Дар таърихи давлатдории навини тоҷикон яке аз санаи сарнавиштсоз Рӯзи Ваҳдати миллӣ маҳсуб меёбад, ки дар баробари истиқлолияти давлатӣ ҷойгоҳ ва мақоми махсус дорад. Шарҳи воқеии ин ду санаи таърихиро Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба таври зайл бозгӯ кардаанд:
«Яке аз музаффариятҳои бузурги даврони Истиқлолият ноил гаштан ба ваҳдати миллӣ мебошад. Маҳз ваҳдати миллӣ ба мо имкон дод, ки то имрӯз корҳои бузургеро ба анҷом расонем».
26 сол муқаддам дар саҳифаи таърихи миллати тоҷик низ ин падидаи софу беолоиш, ин натиҷаи заҳматҳои ватандӯстона ва дурандешонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Рӯзи ваҳдати миллӣ ба миён омад ва сокинони кишвар бо умед ба ояндаи нек маҷрои зиндагии хешро тағйир доданду комёбиву хушбахтиҳои навин рӯйи кор омаданд. Зеро дар ин марзу бум хандаи беиллат, оромишу нишот ва орзуҳо қариб ба арсаи нестӣ рафта буд.
Он лаҳзаҳои ҳассос дар ҳақиқат душвор буд, зеро ҷанге, ки бештар аз 150 ҳазор нафарро кушт, 1 миллион нафарро муҳоҷири иҷборӣ кард, 500 ҳазор нафар кӯдаконро бесарпаноҳу бекас кард ва хисоротҳои дигари равонӣ ва иҷтимоиву иқтисодӣ оварда буд.
Дар он рўзҳо эҳтимоли аз байн рафтани давлат, пароканда гардидани миллат ва нобуд шудани кишвар ба назар мерасид.
Хушбахтона, ба ин ҳама бедодгариҳо Ваҳдати миллӣ анҷом бахшид.
Баҳри ба даст омадани сулҳи тоҷикон бо азму иродаи қавӣ ҳамон инсоне, ки ин миллатро аз вартаи нобудӣ раҳонид, давлатро сохт ва фазои якдилии мардумро ҷовидон пайваст, бо сулҳ, ваҳдат ва бақои миллат. Ҳамон абармарде, ки вожаҳои истиқлолият, якдилӣ, ягонагӣ, ваҳдат, сулҳу оромӣ, суботи сиёсиро дар вуҷуди халқ ҷой намуд ва ҳисси эҳтиромашро боло гузошт, Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошанд, ки бо кору пайкори ибратомӯзи хеш дар қалбу ҷони мардум маъво гирифтаанд. Ва мо имрӯз боифтихор сарвари кишвар Эмомалӣ Раҳмонро “МЕЪМОРИ СУЛҲУ ВАҲДАТ“ меномем. Зеро бо иродаи бузурги ватандӯстона ва ҷавонмардона тавонистанд, ки бо қувваҳои даргир ва мусаллаҳ давоми 40 моҳ гуфтушунид анҷом диҳанд ва ин хидматҳо , дилу нияти пок ва муҳаббат ба Тоҷикистон натиҷаи дилхоҳ дод.
27-уми июни соли 1997 дар шаҳри Маскав Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризояти миллӣ дар Тоҷикистон ба имзо расид. Бо имзо гардидани ин Созишнома раванди рушди босуботи соҳаҳои мухталифи хоҷагии халқи кишвар, худшиносии миллӣ, маърифатпазирӣ, ободиву озодӣ ва амният дигарбора ба Ватани азиз баргашту Тоҷикистони азиз дар арсаи ҷаҳонӣ қомат афрохт. Ҳикмати ҷовидонаи ваҳдати миллии халқи тоҷик муъҷизаи асри 21 ба шумор рафта, ин муъҷиза бо бузургтарин бозёфти миллии халқи тоҷик ба гушу дили тамоми ҷаҳониён расидааст. Дар ҳақиқат Ваҳдат мафҳуми ҳастисози миллати тоҷик мебошад. Ваҳдат муҳимтарин омили хушбахтии кудакон, модарон ва мардуми тамоми дунё буда, онро на ҳама кас қодири офаридан дорадОнро мардони бузург фозилу бофарҳанг, оқилу ҷонфидо меофаранд, ки яке аз чунин мардон Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон аст, ки изҳор намудаанд: «Ваҳдат пояи миллат аст».
Муъҷиби хушнудист, ки руз аз руз мардуми кишвар аз неъматҳои истиқлолияти давлати азизамон баҳравар гардида, дар раванди ҳаёту зиндагӣ онро эҳсос намуда истодаанд. Маҳз арҷгузории мардуми матину меҳнатдусти ватан ба арзишҳо ва муқаддасоти миллӣ, расидан ба қадри истиқлолияти давлатӣ, сулҳу ваҳдат ва амнияту осудагии кишвар аст, ки имруз фарогирии занону ҷавонон дар сафи ҲХДТ бештар шуда истодааст. Имруз ин пайвандгарони миллат бо саҳмгузорӣ дар баргузории як зумра чорабиниҳои адабию фарҳангӣ ва сиёсии кишвар корҳои назарраси тарғиботию ташвиқотиро анҷом медиҳанд.
Вале бо вуҷуди ин имрӯзҳо дар шароити нави таърихӣ зуҳури равияву ҳаракатҳо ва ақидаҳои ифротӣ ҷомеаи ҷаҳонро ба ташвиш овардааст. Аз ин рӯ бояд мо фаъолони ҷомеа бо роҳи мусоидат дар тарғибу ташвиқ ва такягузорӣ ба арзишҳои таърихию фарҳангӣ мазмуну муҳтавои ифтихор аз давлату миллат, расидан ба қадри сулҳу ваҳдати миллӣ, ватандустиву меҳанпарастиро тавре ба дили мардум ва хосатан ҷавонон ҷо намоем, ки он ҳиссиёт ангезандаи эҳсоси олиро, яъне муҳаббатро дар қалби онҳо ҷуш занонад. То ки ба қадри соҳибватанӣ ва озодӣ, ва аз ҳама муҳимаш сулҳу суботи ҷомеа ва давлат бирасанд.
Дар баробари ин ҳама арзишҳо имруз ҳамчун зан, модар, Ваҳдати занону модарони тоҷикро орзу дорам. Зеро пирузии оила, авлод, наҷоду миллат ва давлат маҳз аз иттифоқиву якдилӣ ва ваҳдат сарчашма мегирад. Зеро бузургтарин дастовради инсоният ин сулҳу субот ва ҳамдигарфаҳмию ҳамзистии осоишта мебошад. Маҳз осоишу осудагӣ,якдиливу якдигарфаҳмӣ инсонҳоро ба хушбахтӣ мерасонад.
Пас бошад, ки ваҳдати тоҷикон ҷовидон чу офтоби дурахшон дар сари ҳар як тоҷику тоҷикистонӣ нурпошӣ кунаду сулҳу ваҳдат пояндаву побарҷо бимонад
Шаҳноза Рустамова, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд
