Вазъи Афғонистон дар чанд даҳсолаи охир буҳронӣ буд ва буҳронӣ боқӣ мондааст. Гузашта аз ин вазъи сиёсию низомӣ баъди ғасби Толибон* дар ин кишвар боз ҳам печидатар ва мураккабтар шудааст.

Дар вазъи кунунии Афғонистон азбаски Тоҷикистон як кишвари ҳамҷавору ҳамсоя ва аз лиҳози геополитикӣ ҳаммарз буда, ба ин қазия худро бетараф гирифта наметавонад. Ногуфта намонад, ки таҷрибаи сулҳи тоҷиконро дар тамоми дунё меомӯзанд.

Сарвари тоҷикони ҷаҳон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон шахсан саҳми худро дар мӯътадил сохтани вазъи Афғонистон саъю талош намуда истодаанд.

Тоҷикистон чун ҳамсояи наздик ҳамеша эҳёи сулҳу суботи пойдорро дар Афғонистон ҷонибдорӣ мекард ва дар ин мавқеъ устувор боқӣ мемонад. Дар мавриди дурнамои вазъи Афғонистон, коршиносони соҳаҳои гуногун пажуҳишҳои зиёде, анҷом додаанд. Вале муҳимтарин воқеияти вазъи аслии он аз таҳлилу баррасӣ ва пешбиниву пешгӯии коршиносон дар мавриди дурнамои равандҳои сиёсӣ берун буда, ҳар замон вобаста ба бархурди манфиатҳо ва вазъи пешомада тағйир меёбад. Бояд гуфт, ки бо таваҷҷуҳ ба нуқтаҳои зикргардида моҳияти масъалаи Афғонистонро ба таври зайл, шарҳу тавзеҳ медиҳем. Равандҳои шаклгирифтаи вақтҳои охир дар Афғонистон ва шикасти норавшани неруҳои муқовимат дар шимол баёнгари он аст, ки минтақа бори дигар мавриди таваҷҷуҳи хоси қудратҳои минтакавӣ ва фароминтақавӣ қарор гирифтааст.

Вазъи кунунии Афғонистон бо ду хусусияти хос аз даҳаи навадум фарқ мекунад. Аввалан, дар нимаи дуюми солҳои 90-ум, ки ҷунбиши "Толибон", Кобулро ишғол карда, мехостанд бо роҳи зӯрӣ сиёсаташонро дар ҷомеа татбиқ намоянд.

Мусаллам аст, ки дар сурати ба қудрат расидани ин гурӯҳ "Толибон"-и ғайрипаштун дар тасмимгириҳои сиёсии Ҳукумати оянда ҳеҷ нақше нахоҳанд дошт, ин норозигиҳо боиси парокандагӣ миёни онҳо гашта, Афғонистон дучори буҳрони навбатӣ хоҳад шуд. Тибқи мушоҳидаҳо, айни замон ҷангчӯёни ғайрипаштуни гурӯҳи "Толибон", танҳо нақши ҷангиданро иҷро мекунанд. Чунин вазъият, сохтори гурӯҳи "Толибон"-ро ба хатари парокандагӣ оварда мерасонад. Бинобар ин, эҳтимоли зиёд вуҷуд дорад, ки сарнавишти ин гурӯҳ монанди дигар гурӯҳҳои ҷиҳодии Афғонистон мегардад. Аз ҳама муҳимтар он аст, ки дар сурати маҳдуд кардани фаъолияти занон аз ҷониби гурӯҳи "Толибон" муқовимати бонувон бар зидди онҳо тақвият хоҳад ёфт. Ин муқовиматро дар пайравӣ аз ҷунбиши занони муборизи курд, занони фаластинӣ ва ҷасорати зани башонӣ, ки хезиши мардумиро ба уҳда дошт, ҳамчун намунаи ибрат барои дигар бонувони афғон шуда метавонад.

Ҳамин тавр, маҷмуи хулосаҳои зикршуда нишон медиҳанд, ки дар чунин муҳити мураккаби воқеиятҳо, чунин вазъ на танҳо барои Осиёи Марказӣ, балки барои Русия, мамолики Қафқоз ва дигар давлатҳои Шарқи Аврупо низ манбаи таҳдид хоҳад шуд.

 

Исмоилов Исмоил, устоди  ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд 

 

 Солҳои охир яке аз мушкилиҳое, ки имрӯз тамоми ҷомеаи муосирро фаро гирифтааст, ин экстремизм, фундаментализм, терроризм ва дигар зуҳуроти номатлубу хатарзо мебошад.Сабаби пайдоиш ва паҳн гардидани ин гуна падидаҳои номатлуб аз он шаҳодат медиҳад, ки сатҳи пасти шароити зиндагӣ, бехабар будан аз маърифати ҳуқуқӣ ва худшиносӣ, таълиму тарбияи нокифояи насли наврас, хусусан ҷавонон боиси шомил шудани онҳо ба гурӯҳи ифротгаро мегардад. Дар чунин вазъият ҳар як фарди соҳибмаърифат ва хоссатан падару модарро масъулияти азим мебояд, зеро аҳамияти ҷиддӣ зоҳир намудан дар тарбияи насли наврас ва ҷавонон яке аз омилҳои мубориза бар зидди падидаи нанговари ҷомеаи имрӯза-терроризм ва ифротгароӣ маҳсуб меёбад.Дар шароити кунунӣ вазифаи ҳар як фарди ватандӯсту ватанпарвар, миллатдӯсту мусулмон, алалхусус ҷавонон, ки ҳамчун неруи асосии пешбарандаи ҷомеа маҳсуб меёбанд, аз он иборат аст, ки аз таълимоти гурӯҳҳои манфиатҷӯе, ки дини мубини исломро бо терроризм айният медиҳанд ва тундгароиро омили ҳифзи ислом муаррифӣ мекунанд, худдорӣ намоянд, зеро дар натиҷаи гароиш ба ин гуна ҳизбу ҳаракатҳои радикаливу террористӣ ҳам ҷони худро аз даст медиҳанд ва ҳам сабаби аз байн бурдани ҷони ҳазорон нафарони дигар мегарданд. Бояд ҳар як шаҳрванд, ҳар як фарди ин ҷомеа барои ҳифзи истиқлолият ва якпорчагии кишвар талош варзад. Зеро ояндаи халқу миллати тоҷикро бе мавҷудияти давлати миллии тоҷикон тасаввур кардан ғайриимкон аст.

 

Исфандиёр Рофиев, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

  Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ҳанӯз 7 декабри соли 2015 дар Иҷлосияи сеюми фавқулоддаи Созмони Конфронси исломӣ дар шаҳри Москва дар суханронии худ таъкид карда буд, ки “террорист дар асли худ миллат, мазҳаб ва Ватан надорад ва душмани Худову бандагони ӯст. Барои бартараф намудани чунин андешаю гумонҳои нораво мо ҳама давлатҳои мусулмонӣ бо падидаҳои радикалӣ, эктремистӣ ва террористӣ бояд дар ҳамбастагии зич мубориза барем, чунки ин гуна нерӯҳо аз номи ислом амал намуда, номи неки онро доғдор мекунанд ва манфиатҳои душманону бадхоҳони фарҳанги волои исломро пиёда месозанд”.

Дар олами муосир хатари терроризм ва гурӯҳҳои ифротгароӣ яке аз масъалаҳои мубрами илмҳои сиёсӣ буда, омилҳо, хусусиятҳо, харобаҳои он аз ҷониби илмҳои гуногуни ҷомеашиносӣ мавриди омӯзиш ва тадқиқи илмӣ қарор гирифтааст. Ин раванди номатлуб ҷомеаи башариро нигарон намуда, баҳри пешгирии омилҳои террористӣ тамоми омилҳо, сабабҳо ва дарёфти роҳу усулҳои самарабахши мубориза алайҳи терроризмро пайдо хоҳанд намуд. Ба ин маънӣ омӯзиши ҳамаҷонибаи ин масъала талаби замон мебошад. Агар одамон ба масъалаҳои терроризм ва муборизаи зидди он бевосита пайваст набошанд ҳам, тавассути чизи дигаре ва ё субъекти дигаре бо масъалаҳои мухталифи терроризм ва шаклҳои дигари экстремизми сиёсӣ алоқаманд гашта, мавқеи худро муайян менамоянд.

Аз ин рӯ дар тамоми ҷаҳон марказҳо ва пажӯҳишгоҳҳои илмию тадқиқотӣ ба омӯзиши ин падидаи номатлуби иҷтимоӣ равонаанд. Дар ин радиф ҷараёни экстремизми сиёсӣ ва терроризми сиёсӣ пешсаф аст. Экстремизми сиёсӣ аслан аз ғояи фаъолияти канорае таркиб ёфтааст, ки одатан тавассути зӯроварӣ барои воқеӣ гардонидани ҳадафҳои сиёсӣ истифода мешавад. Илова бар ин экстримизми сиёсӣ бо тамоми зуҳуроташ ҳамчун ҷараёни иртиҷоӣ аён гашта, доираи васеи кишварҳо ва минтақаҳои оламро фаро гирифта, ба ҳодисаи мудҳиши умумибашарӣ табдил ёфтааст. Аз ин хотир зарурати дарки амиқ ва фаҳми васею ҳамаҷонибаи он пеш меояд. Бинобар ин таҳқиқ ва баррасии экстремизм зинаи аввали инкишофи гурӯҳҳои канориро ташкил менамояд.

Экстремизм аз вожаи фаронсавии «ехtrеmismе» ва лотинии «eхtrеmus» гирифта шуда, маънои луғавиаш ифротгароӣ, тундравӣ, фикру андешаҳо ва амалҳои тундравона, аз ҳад гузаштан, аз андоза гузаштанро дорад. Экстремист шахсест, ки дар фаъолияти худ ҷонибдори амалҳои якравию тундравӣ аст. Ин амалу зуҳурот метавонад, дар тамоми соҳаҳои фаъолияти инсон – дар дин, сиёсат, идеология, илм ва ҳатто дар варзиш низ ба миён ояд.

Ба ин маънӣ дар тӯли чанд даҳсолаи охир диққати олимони диншинос ва сиёсатшинос ба ислом ва нақши он дар равандҳои сиёсиву иҷтимоӣ дар кишварҳое, ки аксарияти аҳолии онҳоро мусулмонон ташкил медиҳанд, равона карда шудааст. Сабаби асосии чунин таваҷҷуҳ афзоиш ва шиддат ёфтани таъсири ислом ба сиёсати ҷаҳонӣ ва байналмилалӣ мебошад. Хусусан дар охири солҳои 70-ум ва аввали солҳои 80-уми асри гузашта дар тамоми кишварҳои Шарқи Наздик ва Африқои Шимолӣ раванди сиёсишавии ислом ва исломишавии сиёсат оғоз ёфт. Сабаби асосии таҳкими чунин мақом дар сиёсати ин кишварҳо дар он мебошад, ки ислом метавонад ва қодир аст ҳамчун як низоми том ва мукаммали динӣ тамоми соҳаҳои ҳаёти фардӣ ва иҷтимоиро ба танзим дароварад ва идора намояд. Барои таҳкими нақши ислом дар сиёсати ин кишварҳо инчунин ақоиди анъанавӣ дар бораи ягонагии дин ва давлат, пайванди ҳаёти дунявӣ ва динӣ, ки дар шуури ҷамъиятии миллатҳои мусулмон хеле амиқ реша давонидааст, низ нақши хеле муҳимро мебозад. Ақидаҳои мазкур хусусан дар байни аъзои ҳаракатҳо, ҳизбҳо ва гурӯҳҳои сиёсӣ, ки барои бо ормонҳо ва меъёрҳои исломӣ мутобиқ сохтани сиёсати давлатӣ ва ҳаёти ҷомеа мубориза мебаранд, хеле роиҷ буда, ҳаматарафа таблиғу ташвиқ карда мешаванд. Хусусан баъди суқути Иттиҳоди Шӯравӣ ҷуғрофиёи амалкарди созмонҳо ва ҳаракатҳои навбаромади диниву сиёсӣ вусъат ёфта, бархе аз онҳо дар кишварҳо ва минтақаҳои мусулмоннишини пасошӯравӣ роҳ ёфтанд. Омӯзиш ва таҳқиқи ҳамаҷонибаи масъалаи мазкур, яъне падидаи сиёсишавии ислом, таъриху идеологияи созмонҳо ва ҳаракатҳои диниву сиёсии исломӣ барои муҳаққиқони ҷомеашиноси тоҷик аз он сабаб зарур мебошад, ки тавассути он мо бо ин падидаҳои нави диниву сиёсӣ “аз наздик шинос шуда”, характери аҳдофи диниву сиёсии онҳоро дуруст баҳо дода метавонем. Ҳамчунин аз тариқи омӯзиши бонизоми ин масъала чигунагии таносуби байни ҳадаф ва идеологияи созмонҳо ва ҳаракатҳои нави диниву сиёсӣ аз як тараф ва арзишҳои динӣ, миллӣ ва сиёсии Тоҷикистон, аз тарафи дигар муайян карда мешавад. Аз ин сабаб мо бояд дар раванди омӯзиш таърих ва идеологияи ин созмонҳо ва ҳаракатҳоро дуруст муайян намоем ва кадоме аз ин ҳаракатҳо бо набзи ҳаёти диниву сиёсии ҷомеаи кишварамон мувофиқ ва кадомашон мухолифу хатарнок аст, аз бар намоем. Ҳамчунин натиҷаҳое ки аз таҳқиқи ин масъала ба даст оварда мешаванд, барои матраҳ кадани усулҳои илмиву амалии муносибати ҳуқуқӣ бо чунин падидаҳо ва ба мақомоти салоҳиятдори давлатӣ пешниҳод кардани тавсияҳои заруриву саривақтӣ кӯмак мерасонанд.

