулҳхоҳон ҳам набудаанд, ки атрофиёнаш аз он баҳра баранд. Пояи обрӯву шӯҳраташон таҳдиду таъдид ва тарсондану фиребонидан будааст, ки чунин фаъолияти ифротгароёна зуд фано хоҳад  ёфт. Аммо аз рӯи инсоф бояд гуфт, ки айб на танҳо дар ин ташкилот ва ҳаммаслакон, балки сарвари он Кабирӣ дар тафриту иғво устод  будааст. Аъзоёни ин ташкилотро ба ин дараҷа аҳли ҷомеаи муайяне расонидааст, ки аз дину диёнат, аз шарту шариат, аз фарзу суннат, аз илму маърифат дур буда, як собунаи дидаашонро кошонаи шоҳї пиндошта, лонашинро кошонашин гирифта,  аз ӯ буте сохтаанд, ки худаш аз будаш дур шудааст.

 Бинобар он бояд натанҳо намояндагони Гурӯҳи 24, балки атрофиён ва наҳзатиёнро аз ҳамсояҳо то мансабдорони маҳал маҳкум кард, ки нобинову ношунаво,  ноаҳлу бепарво, хурдбину бузургаъмо будаанду шудаанд.

Ҳамеша чашми ин хоинони миллат камбудӣ меҷӯяду мекобад. Дастовардҳои миллати моро нодида меангоранд. Аз бӯҳтону суханони намоишкоронаашон маълум шуд, ки ин «авлиё» ҳамеша бо мардуму миёни мардумҳастан ва авомфиреби мекунанд.

Албатта ҷомеа, ки солим аст, чунин кирдорро  маҳкум мекунад, вале ин кам аст. Мо бояд мисли сарвари давлат, Президенти кишвар, мӯҳтарам Эмомалї Раҳмон  коре кунем, тадбирҳое биандешем, роҳеро нишон диҳем, ояндаеро ҳидоят намоем, ки ҳадафмандона ба мафкураи ҳар як наврасу ҷавон, ки ҳассостарин узви ҷомеа мебошанд, бирасад, онҳоро ба мақсади муайяну мушаххас раҳнамун созад. Барои ин мо бояд ҷаҳони маънавии ҷавониро бо тақозои замон биомӯзем, хулоса бардорем, ӯро аз бозору кӯча дур созем, ӯро ояндасоз гардонем. 

Барои ин бояд ҳар як фарди худогоҳи ҷомеа саҳмгузорї кунад.   Танҳо дар он сурат ба намояндагони чунин «ташкилоти сулҳхо»-и сохтаву бофта ҷой намемонад. 

Амон Акбарович Раҳимов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Ҷаҳони имрӯзаро бе ҳодисоту воқеаҳои рузмарра тасаввур кардан ғайри имкон аст. Дар баробари ҳодисаҳои табии, воқеаҳои низ ҳастанд, ки онро баъзе ашхос баҳри манфиати гуруҳӣ ва ё шахсӣ сар мезананд, ки мо инро борҳо мушоҳида намудаем. Агар солҳои пеш вайронкорию харобсозӣ тавассутӣ лашкаркашиҳою ҷангу хунрезиҳо сармезад, имрӯз бошад ҷанг бо тафаккур идеологияи инсон оғоз гардидааст, ки оқибатҳои нохушеро аз худ дарак медиҳад. Онҳое, ки ба тафаккурвайронсозии ҷомеа мепардозанд, албатта бо манфиати шахсӣ ва ё гуруҳи фаъолият месозанд. Ин гуруҳи одамон бо барангехтани як фитна метавонанд ҳадафу мақсади худро амали гардонанд. Яке аз афроде, ки имрӯз ба вайронсозии тафаккури ҷомеаи навини Тоҷикистон машғул аст, Муҳаммадиқболи Садриддин мебошад. Мавсуф бо тарҳрезии барномаҳои сохтаву бофта як гуруҳ нафаронеро, ки дар муҳоҷирати меҳнатӣ ба мушкили дучор гардидаву азият мекашанд, ҷалб намуда, ба механизми амалигардонии ҳадафҳои нопоки худ истифода намуда истодааст. Дар барномаҳои пай дар паи он метавон мушоҳида кард, ки тарафдорони он аксарият муҳоҷирони меҳнатиянд, ки баҳри пешбурди зиндагии худ муҳоҷиргардидаву ноогоҳона ба доми ин оммафиреб афтодаанд. Муҳаммадиқболи Садриддинро метавон яке аз фитнаҷуён номид, зеро ҳар ҳодисаю воқеаҳое, ки дар кишвар рух медиҳад, онро ба манфиати нооромкардани вазъи сиёсии кишвар истифода менамояд. Агарчи борҳо ин ҳарзагӯи фитнаҷуёро хешу ақрабо ва наздиконаш хостанд аз ин роҳаш баргардаду зиндагии осоиштаро интихоб намояд, аммо ин рӯбоҳи бе дум радкардаву худро содиқ ба хоҷагону аҷнабиёнаш нишон медиҳад. Ҳар бинандаи нуқтасанҷ пас аз тамошои барномаҳои ӯ метавонад пайбарад, ки барномаҳои ӯ тахаюлӣ буда умуман асосӣ воқеаӣ надорад.         Бинобар ин, шахсоне, ки ба тамошои барномаҳои ин афроди харидашуда мепардозанд, бояд ҳеҷгоҳ фаромуш насозанд, ки ҳеҷ як нафаре бе мақсад ё ин ки бе манфиат вақти худро барои дигарон сарф наменамояд.

Одилхӯҷа Солиев, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

Имрӯз боиси таассуф аст, ки бархе аз давлатҳои олам рӯзҳои сиёҳи миллати тоҷикро аз сар мегузаронад ва орзу дорад, ки сулҳу ваҳдат дар кишварашон поянда гардад.

Ҳар фарди алоҳидаи ҷомеаи шаҳрвандии кишвар бояд аз сулҳу субот, фаровонӣ, истиқлолияти миллӣ, ваҳдату ягонагӣ, фазои ободи меҳан ва соҳибихтиёриву демократӣ шукрона гуфта, ҳамеша ба Ватану миллат содиқ бошанд. Нагузоранд, ки хоинони миллат он ҳадафҳои нопоки хешро дар кишвари биҳиштосои мо амалӣ намуда, қалби модарони муштипару кӯдакони маъсумро шикаста гардонанд.

Мардуми тоҷик аз ному нишони чунин ифротгароён безор асту вуҷуди онҳоро дар миллат, бахдбахти медонад ва алайҳи ин нобакорон то дар нафас ҳаст мубориза хоҳад бурд.

Худи нағмаҳои Кабирӣ кам аст, ки имрӯз дар ҷоёгоҳи холимондаи ӯ ташкилоти террористӣ бо номи Гӯрӯҳи 24 ақидаҳои ифротгароиро миёни мардум паҳн намуда, ба ҳар восита аъзоёни худро бо гумроҳ кардани ҷавонон бо истифодаи аз маҳфумҳои ба акидаи худ «исломӣ» афзун карданианд.

         Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ширкату ҷамъиятҳо, гурӯҳҳо ва ашхоси алоҳидае  пайдо шудаанд, ки бо баҳонаи гирифтани таълими хуб ҷавононро ба давлатҳои хориҷӣ интиқол дода, онҳоро ба ҳоли худ мегузоранд. Дар натиҷа бисёр ҷавонони тоҷик гумроҳ гашта, ба марказҳои террористию ифротгароӣ меафтанд. Дар ин марказхо дар қатори илмҳои динӣ ба ҷавонон тарзу усулҳои муносибат бо моддаҳои тарканда, истифодаи намудҳои гуногуни яроқ омӯхта мешавад. Пӯшида нест, ки баъд аз баргаштан барои ноором кардани вазъи сиёсӣ - иҷтимоии кишвар, ғояҳои носолими созмонҳо ва ҳизбу ҳаракатҳои террористию экстремистиро ба таври пинҳонӣ таблиғу паҳн мекунанд.

Мо тариқӣ оинаи нилгун шоҳиди ҳодисаву воқеаҳое гардида истодаем, ки фаъолияти ҲНИ дар кишвари мо замоне ба сари мардум  чи бадбахтиҳое оварда будааст. Ҷавонони миллатро гумроҳу саргардон ва дар кишварҳои ҷангзада гирифтору маъюс карда,с ари ҷавони онҳоро хӯрдаанд.

Сабаби асосии ин зуҳурот бешубҳа таблиғоту ташвиқоти чашмраси доираҳои динӣ ва болоравии таъсиру нуфузи онҳо дар ҷомеа нисбат ба намояндагони табақаи зиёӣ мебошад. Имрӯз кор ба ҳадде расидааст, ки ҳидояту насиҳатҳои устодони тамоми сатҳҳои таълиму тарбия дар муқобили як гуфтаи муллои чаласавод арзише надоранд ва мо бояд ин ҳақиқати воқеиро бипазирему ҳар чӣ зудтар аз пайи ислоҳи он кӯшем. Мо бояд ҷойгоҳи муаллимро ба он  мавқее, ки қаблан дошт, баргардонем.

Мо аз асли тоҷикзодагонем, мо ориёием, мо ворисони Сомонии давлатофар ва меҳандӯст ҳастем ва ин оин ин арзиш ин анъанаи неки ниёгони хешро набояд ба замин гузошта арзиши оллии онро зери по гузорем. Чун мо ба ин ҳатто ҳақе ҳам надорем. Мо шукргузорем, ки дар чунин ватани ободу озод умр ба сар бурда истодаем ва ин ҳама боиси нусрат ёфтани миатамон мегардад ба он шарте, ким о арзиши ин дастовардҳоро дониста бошему суботи ҷомеаро рушд бахшем. Агар ҳар кадоме аз марудмони бошарафи халқи азизамон барои адои содиқонаи қарзи хеш, яъне барои ҳимоят аз сулҳу суботи миллат ба ватани хеш хизмат намояд, маҳз ҳамон вақт барои устувории пойдевори давалати абарқудрати тоҷик асоси воқеи ба миён хоҳад омад.
Амон Акбарович Раҳимов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

 

 Чанд рӯз қабл, Паёми навбатии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти муаззами кишвар, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ироа гардид.

Чун анъана, дар Паёми имсолаи хеш Сарвари давлат дар бораи раванди иҷрои Паёми қаблӣ ва самтҳои асосии сиёсати дохилию хориҷии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар солҳои оянда, муфассал сухан ронданд.

Фарқияти Паёми имсола аз паёмҳои қаблӣ дар он буд, ки Пешвои миллат ҳангоми баромади кунунии хеш, раванди рушди иқтисодию иҷтимоии мамлакатро дар зарфи 30-соли Истиқлолият мавриди таҳлили аниқ қарор дода, дар бораи мушкилотҳои сиёсии солҳои аввали соҳибистиқлолӣ, тадбирҳои андешидашуда баҳри бартараф намудани зарарҳои калони ҷанги таҳмилии шаҳрвандии солҳои 90-ӯми асри гузашта, дастовардҳои назарраси рушди соҳаҳои гуногуни хоҷагии халқи кишвар пас аз солҳои 2000-ӯм, алалхусус пешорӯи ҷашни 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо овардани рақамҳои дақиқ ва далелҳои раднопазир, муфассал сухан ронданд.

Ҳақ бар ҷониби Президенти муҳтарами мо аст, ки Тоҷикистон алҳол дар шоҳроҳи рушди босуботи иқтисодию иҷтимоӣ қарор дораду кулли муаммоҳои  мавҷуда зина ба зина ҳалли худро ёфта истодаанд ва сокинони давлатамон шукр аз он доранд, ки дар фазои ороми сиёсӣ умр ба сар мебаранду сатҳу сифати зиндагиашон рӯз ба рӯз беҳтар шуда истодааст.

Зикри он, ки тавассути сиёсати дурбинонаи Роҳбари давлат ва дар натиҷаи пайгирона ба иҷро расонидани ҳадафҳои стратегии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар аксари соҳаҳо пешравиҳои назаррас ба амал омада, барномаҳои иҷтимоию тадбирҳои созандагӣ муваффақона амалӣ гардида истодааст, комилан дуруст буда, натиҷаҳои онро ҳар яки мо сол ба сол бо чашми хирад дида истодаем.

Агар ҳар фарди ҷомеа, бидуни ягон ғараз ва бо қалби софу имони комил рушди тамоми минтақаҳои давлатамонро дар солҳои охир таҳлил намояд, ба хулоса меояд, ки таҳти сарварии Пешвои муаззами миллат, Эмомалӣ Раҳмон Тоҷикистони биҳиштосои мо хеле ободу зебо гардида, пояҳои иқтисодии давлатдориамон сол ба сол мустаҳкам шуда истодааст ва заҳмати шабонарӯзии Сарвари кишварамону меҳнати содиқонаи мардуми тоҷик солҳои наздик ҳамаи моро ба қуллаҳои волои муродамон расонида, давлати тоҷикон дар арсаи ҷаҳонӣ ҷойи сазовори хешро аз ҷиҳати рушди босуботи иқтисодию иҷтимоӣ, ишғол хоҳад намуд.

Баҳри ҳарчи зудтар ноил шудан ба ин ҳадафҳои нек, ҳангоми ироаи Паём Сардори давлат таваҷҷуҳи масъулини тамоми мақомотҳои идоракунии давлатӣ, соҳибкорони ватанӣ ва дигар субъектҳои хоҷагидориро ба самтҳои асосии сиёсати дохилию хориҷии мамлакат барои 5 соли оянда ҷалб намуда, ҷиҳати бартарафсозии камбудию норасоиҳои ҷойдошта, дастуру супоришҳои дахлдорро доданд.

Аз ҷумла, Роҳбари давлат таъкид карданд, ки бо сабру таҳаммули хосаю дастгирии мардуми шарифи кишвар мо тавонистем давлати худро аз вартаи нобудшавӣ раҳоӣ дода, ба сатҳи имрӯзаи рушд расонем ва боварии комил дорам, ки тамоми сокинони мамлакат қодир ҳастанд ҷиҳати ҳалли муаммоҳои боқимонда муттаҳид шуда, содиқона заҳмат мекашанд, корҳои ободонию созандагиро дар тамоми манотиқи кишвар бомаром идома медиҳанд, ҳисси ватандӯстию хештаншиносии хешро боло бардошта, кишвари азизамонро ба як мулки ободу аз ҷиҳати сиёсӣ тинҷу ором  ва аз ҷиҳати иқтисодӣ – рушдкарда табдил дода, дар ин асос, ҳарчи зудтар ба ҳадафи олии Ҳукумат – таъмини зиндагии шоистаи ҳар як сокини мамлакат, ноил хоҳем шуд.

Бо ин мақсад, Пешвои миллат диққати ҳозиринро ба куллан тағйир додани сатҳу сифати донишомӯзӣ дар муассисаҳои таълимию донишгоҳҳои олӣ ҷалб карда, хеле бамаврид таъкид карданд, ки агар мо ба рушди илму маориф эътибори ҷиддӣ надиҳем, сатҳи дониши мутахассисонамонро ба талаботҳои байналмилалӣ ҷавобгӯ нагардонем, ба ягон хел натиҷаҳои ниҳоии хуб ноил шуда наметавонем.

Дар ҳақиқат, протсессҳои ҷаҳонишавӣ ва ихтироъ гардидани технологияҳои муосир дар ҳама ҷабҳаҳо дониши мукаммали мутахассисону сармоягузориро ба рушди инсон талаб мекунад ва чуноне, ки Президенти кишвар бамаврид эрод гирифтанд, бо тарзу услуби кӯҳна, дониши ба талаботҳои байналмилалӣ ҷавобгӯ набуда, надонистани забонҳои хориҷию одоби муошират бо намояндагони дигар давлатҳои дуру наздик, мо наметавонем мамлакати худро дар арсаи байналмилалӣ нек муаррифӣ кунем.

Аз ин лиҳоз, талаботи Сардори давлат бобати андешидани тадбирҳои фаврӣ ҷиҳати куллан тағйир додани фаъолияти муассисаҳои таълимию донишгоҳҳо, сармоягузориро ба рушди инсон вазифаи аввалиндараҷаи ҳамаи сатҳҳои ҳокимият шуморидану баланд бардоштани масъулияти омӯзгорон баҳри омӯзиши на кам аз ду забони хориҷӣ (русию англисӣ) аз тарафи толибилмон, хеле бамавриду саривақтӣ мебошад.

Ҳақ бар ҷониби Пешвои миллат, ки гуфтанд: «Бе рушди илму маориф ягон қадам ҳам пеш рафта наметавонем ва бунёди миллат аз маориф оғоз мегардад !».

Дар ин бора сухан ронда, пешниҳод мекардам, ки ҷавонони донишҷӯйро то ҳадди имкон ба кору чорабиниҳои ба машғулиятҳояшон халалрасон кам ҷалб намуда, дар қонунгузории кишвар, масъалаи ба таъхир гузоштани даъвати ҷавонони соҳибистеъдод (ки дар магистратура, аспирантураю докторантураҳо таҳсил доранд) ба сафи қувваҳои мусаллаҳ, аз нав бозбинӣ карда шавад, зеро мо танҳо  бо ин роҳ метавонем сафи олимони ҷавонро зиёд карда, ба ҳадафи хеш ҷиҳати омодасозии мутахассисони соҳибтахассус ноил гардем.

Дар Паёми имсола, таваҷҷӯҳи хосаи Президент ба масъалаҳои тақвиятбахшии низоми бонкию таъсисдиҳии бонкҳои нав, ба таври электронӣ ва дар муддати то 24 соат сабтиномкунии соҳибкорон , ҷорӣ намудани низоми электронии пайгирии муроҷиати сармоягузорон дар доираи «Равзанаи ягона», тезонидани гузариш ба иқтисодиёти рақамӣ, таҳияи ҳамкории электронӣ бо сармоягузорон дар ҳамаи сатҳҳои мақомоти ҳокимияти давлатӣ, гуногунсамтии истеҳсолоти саноатию рушди иқтисоди сабз, равона гардида буд ва таъмини иҷрои пурраю саривақтии ин дастурҳо, бешубҳа ба ҳарчи зудтар амалишавии ҳадафҳои стратегии Ҳукумат ва иҷрои босифати барномаҳои иқтисодию иҷтимоии давлатӣ, мусоидат хоҳад намуд.

Ҳангоми ироаи Паём, Сарвари давлат оиди пуштибонии бесобиқаи соҳибкорон аз сиёсати пешгирифтаи давлату Ҳукумат сухан ронда, таъкид карданд, ки ҷиҳати рушди соҳибкорӣ дар мамлакат бештар аз 110 имтиёзҳои андозию гумрукӣ пешбинӣ гардидааст ва дар Кодекси нави андоз, ки аз 1-ӯми январи соли 2022 мавриди амал қарор дода мешавад, боз як қатор имтиёзҳои дигар низ ворид карда шудааст.

Бо назардошти он, ки дар барномаи пешазинтихоботии Президенти кишвар андешидани тадбирҳо бобати аз давлати аграрӣ ба мамлакати индустриалӣ-аграрӣ табдил додани Тоҷикистон зикр гардида буд, Пешвои миллат бо як иқдоми ояндасоз пешниҳод карданд, ки солҳои 2022-2026 «Солҳои рушди саноат» эълон карда шуда, дар ин замина бештар аз 500 ҳазор ҷойҳои иловагии кориро таъсис дода, ҳаҷми маҷмӯъи маҳсулоти дохилӣ то ба 95 млрд сомонӣ расонида шавад.

Ин иқдоми нави Роҳбари давлат хеле саривақтӣ буда, амалигардонии ҳадафмандонаи он заминаҳои андозбандии Буҷети давлатиро устувор мегардонад ва дар ҳалли муаммоҳои мавҷудаи иҷтимоию тақвиятбахшии корҳои ободонию созандагӣ низ мавқеи муҳим мебозад.

Мо шоҳиди он будем, ки чанд сол қабл бо ташаббуси бевоситаи Пешвои миллат барои афзоиш додани ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ, ба мардум 75000 га замин ҷудо гардида, аз соли 2018 корхонаҳои паррандапарварӣ аз додани як қатор андозҳою пардохтҳои гумрукӣ озод карда шуда буданд.

Танҳо ин ташаббуси дурандешонаи Сарвари кишварамон боиси куллан афзоиш ёфтани маҳсулоти озуқаворӣ, таъсисёбии корхонаҳои зиёди паррандапарварӣ гардида, агар соли 1991 барои таъминоти аҳолии ҷумҳурӣ аз хориҷи кишвар  150 ҳазор тонна гӯшт ва 325 ҳазор тонна картошка ворид шуда бошад, алҳол, ин талаботи истеъмолкунандагон пурра бо маҳсулоти истеҳсоли худии кишвар қонеъ гардонида шуда, ҳоло сокинони мамлакат асосан бо гӯшти мурғу тухми истеҳсолкардаи корхонаҳои дохилӣ таъмин мебошанд, яъне воридоти ин маводҳои ғизоӣ низ аз хориҷи кишвар солҳои оянда ба пуррагӣ хотима хоҳад ёфт.

Иқдоми дигари Пешвои миллат оид ба аз тамоми андозу пардохтҳои гумрукӣ озод намудани воридоти технологияҳои муосиру каммасрафи бо қувваи барқ коркунанда, аз ҷумла, электромобилҳо, мошинаю троллейбусҳои барқӣ ва бо мақсади рушди соҳаи кирмакпарварию зиёд намудани ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти  коргоҳҳои атласу адрас ва шоҳибофӣ, ба ин субъектҳои хоҷагидорӣ додани имтиёзҳои андозию гумрукӣ аз ҷумлаи тадбирҳое мебошанд, ки ба дастгирии соҳибкорон нигаронида шуда, бешубҳа ҷиҳати ҳарчи зудтар амалигардонии сиёсати имрӯзаи роҳбарияти олии мамлакат вобаста ба рушди босуръати саноату ба давлати индустриалӣ-аграрӣ табдилёбии кишварамон, мусоидат хоҳад намуд.

Дар ин радиф, таҳти назорати қатъӣ гирифтани иҷрои дастурҳои Сардори давлат бобати эътибори махсус додан ба коркарди маъдан, металлҳои қимматбаҳо, коркарди пурраю ба бозори ҷаҳонӣ баровардани маҳсулоти кишоварзӣ ва гиёҳҳои доруворӣ, ба кор даровардани корхонаҳои саноатии аз фаъолият бозмонда, рушди бонизоми саноати сабук ва таъсиси корхонаҳои истеҳсолӣ танҳо дар асоси таҳлилҳои дақиқи фаъолияти рақобатпазиру устувори онҳо ва ба истеҳсоли молу маводҳои содиротӣ нигаронидашуда, хеле муҳим буда, дар ин самтҳо масъулини мақомотҳои ваколатдор бояд ҷиддӣ муносибат намоянд.

Дар Паёми имсолаи хеш, Роҳбари давлат, Эмомалӣ Раҳмон вазифаҳои ниҳоят муҳиму ояндасозро баҳри боз ҳам тақвиятбахшии корҳои ободонию созандагӣ ба истиқболи ҷашни 35-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, сазовор пешвоз гирифтани 25-солагии Рӯзи ваҳдати миллӣ ва 30-солагии баргузории Иҷлосияи тақдирсози XVI-ӯми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян намуда, изҳор доштанд, ки иҷрои саривақтии дастуру супоришҳои додашуда якояки моро ба амалишавии ҳадафи олии Ҳукумат – ноил гардидан ба таъмини зиндагии шоистаи ҳар як сокини мамлакт наздик намуда, обрӯю нуфузи давлати биҳиштосои моро дар арсаи ҷаҳонӣ боз ҳам баланд мебардорад.

Умед дорем, ки кулли мардуми бозаковат ва дорои хиради азалии тоҷик, алалхусус, тамоми шахсони ваколатдору соҳибмансаб ин гуфтаҳои Пешвои миллатро ба инобат гирифта, баҳри амалӣ гардонидани ҳар як нуқтаҳои созандаи Паём кӯшиш ба харҷ медиҳанд ва саҳми арзандаи хешро нисбати ҳаллу фасли муаммоҳои мавҷудаи иқтисодию иҷтимоии мамлакат, боз ҳам ободу зебо намудани ватани аҷдодӣ, устувор гардонидани пояҳои давлатдорӣ ва куллан баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагии аҳолию қатъиян риоя гардидани адолати иҷтимоӣ, мегузоранд.