Терроризм, махсусан даҳсолаҳои охир оқибатҳои зиёди харобиовар ва талафоти зиёди ҷонӣ аз худ боқӣ гузошта, монеаи ташаккули ҷомеаи ороми башаррият гардидааст. Бахусус, Тоҷикистони соҳибистиқлол, ки узви ҷомеаи ҷаҳонӣ аст, нисбат ба ин ҳодисаи манфури ҷомеа бетараф намебошад. Сари ин масъала ҳамарӯза ҳукумати кишварамон андеша дошта, онро дар мадди аввал гузошта, сармашқи фаъолияти хеш қарор додааст.

Имрӯз ҳамаи мо тариқи моҳвораву шабакаҳои интернетӣ ва дигар васоити ахбори омма огоҳ ҳастем ва дида истодем, ки дар ҷаҳони ислом вазъият чӣ гуна ноорому мудҳиш аст.

Махсусан ин нуктаро Асосгузори сулҳу Ваҳдат – Пешвои миллат, Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон дар паёми навбатии худ ба Маҷлиси Олӣ иброз доштанд, ки масъалаи «мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм, хурофотпарастиву ифротгароӣ» ва ҳифзи манфиатҳои миллию давлатӣ яке аз самтҳои муҳими фаъолияти идеологии муассисаҳои илмӣ ва сохтори марбутаи давлати дунявӣ дониста мешавад. Ҷавонон ин ояндаи миллат аст ва ҳамеша барои ҳимояи Ватани ҷонони худ бояд тайёр бошанд ва дигар роҳҳои номатлубро пешгирӣ накунанд.

 

М. Машарипова,  устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

 

 

 

 

 

 

Воқеаҳое, ки вақтҳои охир дар Афғонистон рух дода истодааст, фикр мекунам мардуми тамоми ҷаҳонро ба ташвиш овардааст. Ба воситаи ахбори омма ба хусус аз тариқи шабакаҳои интернетӣ мебинем, ки чи қадар мардуми бегуноҳ дар зери шиканҷаву азобанд,ҳуқуқҳои онҳоро Толибони ба ном мусалмон, вале аз Худо бехар поймол карда истодаанд. Онҳое , ки пулу мол ва сарват доранд барвақт худро аз сели ҷанг гурезониданд, вале вой бар ҳоли мардуми оддии  азияткашида.

Тақдири занону духтарони афғон чи мешуда бошад? Суоле , ки шояд ҷавоби он номуайян бошад, ҳамеша азобамон медиҳад, вале бозҳам ба ояндаи хубу дурахшони онҳо умедворем.

Мавқеи занонро дар ҷомеае, ки Толибон месозанд чи гуна баҳо медиҳед? Чунин буд суоле, ки рӯзноманигор ба яке аз роҳбарони Толибон дод. Ӯ чунин ҷавоб гуфт : " Зан бояд хонашин бошад"

Яъне, зан ғулом , зан каниз ва фаранҷипӯш.

Ман сиёсатмадор нестам, вале фикр мекунам зани тоҷик ҳамеша озод аст. Дар зери хушунату зӯроварӣ қарор надорад, дар ҷомеаи демократӣ мавқеи хосса дошта, фикри худро озодона баён карда метавонад ва хушу хурсандона дар иҳотаи оила зиндагӣ мекунад.

Бигзор занону духтарони Афғон ба мисли мо занону бонувони тоҷик бошанд. Мо ҳамеша хоҳони хушбахтӣ, тинҷиву осудагии инсонҳоем.

Бигзор сулҳ дар тамоми ҷаҳон танинандоз бошад.

 

Мю Тошхоҷаева, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Панҷшер ва Аҳмад Масъуд ду моҳи охир ин ду калима аз тамоми гушаи олам садо медиҳад.Хамагӣ бо шунидани ин ду калима як ғурури тоҷиконаеро пеши назар меоранд. Ду моҳ «Толибон» бо як осони тавонист тамоми Афғонистонро зери тасарруфи худ орад ба ҷуз як вилоят. Боқимонда 33- вилояти дигарр бе ягон мамониат ва талафоти бузурге тавонист ба даст оварад. Аллакай аксарият аз ояндаи тақдирӣ Афғонистон ноумед гашта буданд. Аммо садое бар зиддӣ ин ҳама баланд шуд. Садои наъраи шере, ки ба тақдири ватану миллати хеш наметавонист бетараф бошад. Ин шер Аҳмад Масъуд писари қаҳрамони милли Афғонистон Аҳмадшоҳ Масъуд буд. Аҳмадшоҳ Масъудро то ба имрӯз дар тамоми ҷаҳон ҳамчун як қаҳрамон ва муборизи роҳи озодӣ мешиносанд. Панҷшер яке аз минтақаҳои мебошад, ки замоне ҳокимияти Шуравӣ бо тамоми қувваи худ натавонист ин маконро забт намояд. Ва имруз низ «Толибон» дар ин манотиқ бисёр талафот диданд.

Дар Панҷшер таҳти роҳбарии Аҳмад Масъуд ҷабҳаи муқовимати миллии Афғонистон ташкил гардид ва имрӯзҳо мо худ шоҳиди он ҳастем, ки сафи тарафдорони ин ҷабҳаи муқовимат рӯз то рӯз зиёд гашта истодааст ва аксар манотиқи Афғонистонро низ фаро гирифта истодааст.

Тоҷикистон низ дар ин боробар ба ҳимоят аз ҷабҳаи муқовимат ва Аҳмад Масъуд баромад дорад. Пешвои миллат борҳо дар суханрониҳои худ дастгирӣ намудани халқи тоҷикро аз Панҷшер ва ҷабҳаи муқовимат иброз доштанд. Суханони зер, ки Пешвои миллат дар СҲШ гуфтанд худ далели ин гуфтаҳоянд:

«Тоҷикистон чандин маротиба аз созмонҳои байналмилалӣ, аз ҷумла СММ даъват кард, ки ба мардуми Афғонистон махсусан, ба мардуми дараи Панҷшер кӯмак кунанд, ки қариб ду моҳ мешавад , дар блокада қарор дорад»

Тамоми халқи тоҷик низ имрӯзҳо танҳо ба танҳо сухан аз Панҷшер ва Аҳмад Масъуд мегӯянду дуогуи ғалабаи ин абарманд ҳастанд.

Насим Тошхоҷаев, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бо он, ки дар Ҷумҳурии Исломии Афғонистон беш аз 50 сол ҷангу муқовимат аст, ҷои баҳс нест. Аммо ҳузури Толибон вазъияти бе ин ҳам бади мардуми афғонро боз ҳам бадтар намуд. Имрӯз дар баробари муҷоҳидон, ДИИЛ (ИГИЛ) ҳаракати тундрави Толибон зимоми ҳукуматдориро бар даст гирифтанд. Бо баробари ба даст дарории аксарияти ҳудуди ин кишвар онҳо барои  нест кардани мактабу маориф, фарҳангу маконҳои таърихӣ шуруъ намуданд. Ба гумони онҳо бояд инсоният исломро дар шароити хонаводагӣ мисли давраҳои миёнарасригӣ бишносанд.

          Боз онҳо қасам мехӯранд, ки нафъи халқи худро аз нафъи худ боло медонад. Дар ин миён Сарвари давлат боварии мардуми афғонро поймол карду худ фирор кард. Ҳаққӣ мардумро дуздид. Он хуне, ки рехта истодааст дар гардани ӯ ва ҳаммаслакони ӯст, моликияти давлату мардумро ба яғмо бурданду, фирор карданд. ​ Президенти Ҷумҳурии Афғонистон бо роҳбарони ба худ наздик ба мардумонаш хиёнат кард. ​ Дар ин чанд соле, ки каму беш дар Афғонистон оромӣ буд, ӯ метавонист давлатро рӯ ба тараққӣ овараду гурӯҳҳои қавмии​ ба якдигар мухолифро ба ҳам оварад, лоақал кушиш намояд, ки барои беҳбудӣ ва нафъи халқ хизмат намояд. Чанде аз коршиносон бар ақидаи онанд, ки он сиёсатеро​ Ашраф Ғанӣ пешгирифта буд, ба ҳамин ҳолат оварда расонд ва ин ақидаҳо тасдиқи худро низ дарёфт.

Ин ҳолатро мушоҳида мекунаму шукрона аз он мегӯям, ки бар тақдири халқи тоҷик Пешвои муаззами миллат муҳтарам​ Эмомалӣ Раҳмон будааст. Халқи тоҷикро аз чоҳи даҳшату ҷангу хунрезиҳо, парокандагиву парешонҳолӣ, гуруснагиву бурҳони вазнини иқтисодӣ раҳо кард.

Бори дигар шукрона, садҳо бори дигар шукрона мекунам. Шукронаи ин сарзамин! Шукронаи Пешвои муаззами миллат!

 

Муҳайё Абдусаломова, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Ҳар як шаҳрванди кишвар аз он вазъи сулҳу амоние, ки дар кишварамон ҳаст,  шукрона бояд кунад, зеро кишвари мо бо қадамҳои устуворона пеш рафта истодааст. Ва ин омил боиси пайваста нусрат ёфтани миллати тоҷдори тоҷик хоҳад шуд, дар ҳамин замина тамоми мардуми миллатамон бо сарфарози аз дастгириҳои бевоситаи Пешвои муаззами миллати тоҷик мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои пешравии сиёсати кунунии кишварамон саҳми сазовореро гузоранд.Суханони ҳикматрези сарвари давлатро бояд сармашқи фаъолияти ҳамарўзаи худ қарор диҳанд.

Имрӯз баъди ҳазорон  солҳо мардуме, ки  дар арафаи таназзулёбии миллаташ қарор дошт, хушбахтона  ӯ имрӯз, боз ба озодиҳои навин, бо шарофати сарвари давлат  боз соҳиби хонаву давлати соҳибистиқлол гардид. Гузашта аз ин оташеро, ки ҳанӯз дар таҳи хокистар буд, дубора равшанаш намуда, василаи он  барои башарият ба пошидани нуру зиё оғоз кард.

Мо мардумони тоҷик дар чунин як шароите, умр ба сар мебарем, ки давлат соҳиби истиқлолият асту ба ягон эътиқодоти мардум монеа дучор намекунад, ин ҳам дар ҳоле, ки ҳатто замони шӯрави ҳолат чунин набуд.. Албатта, дар кишваре, ки фазои орому истиқлолияташро ҳазорон орзу менамоянд барояшон нафоридаву дигар роҳи таъсиррасониро наёфта, зӯрашон танҳо ба силоҳу аслиҳа расидааст. Гарчанде, ки гурӯҳҳои терористиву экстремисти то имрӯз ҳар гуна амалҳои ношоистаро ба анҷом расонида бошанд, ҳам то ҳол инсонҳое ҳастанд, ки мафкураи нопоки онҳоро маҳкум намуда барои сулҳи ватан мекӯшанд ва бо якзабони эътироф менамоянд, ки «Ифротгароиву мазҳабфурӯшӣ ҳеҷ гоҳ оини дини ислом набуд ва минбаъд низ нахоҳад шуд».

Миллати ҷангзадаи афғон дар вартаи нобудӣ қарор дорад. Толибон манфиатҳои худро боло мегиранд. Давлати исломӣ манфиати худро. Пас дар ин майдони ҳаёту мамот кӣ бештар рушану маънаван зарар мебинад, албатта халқт одӣ.

Қайд менамоям ва аз тамоми ходимону диншиносон хоҳиш дорам, ки динро ҳамчун воситаи ахлоқи инсонӣ ва одамигарӣ истифода намоянд. Гуфтан ҷоиз аст, ки байни мардум таассуб мавқеи бениҳоят ҳам мустаҳкамро касб намудаасту тақлид ба урфу одатҳои дигар миллатҳо намуда, оқибат дар як гирдбоди гароне бармехӯранд, ки аз он дигар роҳи баргашт нест.

Имрўз вазифаи ҳар яки мо устодону волидон аз он иборат аст, ки ҷавонон ва насли наврасро дар рўҳияи ҳушёрии сиёсӣ, ҳуввияти миллӣ, худшиносию миллатдўстӣ тарбия намуда, ба онҳо фаҳмонем, ки ҳеҷ неъмату сарват болотар аз ваҳдату сулҳу озодӣ нест.

      Бадтинатони ифротгар, наҳзатиҳои динфурӯш аз рӯи бевиҷдониву беимониашон ба мардумони миллат чунин як кореро, ки ба ақли инсони дорои маърифати исломи дошта ҳеҷ рост намеояд, яъне иғворо байни мардум барангехта оромии як кишвари озоду ободро хостанд, ки халалдор намоянд ва то ҳол ин бадхӯии худро идома дода истодаанд. Тавре, ки мо медонем, „бори каҷ ба манзил намерасад“ ин ҳадафи нопокашонро дар нақша доштанд, ки вазъияти тинҷи ҳамаи манотиқи Тоҷикистонро дар ҳолати пурталотуми ҷангу ҷидоли бемаънӣ табдил намоянд. Аммо исломи пок ин ҷангу ҷидолро пурра маҳкум менамояд, зеро дини ислом дини ҷангҷӯ нест, дини нифоқу надомат нест. Дини ислом, дини иттифоқу дини ахлоқ аст. Хушбахтона ҳамаи ин мақсадҳои мухолифон сари вақт ошкор ва пешгирӣ мегардад. Ин ҳама барои амнияти миллии мардумони кишвар роҳандозӣ мешавад, ки сарсупурдагони роҳи ҳаҷу ватандӯст, ҳамеша барои ҳифзи мардум ва манфиатҳои милливумаънавии кишвар саҳм мегиранд.