Танҳо тавассути ваҳдати комили миллию масъулиятшиносии волои ҳар фарди кишвар бобати иҷрои рисолати таърихии хеш, баланд бардоштани ҳисси хештаншиносию ватанпарастии наслҳои ҷавон, бо дасту қалби пок ва нияти соф ба иҷро расонидани ӯҳдадориҳои хизматии ҳар як шахси соҳибмансаб, мо метавонем ба натиҷаҳои дилхоҳ ноил гардида, давлатамонро боз ҳам ободу зебо ва аз ҷиҳати  рушди иқтисодию иҷтимоӣ пешрафта гардонида, тамоми муаммоҳои мавҷудаи зиндагиро бартараф намоем ва ба наслҳои оянда, як мулки ободро бо оромии сиёсиаш, ҳадя намоем.

 

 

                             “Меҳвари дониш”

 

 Ватанга, ота-онага хизмат қилишлик  ва фидойилик ўз-ўзидан пайдо бўлмайди. Булар заминида ёшларга  бўладиган  таълим-тарбия ва  маҳаллалардаги  ҳар бир қария ва отахонларимиз масъул эканлигини эсдан чиқармаслигимиз керак. Шунинг билан биргаликда фарзанд тарбиясидаги энг муҳим омил бу – ота-онанинг фарзанд олдидаги  бурчи, уларнинг фарзандига қилган эътибори. Халқимизда шундай мақол борки  “Қуш уясида кўрганини қилади”, хақиқатан ҳам ҳар бир оила соғлом бўладиган бўлса, фарзандлари таълим–тарбияли, одоб-ахлоқли бўладиган бўлса ана шундай оила мустахкам ва фаровон турмуш кечиради. Катталарга ҳурмат ва кичикларга иззат, ота-онанинг оиладаги юкори мавқеи, аёлларнинг ҳаёю-ибоси, никоҳнинг муқаддаслиги, ота-оналарнинг фарзандлар олдидидаги ҳамда фарзандларнинг ота-оналар олдидаги бурчи ва масъулиятини мухим кадрият сифатида хис этиб яшамоқлиги, оила шаъни ва обрўсини асраб-авайламоқлиги, келин ва қайнона муносабати ўзиги хослиги, катта оилаларда бобо ва бувиларнинг рахнамолиги, қариндошлар, қўни-қўшнилар,  махалладаги нуроний отахонларнинг ўзбек оиласига хос хусусиятлари замирида муқадддас динимизнинг таълимоти ётади.

Дунёда ота-она улуғ зот ҳисобланади, чунки улар фарзандлари учун ҳаётини, меҳрини бериб, фарзанди катта бўлиб оила қуриб кетгандан кейин хам улар ҳақида қайғуришдан тўхтамайдилар. Ҳар бир ота-она ўз фарзанди дунёга келиши билан уни парвариш қилиб катта қилади, касал бўлса даволайди, едиради, кийдиради, уни оқ ювиб  оқ тарайди, умуман фарзандини ҳаётда керакли барча нарсалар билан таъминлашга харакат қилади. Хаттоки ота-оналар бунинг учун ўзлари ейиш-ичиш, кийиниш шу каби нарсалардан махрум бўлсалар ҳам фарзандларини бахти ва умрларини хайрли амалларга сарфлашликлари билан харакатда бўладилар.  Мана шу ота-онанинг фарзанд олдидаги асосий вазифаларидан ҳисобланади. Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) бундай марҳамат қиладилар: “Ота-она фарзандига яхши хулқдан ҳам ортиқроқ нарса бера олмайди”. Демак, ота-она фарзандига берадиган энг яхши нарсаси қимматбаҳо кийим, яхши таом ёки ажойиб совға эмас, балки гўзал хулқ ва яхши тарбияси экан. Чунки кийим, таом ёки совға болага маълум вақт фойда беради, вақт ўтиши билан эса эскиради. Гўзал хулқ, яхши тарбия эса фарзандга умри давомида фойда беради. Нафақат умри давомида, балки вафотидан кейин охиратда ҳам манфаат келтиради. Зеро, ҳадиси шарифда: “Банда гўзал хулқи ила кечалари ибодатда қоим бўлувчи ҳамда кундузи рўза тутувчининг даражаси – савобига эришади”, дейилган.

 Баъзи оилаларда ота-она эрталабдан кечгача ишлаб, кўча-кўйда юради, уйда бўлган вақтларида ҳам ўз ишлари билан овора бўлиб фарзандларига вақт ажрата олмайди. Натижада фарзанд тарбияни телефон, интернет, телевизор ҳамда кўча-кўйдан олмоқда. Шундай тарзда улғайган бола яхши хулқли, одобли, илм-маърифатли ва келажакда эл-юртига хизмат қилиб, ота-онасига раҳмат олиб келадиган бўлиб улғайишига ким кафолат бера олади?!

 Фарзандларимизнинг бўш вақтларида нима билан шуғулланмоқлиги, куни билан вақтини нималарга сарфлаяпти, уйдаги телевизор ёки компютерда нималарни томоша қилаяпти, кўчада кимлар билан дўст бўлиб, улар билан вақтини қандай ўтказмоқда?! Бундай ишларда фарзандни назоратсиз қолдириш мумкин эмас.

      Ҳадис шарифда “Фарзандинг ё жаннатинг ёки дўзахингдир”, деб айтилган. Агар ота-она фарзандини яхши хулқли, одобли ва имон-эътиқодли қилиб тарбияласа, бундай фарзанд қиёмат кунида ўзи билан ота-онасини ҳам жаннатга етаклайди.

 Шундай экан, ҳар бир ота-она фарзандларининг тарбиясига кўпроқ эътибор бериши, уларга алоҳида вақт ажратиб, одоб-ахлоқдан таълим бериши, уларни доимо назорат қилиб бориши, ёмонларга яқин йўлатмаслиги керак. Ана шунда улар ота-онаси ва эл-юртига хизмат қиладиган, уларга икки дунёда обрў олиб келадиган, юзларини ёруғ ва бошларини юқори қиладиган фарзандлар бўлиб катта бўлишади.