Абдусабури АБДУВАҲҲОБ, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз  суханрониҳои худ иброз доштанд, ки терроризму экстремизм чун вабои аср миллату ватан ва дину мазҳаб надоранд ва танҳо барои расидан ба ҳадафҳои ғаразноки сиёсӣ истифода мешаванд.

Маврид ба зикр аст, ки бо ташаббус ва роҳбарии бевоситаи Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон  ҷиҳати коҳиш додани унсурҳои ифротгароӣ дар ҷомеа аз тарафи Тоҷикистон ба имзо расидани ҳамаи ҳуҷҷатҳои марбут ба амалҳои зиддитеррористӣ, ки аз тарафи Созмони Миллали Муттаҳид таҳияву эълон шудаанд, далели воқеии муборизаи беамон бар зидди ифротгароӣ мебошад.

Барои мустаҳкам намудани заминаи ҳуқуқӣ дар ноябри соли 1999 парлумони кишвар қонун «Дар бораи мубориза бо терроризм»-ро қабул кард. Бар замми ин  Барномаи махсус таҳия ва «Консепсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба мубориза бо терроризм» қабул карда шудааст. Инчунин 30 марти соли 2006 Судии Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти ташкилотҳои зиёди характери террористӣ ва экстремистӣ доштаро манъ кард.

Воқеан, дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз он ҷумла дар вилояти Суғд, яке аз масъалаҳои муҳиму мубрам ва мушкилоти асосӣ, ки ба амнияти миллӣ хатари ҷиддӣ эҷод мекунад, ин идома ёфтани фаъолияти тахрибкоронаи ҳизбу ҳаракатҳои динӣ-экстремистӣ ва терористӣ, таълимоти ғайрирасмии динӣ ба шумор рафта, раванди мазкур ба оромии вазъи ҷамъиятию сиёсӣ, пойдории сохти конститутсионӣ ва якпорчагии Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсири манфӣ мерасонад. Имрўз ҷаҳонро мавҷи нооромиҳо, бесарусомониҳо ва буҳрони сиёсиву молиявӣ фаро гирифта, ба истиқлолият, якпорчагии давлатҳо ва ҳаёти осоиштаи аҳолӣ таҳдид ба миён овардааст. Хусусан, айни ҳол зиёда аз 100 давлати дунё ҳадафи ҳамлаҳои терористиву ифротгароӣ қарор гирифтаанд. Аз ин рӯ, бешубҳа масъалаи таъмини баланди амнияти давлатӣ дар шароити имрӯза зарур аст.

Гузашта аз ин, ҳузури ҷавонони тоҷик, минҷумла сокинони вилояти Суғд дар ҷангҳои Сурия ва таълимоти онҳо дар урдугоҳҳои ғайриқонунии Покистону Афғонистон имрўзҳо ба  мавзўи доғи ҷомеа мубаддал гардида, мўъҷиби нигаронии мардум ва мақомоти давлатии кишвар шудааст. Ширкати ҷавонони тоҷик дар амалиётҳои ҷангии кишварҳои хориҷӣ ва шомилшавии онҳо ба ҳизбу ҳаракатҳои тундрави террористӣ, ки таҳдиду хатаре ба амнияти кишвар, минтақа ва тамоми ҷаҳон дорад, аз мавзӯи меҳварии фаъолияти на танҳо ниҳодҳои интизомии кишвар, балки тамоми аъзоёни ҷомеаи мамлакат ба ҳисоб меравад. Тавре ки ҳаёти рўзмарраи ҷомеа собит месозад, имрӯз гурӯҳе аз ҷавонони ғофилу гумроҳ ва бехабар аз дину оини милливу мазҳабӣ, ки аз асолати дини мубини ислом ва мазҳаби ваҳдатгаройи ҳанафӣ огаҳӣ надоранд, ба доми тазвири мубаллиғони созмонҳои террористӣ афтода, бо сипар кардани номи ислом алайҳи бародарону хоҳарон ва ҳамватанону ҳаммазҳабони худ теғ мекашанд ва бо усулҳои даҳшатбори гушношунид инсонҳои бегуноҳро қатл мекунанд. Онҳо бо ин кирдори нангинашон,ки хилоф ба арзишҳои башардӯстонаи дини мубини ислом дорад, ифтихори ҷоҳилона карда, бо паҳн намудани навори «корномаҳояшон» исломро дар чашми аҳли башар ҳамчун дини зиддиинсонӣ ҷилва медиҳанд.

Ҳизбу ҳаракатҳои ифротӣ, ба монанди «Салафия», Ҳаракати исломии Ўзбекистон, «Ансоруллоҳ», «Ҷундуллоҳ», Давлати бо ном исломӣ, «Ҳизбут-таҳрир» ва Ҳизби дар Тоҷикистон мамнуъи наҳзати Ислом аз қувваҳое маҳсуб мешаванд, ки барои гумроҳии аҳли ҷомеа, хосса ҷавонон пайваста фаъолияташонро густариш медиҳанд. Дар марҳилаи ҳозира маводи паҳнкардаи душманони миллат нишон медиҳад, ки ҳадафи онҳо ба ҷуз барангехтани ҳисси нобоварӣ нисбат ба давлату ҳукумат ва тафриқаандозӣ миёни ифроди миллат нест. Вагарна бо чӣ сабаб аз ҳаёти сиёсӣ, иқтисодӣ-иҷтимоии ватан канорҷӯӣ мекунанду монанди аксари шаҳрвандони мамлакат дар рушди кишвари худ ширкат намеварзанд, меҳнат ва эҷод намекунанд, дар паноҳи дигарон ҷой гирифта, аз каноре айбҷӯиву харобакориро пеша карданд. Дар зери шиорҳои бофтаву хаёли фирефтаи таълимотӣ ба амалҳои низоъпарастӣ, ифродгароӣ ва террористӣ ҷавононро даъват намуда, амалҳои бади худро бо номи «қаҳрамонӣ», «фидокорӣ» ташбеҳ мекунанд ва мехоханд бо ин роҳ ба мақсадҳои душманонаи худ ноил шаванд.

Ҳаводиси ахири Ҷумҳурии исломии Афғонистон бори дигар аз он шаҳодат медиҳад, кихолӣ мондан  фазои сиёсӣ, коҳиш ёфтани эътимоду боварии мардум ба давлату ҳукумат ба он оварда расонд, ки ҳукумат ба дасти Толибон афтод. Ва имрӯз ба ҷузъ аз чанд давлатҳо, минҷумла Тоҷикистон дигар давлатҳо, ҳатто абарқудратҳо бар зидди амалҳои ваҳшонаи Толибон садо баланд кунанд.  