Дадахон Ҷӯраев, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

 

Имрӯзҳо минбари дуруғини сомонаҳои “Паём нет”, “Ислоҳ нет”, “Бомдод.ком” "Гурӯҳи 24" ва ғайра ҳамоно барои тӯҳмату нодидагири дастовардҳои соҳибистиқлолии кишвар равона гардидааст. Мақсади онҳо фақат ва фақат ноором сохтани авзои ҷумҳурӣ буда, бо ахборҳои дурӯғ, маҳалгароӣ ва ҷангу хунрезиро ба амал биоранд. Ин хоинону душманони миллат зидди давлати мо мубориза бурда, бо барномаҳои худ мардумро ба митинг даъват мекарданд.

Ҳодисаҳое, ки дар Бадахшон ба вуқӯъ омад, мардум нафаҳмидаву надониста аз як ҷинояткор пуштибонӣ карда, дар кӯчаву хиёбонҳо митингу тазоҳуротҳо ташкил карданд. Аз ин душманони давлати мо истифода бурда, бо иттилоотҳои дурӯғу туҳматҳои пайдарпайи худ дар шабакаҳои интернетӣ мардумро ба тазоҳуротҳо даъват намуданд, хаёл карданд, ки мардум ба сафсатаҳои онҳо бовар мекунанд. Ба гуфти онҳо гӯё дар Тоҷикистон мардум зулм мебинанд. Ягона мақсаду ниятҳои ин фурӯхташудаҳо сулҳу субот ва оромии Тоҷикистонро вайрон кардан аст. Дар филми “Нерӯи қонун” собиқ раиси вилояти Бадахшон асли воқеа ва ҳақиқатро ба тамошобинон равшан сохт. Маълум гардид, ки асли воқеа аз куҷо сар мешавад ва то куҷо воқеият дорад. Чанд соли охир Гулбиддин Зиёбеков бо як гурӯҳ ҳаммаслаконаш ба бетартибиҳо ва ҷиноятҳо даст задааст. Ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ҳозир нашуда, бо худ силоҳ доштааст. Ба сӯи онҳо тир холӣ карда, дар натиҷа захмдор гардида, ба ҳалокат расидааст. Мардум аз ҳақиқати ҳол огоҳ гардид ва боварӣ дорам, ки дигар  аз чунин ҷинояткорон пуштибонӣ намекунанд. Волоияти қонун бояд дар ҳамаи минтақаҳои кишвар баробар риоя карда шавад.

Хоинони миллат аз пули бедардимиёни хоҷагони хориҷии худ истифода бурда, саҳифаҳои сомонаи худро бо гузоришҳои беасосу бемантиқ, наворҳои подарҳаво нисбат ба давлату Ҳукумати Тоҷикистон пур карда, рӯз мегузаронанд. Инро бояд донанд, ки мардуми Тоҷикистон тарафдори сулҳу амонӣ буда, аз найрангу дассиса ва  амалҳои зараровару ҳалокатбори онҳо бохабар аст ва дигар ба сафсатаҳои онҳо бовар надоранд.

 

Ибод Каримов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд 

 

 

 Билим манбаи бўлган китобни севиш, уни ўқиш ва кўз қорачиғидек сақлай билиш, ўқиш учун уни танлай олиш ва ўқиш маданиятини билиш керак.

Китобга муҳаббат, уни  қадрлаш, ўқишга иштиёқ халқимизнинг қон-қонига сингиб кетган. Халқимиз илм ва фан,  адабиёт ва санъатга оид нодир қўлланмалар, адабиётлари билан ҳақли равишда фахраланади.  Дунёнинг қайси бир  машҳур кутубхонасида бўлманг халқимизнинг улуғ алломалари, тафаккур хазинасини яратган донишмандларининг қўлёзмаларини  китоб ҳолига келтириб, боқий умр бағишлаган хаттотлар, мусаввирлар      меҳнатини кўриш мумкин.

Ота-боболаримиз китобни кўз қорачиғидек асрашган. Улар китоб саҳифасига ҳеч нарса ўрамаганлар. Китоб сақланадиган жой хоҳ у кутубхона бўлсин, хоҳ уй бўлсин-муқаддас саналган, ҳар қандай китоб энг пок, энг юқори жой-токчаларга қўйилган.

Фарзандларимиз китобхонлик давраларида иштирок этишган. Натижада фарзандларимизда китоб ўқишга ҳавас уйғонган.  Ҳозирги кунда оилаларда китобни кўпроқ болаларга ё буваси ё бувиси ўқиб беришади. Лекин минг афсуски, ота-оналари ишда банд бўлганликлари сабабли уларни кечки пайтда китоб ўқишга вақтлари етишмаяпти.

Оилада болаларга алоҳида хона ажратиш ва албатта кичкина китоб жавонини ташкил этиш мақсадга мувофиқдир. Шу ўринда ҳурматли ота-оналаримиз болажонларга китоб ниҳоятда муқаддаслиги, у билан эҳтиёт бўлиб муомала қилиш кераклигини уқтиришлари лозим.

Таълим муассасаларида, оилада болани китобга нисбатан қизиқтириш,  эътиборини оширишда муаллимнинг хизмати беқиёсдир.

Боланинг ёшлик чоғидаёқ унинг мурғак қалбига китобга нисбатан қизиқиш, меҳр уйғотиш лозимки, у доимо китобни севсин, ардоқласин, авайласин, китоб устида ишлашни билсин. Ота-оналар боланинг 3-5 ёшидан бошлаб уларга рангли суратли китоблар совға қилиши,  «Ўзинг бўя», «Чиза оласанми?», «Мантиқий фикрла!» мазмундаги содда, психологик томондан ёшига мос китоб–альбомларни  харид қилиши лозим. Мактабгача таълим муассасаларида бу хайрли ишни давом эттириб, болаларнинг ҳар бир гуруҳида ёш хусусиятларини эътиборга олиб кичик кутубхоналар ташкил этиш мақсадга мувофиқдир.

Умумтаълим мактабларида хат саводга ўргатиш бошланғич синфлардан бошланар экан, уларда китобхонлик фаолиятини барқарорлаштириш, ёшлик чоғларидан китоб ўқишга ўргатиш муҳим аҳамият касб этади. Бунинг учун синф раҳбарлари ташаббуслари билан «Синф кутубхонаси» ташкил этилиши мақсадга мувофиқдир. Ўз-ўзини бошқариш тизими бўйича энг зукко, билимли бир ўқувчини «Синф кутубхоначиси» этиб тайинлаш орқали, синфдаги китоблар сони, сақланиш ҳолати қатъий назоратга  олиб борилади.

Кутубхоналарни кейинги йилларда техника воситалари билан таъминлаш ишлари бошланган бўлсада, лекин бу ҳолат  ҳозирча етарли эмас. 

Ўқувчи-ёшларнинг китобхонлик даражаси йилдан-йилга пасайиб бормоқда. Бунинг устига ўқувчиларимизнинг китоб магазинларидан бадиий китобларни харид қилишлари ҳам камайган.

 Кутубхоналардаги китоблар фонди ҳозирги эҳтиёж ва талабга жавоб бермаслиги,  яъни ўқувчи-ёшларимизнинг синфдан ва мактабдан ташқари ўқиши лозим бўлган адабиётларнинг кутубхоналарда  етарли бўлмаганлиги каби ҳолатлар ўқув-тарбия жараёни самарасига ҳам салбий таъсир кўрсатмоқда.

Мактаб кутубхоначилари олдида турган асосий вазифа мактаб ўқувчиларида янгича тарихий онгни шакллантириш, миллий қадриятларни тиклаш бўйича олиб борилаётган тарбиявий ишларни такомиллаштириш, кутубхоначилик- библиографияга доир билимларни, педагогикага оид энг яхши адабиётларни ҳамда маънавият, ахлоқ-одоб асосларини ўргатувчи шунингдек, ижтимоий-иқтисодий ва ҳуқуқий билимлар берувчи нашрларни тарғиб этиш, китобхонлар сўровини эҳтиёжини тўла қондириш ҳамда уларнинг ахборот маданиятини кўтаришдан иборатдир.  

Китобхонликни заруратга айлантириш керак. Агар фарзандларимизда китоб ўқишга ҳавас бўлмаса, унинг китоб ўқишга бўлган эътиборини ўзгартириш мушкул бўлиб қолади. Уларни ўқишга мажбурлаш эмас, балки китоб ўқишга ҳавас уйғотиш лозим. Бу борада ота-она, устозу мураббийлар ва кутубхона ходимлари бевосита ёрдам беришлари лозим бўлади. Бунда болаларнинг ёш хусусияти, қизиқиши ҳисобга олиниши керак. Италия ёзувчиси Сенека: «Китобларнинг сони эмас, уларнинг яхшиси фойда келтиради», - деб айтган эди.

Ўқувчиларни мустақил ўқишга қизиқтириш учун «Шеърият гулшани», «Китоб – менинг дўстимсан», «Китоб мўъжизага чорлайди», «Ғолиб китобхон», «Синфнинг энг яхши китобхони» каби танловларни  ва ҳар хил мавзуларда  баҳс-мунозараларни тез-тез ўтказиб туриш тавсия этилади.

Таълим муассасаларида ўқувчиларнинг синфдан ташқари ўқиган китоблари асосида китобхонлар конференциясини ўтказиш, уларнинг мантиқий ва ижодий фикрлаш қобилиятини бойитади, китобга бўлган ҳавасини уйғотади. Фарзандларимизни китобга  қизиқтириш осон иш эмас. Бу ҳам тарбиявий жараён. Ҳар бир боланинг қизиқиши, мойиллиги инобатга олинган ҳолатда унинг ўз китоби бўлиши керак.

Биз катталар болалардан кўп китоб ўқишни талаб этамиз. Бу бир қарашда тўғридек.  Лекин бу ерда асосий гап ўқувчи-ёшларимизнинг ўқимоқчи бўлган китобининг ёшига мослиги, қизиқиши, мойиллигига тўғри келишига эътиборни қаратиш ва ниҳоят  ўз китобини  ўқиши лозимлигига  қаратишимиз лозим. Бу ўқиш маданияти  қандай ва қай даражада тарбияланганига боғлиқ.

Китоб ўқиш маданиятига  китоб харид этиш ва кутубхонани мунтазам бойитиб боришга алоҳида эътибор билан қараш, китоб сақлаш одоби, ўқиш жараёни, ўқиганни ўзига ва  ҳаётга татбиқ эта билиш каби яна ўнлаб масалалар киради. Китобни танлаб, аниқ мақсадни ўйлаган ҳолда ўқиш зарур.

Бундан ташқари бола фақатгина китоб ўқиш билан чегараланиб қолмасдан, балки китобдаги асосий маъно-мазмунга тушуниши ҳам лозим.

Китобга бўлган ҳавас ўқувчиларимизни керак бўлса айрим асарларни такрор ва такрор ўқишга олиб келади. Немис шоири Ф.Гебблp айтганидай: «Ўқилган китобларни такрор ўқиш саводхонликнинг энг ишончли тарозисидир» деб айтган эди.

Умумтаълим мактабларининг кутубхоналари ҳар чоракда бир марта «Китоблар мўъжизаси» ёки «Китоблар оламига саёҳат» мавзусида кўргазма ташкил этишлари мақсадга мувофиқ. У фақат кўргазма бўлиб қолмай балки энг китобхон ўқувчилар таклиф этилиб, китоб ҳақидаги фикри ва энг севимли асари қаҳрамонлари рамзий тасвирини ифода этиб бериши кўргазма иштирокчилари тасаввурида чуқур из қолдиради. Ўқувчилар ўзлари севиб ўқиган асарлари юзасидан тақризлар ёзишни ўргансалар янада яхшироқ бўлади.  Ёки ўқиган асарлари таассуротлари асосида ўқувчининг ижод намуналари (кичик ҳикоя, шеър, ҳажвия) кўргазмага қўйилади. Энг фаол қатнашган иштирокчилар рағбатлантирилади.

Тадбирда  қатнашган ҳар бир ўқувчиларнинг арзимас кичик бир мувафаққиятини четда қолдирмаслик, уни олқишлаш, қизиқишини ўстириш лозимки, токи у китобга бўлган ҳаваси яна ҳам ошиб, китобга боғлансин.