Таҳлили маводи чопӣ ва электронии васоити ахбори оммаи кишвар нишон медиҳад, ки дар ин раванд дар баробари рўзноманигорону устодони муассисаҳои таҳсилоти олӣ ва миёнаи касбӣ фаъоланду халос. Агар дар канори онҳо ҳамчунин фаъолияти аҳли уламои Тоҷикистон, ҷомеашиносон ва намояндагони бонуфузи илмҳои ҷамъиятии мамлакат бо гузоришу мақолаҳои судманд аз тариқи минбарҳои баланд ва васоити ахбори омма вокуниш нишон дода, дар кори мубориза алайҳи терроризм ва экстремизм пешоҳанг шаванд, пас мо метавонем дар маҳви ин хатари бамиёномада қадами устувор гузорем.

Имрўзҳо ҳарчанд дар тамоми шаҳру навоҳӣ ва макотиби оливу мактабҳои таҳсилоти ҳамагонии қаламрави вилояти Суғд бо ҳузури намояндагони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва мутахассисону коршиносон дар мавзуи хатари ҷараёнҳои ифротиву тундгаро сӯҳбату мулоқотҳо баргузор мегарданд, вале то кунун масъалаҳои марбут ба пешгирии қонуншиканиву ҷинояткорӣ, мубориза бо терроризму экстремизм, аз ҷумла шомилшавии ҷавонон ба ҳизбу ҳаракатҳои ғайриқонуниву тундгаро, сабаб ва ҳолатҳои пайвастани иддае аз ҷавонони Тоҷикистон ба гурӯҳҳои ифротгароӣ  ҳанўз аз мавзӯъҳои доғи рўз боқӣ мемонад. Аз ин рў, минбаъд бояд дар чунин сўҳбату мулоқотҳо дар баробари кормандони ҳифзи ҳуқуқ бештар барқароркунандагони ҳокимияти конститутсионӣ дар Тоҷикистон баромад карда, бобати бадбахтиву харобиҳои ҷанги шаҳрвандӣ дар Тоҷикистон нақл кунанд. Чунки Тоҷикистон дар байни кишварҳои муштаракулманофеъ аввалин кишварест, ки дар солҳои аввали ба даст овардани истиқлолияти давлатӣ гирифтори фитнаву найрангҳои ифортгароён гардида, оқибатҳои ҳузнангези ҷанги шаҳрвандиро паси сар кардааст.

Қайд кардан ба маврид аст, ки нақши фарҳанг, ташвиқоту тарғиботи таълиму тарбияи насли наврас дар ҳамин раванд дар таҳкими эҳсоси ватандорӣ, худшиносии миллӣ, эҳтиром ба таърихи ниёгон ва дар пешгирӣ аз низоъҳои иҷтимоӣ ниҳоят бузург аст. Беҳуда нест, ки қувваҳои манфиатҷӯй дар оғози амалҳои ғаразноки худ аввал арзишҳои фарҳангӣ-маънавиро коҳиш дода, фалаҷ месозанд, баъдан ҳисси нобоварӣ ва таҳдид намуда, ба амалҳои зишт ва хавфноки худ даст мезананд.

Бинобар ин мо  шаҳрвандони кишвар, омӯзгорон, мураббиён ва дигар фаъолони ҷомеаро зарур аст, ки дар маҷрои ҷаҳонишавӣ бо дарки масъулият истиқлолияти худро натанҳо бо шиору гуфтор ситоишу парастиш, балки бо меҳнати софдилона ва самимӣ дар ҳама соҳаҳо таҳким бахшем, бепарво ва масъулиятношинос набошем ва барои таълиму тарбияи наврасон, ҷавонон дар руҳи ватандӯстӣ, худогоҳиву худшиносӣ, инчунин ҷалби онҳо дар корҳои созандагиву ободкорӣ, ҳифзи дастовардҳои истиқлолият, таҳким бахшидани ваҳдати миллӣ саҳмгузор бошем.

Имрӯзҳо корҳои созандагиву бунёдкорӣ дар кишвари азизамон – Тоҷикистон бо авҷ ба самти пеш рафта истодааст. Мардуми сарбаланди диёрамон барои боз ҳа ободтару зеботар гаштани Ватанамон заҳмат кашида, барои шукуфоии бештари сарзаминамон талош доранд.

Ба қадри неъмате чун истиқлолияту давлатдории миллӣ расидан арзишҳои муқаддастарини давлату давлатдориро дарк намудан ва пос доштани онҳо ин ҳам қарз, ҳам масъулият ва ҳам шарафу номуси ватандорӣ, ҳам ифтихор аз давлату миллати хеш ва ҳам таълошу заҳмати ҳар фарди бедордили ҷомеа баҳри худшиносӣ, маърифат ва фарҳанги волои миллӣ аст.

Абдусабури Абдуваҳҳоб, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

 

Ҷаӽони муосир имрўзӽо бо суръати кайӽонӣ пеш меравад ва инсоният ба ӽалли масъалаӽои глобалӣ даст мезанад, то дар сайёраи замин зиндагии хубе дошта бошад. Вале ҷои нигаронӣ аст, ки ӽар қадар мо пеш меравем ва ба комёбиӽо ноил мешавем бо ӽамон қадар масъалаҳои ӽалталаб пешорўи мо меистад. Яке ин масъалаӽое, ки мардуми сайёраро бо таӽлука андохтааст. Ин амалӽои ғайриинсонии гурӯуӽӽои радикалию ифротгаро ва террористӣ мебошад. Расонаӽои хабарии ҷаӽон имрӯза даҳӽо барномаӽоро аз амалӽои манфури онӽо пахш мекунанд.

Мо мардуми тоҷик шукронаи он дорем, ки зери роӽбари хирадмандонаи Пешвои муаззами миллат дар як фаъзои орому осоишта зиндагӣ дорем. Аммо ин ӽамаи моро ором гузошта наметавонад, зеро намояндагони ин гурӯӽӽо   дар хориҷ аз кишвар ором наистода ба ӽар роӽу восита мехоӽанд, ки ҷавонони моро ба худ ҷалб намоянд. Ҷойи таасуф аст, ки аз бархе аз ҷавонони гумроҳ  фирефтаи таблиғоти дурӯғини ин гурӯӽӽо гаштаанд.  Бинобар маълумоти коршиносони соӽа шумораи ин ҷавонони фиребхӯрда сол то сол Ватан баргашта арзу пушаймонӣ мекунанд, ки аз рӯи нофаӽмӣ ва бо маънии аслии таблиғоти онӽо сарфӽам нарафта ба доми фиреб афтоданд. Ин барои наврасону ҷавонон дарси хубест, ки хештаншинос бошем, ба ӽаргуна таблиғоти бегонагон фирефта нашавем .

Ин гурӯӽӽо ба воситаи шабакаӽои иҷтимоӣ дини мубини исломро ба худ сипар намуда,  ҷавононро ба ҷиӽод даъват мекунанд, ки ин ба ҷуз дассисабозӣ чизе нест.  Беӽатарин амале Худованд барои бандагонаш фарз гардонидааст ин анҷом додани амали хуб дар ӽаққи бародари мусулмон аст, на силоӽ бардоштан. Дар ӽадисе  омадааст: «Агар миёни ду мусулмон моҷарое шуд, шамшерӽои чӯбин ба даст гиранд» мурод аз шамшерӽои чубин ин сулӽу салоӽ ва ба ӽамойӣ  мебошад.

 Хулоса, ҳамаи мо хуб медонем, ки дар давлати ба мо ҳамсоя Афғонистон чи ҳодисаҳо рух дода истодааст. Давлат ноорому мардум парешон. Аз ин хулоса намуда, мо аӽолии кишвари биҳиштосо, ки дар замони пурмоҷаро ва зудтағйирёбанда зиндагӣ дорем, шукронаи ин тинҷиву оромӣ, шукронаи Сарвари хирадманд  намуда, барои ӽифзу субот, сулӽу салоӽ ва Ваӽдати кишвар бо ӽам муттаӽид бошем ва барои пойдории ин сулҳу субот сидқан ҷидду ҷаҳд намоем.

Муаттар Раҳматова, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Давраи фоҷиабор ва ғамангези солҳои навадум, ки даҳҳо ҳазор талафоти ҷонӣ дода будем, аз ёд намеравад ва он барои ҳама як умр бояд дарс бошад. Биноҳои обод хароб гаштанду нафарони зиёде овораву сарсон. Имрӯз ҳодисаҳои он солҳоро санҷида, бо тахлили амиқ ҳақиқатро дарёфтем, дӯсту душманро шинохтем, аз ин рӯ дар ҳифзи пойдории Истиқлолияти давлатӣ, сулҳу суботи ҷомеа саъю кӯшиш менамоем.

Имрӯз, дар замоне, ки ифротгароӣ ва терроризм ба хатари бузург табдил ёфтаву ҷаҳонро ба ташвиш овардааст, мо бояд ба тарбияи  насли наврас аҳамият диҳем, онҳоро ба роҳи дурусти зиндагӣ барем, таваҷҷӯҳашонро ба донишандӯзӣ ҷалб намоем, то дар байни ҷавонон ба ин вабои аср ҷой набошад.

Ташвишу нигоронии мо дар он аст, ки даҳҳо шаҳрвандони ҷумҳурии мо бо силоҳ дар  хориҷ аз кишвар ҳамроҳи намояндагони ташкилоту гурӯҳҳои ифротӣ меҷанганд, ҷавонони моро ин гурӯҳҳо бо «мағзшӯӣ» тобеи худ мекунанду ба иҷрои   амалҳои номатлуб раҳнамоӣ мекунанд. Ин қотилон бо воситаи шабакаҳои иҷтимоӣ истифода аз техникаву технологияи навин ба ҳар хонадон роҳ ёфта, бо тарғибу ташвиқҳои бардурӯғ ҷавонро ба сӯи худ ҷалб мекунанд.

Ҳамаи ин амалҳои номатлуб мо - падару модарон, омӯзгоронро ҳушдор медиҳад, ки дар тарбияи фарзанди худ дар доираи иҷрои Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд» диққати ҷиддӣ диҳем.

Бояд назорат барем, ки фарзандонамон бо киҳо, чӣ тоифа одамон шинухез ва ё гуфтугӯ мекунанд, аз кадом шабакаҳои иҷтимоӣ истифода мебаранд, бо кадом гурӯҳҳо иртибот доранд. Волидайн дар раванди таълиму тарбия, аз ҷумла назорати сатҳу сифати таълим ва донишандӯзии фарзандон дар муассисаҳои таълимӣ бевосита иштирок намоянд.

Ҳамаи мо медонем, ки таълиму тарбияи фарзанд нахуст аз оила оғоз мегардад.

Таърих, миллату давлат моро ҳеҷ намебахшад, агар фарзандони носолим, бемасъулият, ки рисолати инсонӣ надоранд, ба ҷомеа тақдим намоем. Аз ин гуна фарзандон ҳатман хиёнат сар мезанад.

Пас, бояд ба тарбияи фарзандон дуруст эътибор диҳем, ки беҳтарин воситаи пешгирии онҳо аз шомилшавӣ ба гурӯҳҳои ифротӣ мебошад.

 

Амиртемур Ваҳҳобов, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд

 

Дар яке аз шабакаҳои телевизиони Русия гуфтугӯи мустақими  руҳониеро тамошо мекардам. Яке аз бинандагони телевизион нуктаи назари олими диншиносро вобаста ба муҳоҷирони меҳнатии аз Осиёи миёна омадаро пурсида, ҳатто таҳқир ҳам кард, ки онҳо ба талаботи санитариву гигиенӣ риоя намекунанд, рафторашон қобили қабул нест. Он рӯҳонӣ дар ҷавоб гуфт, ки ин муҳоҷирон аз мардуми таҳҷоӣ, хосса русзабонҳое, ки дигар қавму миллатҳоро дида наметавонанд, даҳҳо маротиба беҳтаранд, зеро онҳо дил доранд, имон доранд, аз фардои падару модар, ватанашон андеша мекунанд. Агар онҳо дил намедоштанд, имон намедоштанд, ба хотири волидон, фарзандон ҳазорҳо фарсахҳоро тай карда, дар шароити тангно кор намекарданд. Шумо ягон мусулмонро дидаед, ки падару модарашро дар дами пирӣ танҳо гузоштааст? Дар хонаам чанде аз ҷавонони тоҷик кор карданд. Мани олими диншинос чӣ будани одамият, қадру манзалатро аз ин ҷавонон омӯхтам. Он касе, ки тоҷикро гумроҳ мегӯяд, худаш нодон аст. Агар ҷавонони одии тоҷик чунин донишу андешаронӣ дошта бошад, пас ин миллат бузург аст ва роҳнамои он низ шахси босавод аст. Ин суханони як падари руҳонии яке аз минтақаҳои Русияро шунида, ростӣ хеле мамнун шудаам, ки дар хориҷ низ миллати моро дар аслаш мешиносанд. Ва пас аз ин гуфтаҳо мусоҳибаҳои Муҳиддин Кабирӣ ба хотирам омад, ки зимни ин мулоқот ин “олими нуктадон” аз камбудии ҷомеаи Тоҷикистон ҳарф зада, қайд мекунад, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои беҳдошти зиндагии мардум коре намекунад.  

Бармегардем ба масъалаи инсонгароӣ. Магар пушти боимон будани ҷавонони мо ҲНИ меистад? Ё дар мавриди эҳтироми волидон дастандаркорони ин ҳизб саҳм гузоштаанд?  Не, ба хотири он ки тоҷикон аз азал расму русуми худро нигаҳ дошта меоянд. Он насл ба насл омада расида истодааст. Кадоме аз намояндагони ҳизби наҳзати ислом амалан дар шабакаҳои байналмилалии интернет ё васоити ахбори оммаи Русия далерона суханони ин руҳонии Русия, ки дину оинаш дигар аст, гуфтааст: «Ягон нафар». Баръакс, то ҷое иттилоъ дорам, намояндагони ҲХДТ бевосита дар мулоқот бо муҳоҷирин аз кордиҳандаҳо даъват ба амал оварданд, ки нисбати шаҳрвандони мо эҳтиёткор бошанд, ҳуқуқу манофеашонро ҳимоя намоянд.

Дар мавриди будани ҲНИ ё набуданаш ҳаминро гуфтаниам. Вақте қонунгузории кишвар кафолати озодии ибодати шаҳрвандонро додааст, чӣ ҳоҷат аст ба ташкили ҳизб, ки рисолаташ аз ин зиёд буда наметавонад. Оё боре ба худ савол додаед, ки дар мамлакате, ки масҷид аз мактаб зиёд аст, чӣ ҳоҷат ба таблищу ташвиқи намозгузорӣ. Оё он нафароне, ки аз «таги нохун чирк» мекобанд, боре андеша кардаанд, ки бо супориши ҳомии миллат барои маънавиёти ҷомеаро боло бардоштан «Қуръон»-ро бо ҳуруфоти кириллӣ баргардондаанд ва пешкаши мардуми шарифи Тоҷикистон намуданд. Дар рафҳои китобхонаҳо, бозору хиёбонҳои кишвар даҳҳо асарҳои динӣ фурӯхта мешаванд, касе кордор нест. Магар ин нест щамхориву меҳрубонӣ?

Дини мубини Ислом ҷузъи маънавиёт, фарҳанг ва рӯзгори мо маҳсуб мешавад. Ҳамзамон ҳамроҳи мо намояндагони бисёр дину мазҳаби дигар дӯстона зиндагӣ мекунанд. Мувофиқи Конститутсия тамоми мардум, новобаста аз мансубияти наҷодӣ ва диниашон, шаҳрвандони баробархуқуқи ҷомеаи дунявии мо мебошанд ва созмонҳои динӣ бояд қонунҳои амалкунандаро риоя карда, ба сиёсат дахолат накунанд. Бояд гуфт, ки дар бисёр мамлакатҳои исломӣ фаъолияти ҳизбҳои динӣ манъ кар­да шудааст.

Ҳоло дар ҷаҳон бисёр роҳбарони шӯҳратталаб пайдо шудаанд, ки минбарҳои гуногунро барои ба истилоҳ, "ҳимояи ислом" истифода мебаранд. Дар робита ёдовар карданӣ ҳастам, ки Президенти мо мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳанӯз соли 2003 дар баромадаш аз минбари СММ гуфта буд: "Вақтҳои охир дар воситаҳои ахбори оммаи ҷаҳон кӯшиши баъзе доираҳо гузоштани аломати баробар миёни чунин таҳдидҳои ҳалокатбор, мисли тер­роризм ва ифротгароӣ ва дини мубини ислом ба мушоҳида мерасад. Чунин тафсир моҳияти сулҳдӯстонаи исломро таҳриф мекунад ва дар назари ҷомеаи ҷаҳон ин дин ҳамчун манбаи бадию зӯроварӣ менамояд, ки бо ҳамин нисбати тамоми ҷаҳони ислом ҳисси танафурро бедор карда, беихтиёр равияҳои фашистии навбаромад ва шовинистиро дастгирӣ ме­намояд. Ман бори дигар таъкид кардан мехоҳам, ки амалиётҳои террористӣ дар мамлакатҳои гуногун кори одамони сангдил ва бераҳме мебошанд, ки ташнаи қудрати сиёсӣ ё ба даст овардани сарват буда, моҳиятан бо дини мубини ислом ягон умумияте надоранд". Президент ин суханонро аз минбари баланд вақте иброз дошт, ки дигар роҳбарони сиёсӣ ҷуръат накарданд, то барои ҳимояи ислом сухане бигӯянд.

Ба фикри коршиносон пешравони динӣ бояд ба ҷомеа дар мустаҳкам кардани пояҳои маънавию ахлоқӣ кӯмак расонанд. Динро аз таассуб бояд фарқ кард. Вақте дини мубини исломро ба сиёсат омезиш медиҳанд, мафкураи шаҳрвандон низ нисбати дини мубини ислом дигар мешавад. Он ҷавононе, ки риш мондаву пайрави ин ё он равияву мазҳабҳо мешаванд, бояд донанд, ки асли ин ҳама тоату ибодатҳо шинохти Худованд аст. Худовандро бояд бо дил шинохт на бо симову рафтор. Имрӯз ҷавононе, ки дар пояи дур аз ҳақиқат ҳизби Исломро ягона сипари боадолат ва ҳифзкунандаи ҳуқуқҳои иҷтимоиву иқтисодии мардум медонанд, сахт хато мекунанд. Чунки Ислом ба ҳизб ниёз надорад ва тӯли садҳо сол худи шаҳрвандон асолати Исломро кайҳо дарк кардаанд.

Чун дар меҳвари дини мубини Ислом инсон меистад, ҳамаи таълимот ва нишондодҳои он ба инсоният ва зиндагии шоистаи фарзандони одам равона карда шудааст. Дар ин замина нақши масъулият ва ӯҳдадориҳои падару модар нисбати ояндаи фарзандон, таълиму тарбияи онҳо дар оятҳои Қуръони карим ва ҳадисҳои набавӣ ба хубӣ инъикоси худро ёфтаанд.

Дар сураи «Луқмон» омадааст:

«Вақте ки гуфт Луқмон ба писараш ва ӯ панд медод фарзандашро: гуфт: Эй писаракам, ба Худо ширк маёр. Чунки ширк гуноҳест бузург.

Эй писаракам, агар гуноҳи ту баробари донаи қаланфур бошад, дар осмонҳо карда бошӣ, ё ки дар замин Худо пешат меорад (дар охират). Чунки Худо  нозукбину бохабар аст.

Эй писаракам, сабр кун ба сахтиҳое, ки ба ту мерасад. Чунки инҳо аз корҳои муҳиманд. Ва турш макун рўятро ба мардум ва дар рӯйи замин мутакаббирона роҳ нагард. Чунки Худо дӯст намедорад ҳар мутакаббири фохирро. Мутавозиона (хоксорона) роҳ рав ва овозатро нарм кун. Албатта, бадтарини овозҳо овози харон аст.

Ҳадисҳои  Пайщамбар (с) бошад, дар масъалаи таълиму тарбия  мефармоянд:

«Арзишмандтарин чизе, ки падар ба фарзанд медиҳад, тарбияи хуб аст, фарзандони худро эътироф кунед ва онҳоро тарбияи хуб диҳед,  фарзандон ва аҳли хонаводаи худро дар аз нигоҳи маънавӣ омӯзонед ва тарбияи некӯ диҳед.

Умедворем, ки ҳар нафари ҳушёр, огоҳ ва дилсӯзи миллат роҳи ростинро худ интихоб мекунад. Роҳи рост ин ҳамон роҳест, ки пешвои миллат моро ба фардои дурахшон мебарад

Абдусабури АБДУВАҲҲОБ, устоди ДПДТТ дар шаҳри Хуҷанд