Ўқувчиларнинг бўш вақтларини самарали ташкил этиш, тўгаракка аъзо бўлган ўқувчилар билим доирасини кенгайтириш, қўшимча маълумотлар бериш мақсадида экологик, техник, иқтисодий, ҳуқуқий билимлардан кенг хабардор этиш мақсадида кутубхонада бурчаклар ташкил этиш мақсадга мувофиқдир.

Кутубхона – бу ҳақиқий маданий-маърифий маскан сифатида фаолият кўрсатиши керак. Бу  зиё ва маънавият маскани болажонларнинг энг севимли даргоҳига айланишини ва ўз бағрига кўпроқ болаларни чорлаши лозим.

Кутубхоналаримизни юқори синф ўқувчилари, ота-оналар розилиги билан бадиий адабиётлар билан бойитишимиз мумкин. Бунинг учун синфдаги ҳар бир ўқувчи ўз розилиги билан биттадан китоб олиб келиб топширса, кутубхона 20 - 30 дона бадиий китоб билан қўшимча равишда бойийди. Натижада бир дона китоб олиб берган ўқувчи яна 20 - 30 дона янги китоб ўқиш имкониятига эга бўлади. Бу ишга ҳомийларни ҳам жалб этиш мумкин.

Аммо ҳозирги кунда ранг-баранг воқеа ва ҳодисаларга бой фильмлар, саргузаштлар ҳақида ҳикоя қилувчи бошқа воситалар (телевизор, компьютер, интернет)нинг таъсири кучайиб бормоқда. Булар ўқувчи-ёшларимизга қўшимча ахборот бериш билан бирга, фарзандларимизнинг кўп вақти телевизор экранида ёки компьютер ёнида ўтиши туфайли, болаларимизнинг саломатлигига таъсир этиш билан бирга, уларнинг китоб ўқишига ҳам салбий таъсир ўтказмоқда. Телевизор ҳеч қачон китоб ўрнини босолмайди.

Кутубхона ишини ривожлантириш, ўқувчиларни бу масканга кўпроқ жалб этиш, у ерда маънавий-маданий тадбирларни ўтказиш орқали унинг нуфузини ошириш барчамизнинг кечиктириб бўлмайдиган вазифамиздир.

Хулоса  қилиб айтганда, комил инсон бўлиб  етишиш учун китобнинг  ўрни беқиёсдир. Ўқувчиларни китоб билан ишилашга   одатлантириш ҳам тарбиявий  аҳамиятга эга. Китобхонлик ёшларнинг маънавий бойлигини оширади, уларни меҳнат  ва ижодий йўлга бошлайди. Китоб ҳаётнинг  улуғворлигини англаб олишга, у ҳақида  мустақил фикр   юритишга ёрдам беради.

Дадахон Ҷӯраев, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

     Таи солҳои охир ҳаракатҳои иртиҷоӣ, ифротгароӣ ва динию мазҳабӣ бо амалҳои ғайриинсонӣ ва кирдорҳои разилона авзои сиёсии сайёраро ноором карда, ҳаёти осоиштаи мардумро зери хатар мегузорад.

     Бесабаб нест, ки имрӯз терроризм ва гурӯҳу ҳаракатҳои ифротӣ боиси ташвишу нигарониҳои кишварҳои олам гардидааст. Коршиносон бар он назаранд, ки ба доми террористон бештар ҷавонони муҳоҷир ва ё муҳассилини кишварҳои арабӣ ҷалб мешаванд. Барои ҷалб кардани онҳо аз шабакаҳои интернетӣ ба таври васеъ истифода мебаранд. Барои ҷалби ҷавонони минтақаҳои Осиёи Марказӣ сомонаҳои мухталифи интернетӣ василаи асосӣ мебошад.

      Мутаассифона аксари ҷавононе, ки бо гурӯҳу созмонҳои ифротгароӣ мепайванданд, онҳое мебошанд, ки сатҳи саводи зарурӣ надоранд ва ин гурӯҳҳо бо истифода аз бесаводию тангназарӣ чунин ҷавононро ба доми худ кашида, боиси гумроҳии онон мегардад.

      Асосгузори  сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон дуруст таъкид карданд, ки “Мо бояд ба ҷавонон чунин шароите муҳайё созем ва онҳоро тарзе тарбия кунем, ки фарзандони мо дар зиндагӣ роҳи дурустро интихоб намоянд, илму донишҳои муосирро аз худ кунанд, касбу ҳунарҳои замонавиро омӯзанд ва оянда мақоми арзандаи худро дар ҷомеа соҳиб шаванд”.

       Ҷавонон дар замони муосир чун қувваи бузурги  пешбарандаи ҷамъият эътироф гаштаанд. Рушди сиёсиву иқтисодӣ ва иҷтимоию фарҳангии ягон  мамлакатро бе ширкату фаъолияти ҷавонон тасаввур кардан имкон надорад. Давлати Тоҷикистон баҳри тарбияи ҷавонон ҳарчи бештар имконият фароҳам меорад, ки онҳо дар беҳтарин муассисаҳои таълимии кишвар ва хориҷ таҳсил намуда, соҳиби касбу ҳунарҳои замонавӣ бошанд.

       Аз ин рӯ падару модаронро зарур аст, ки нисбати тақдири фарзандони худ бетафовут набошанд. Мутаассифона падару модароне ҳастанд, ки фарзандони ноболиғи худро бо роҳҳои ғайриқонунӣ  барои таҳсил ба хориҷи кишвар мефиристанд. Ба тавсиб расидани Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд” аз 2 августи соли 2011 аз он шаҳодат медиҳад, ки тамоми аҳли ҷомеа – падару модарон, омӯзгорон ва дигар мақомоту муассисаҳои дахлдор дар тарбияи насли навраси ҷомеа масъулияти ҷиддиро эҳсос намуда, дар амалӣ гаштани  он саҳми назарраси худро гузоранд.

      Хулоса, шомилшавии ҷавонон ба гурӯҳҳои ифротӣ масъалаи доғи рӯз аст. Бинобар ин ҳар яки моро зарур аст, ки алайҳи ин амал муборизаи беамон барем, бетараф набошем ва кӯшиш намоем, ки ҷавонон дар зиндагӣ бо роҳи дурусту мақсаднок амал кунанд.

        

Шабнам Нуруллоева, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд